VOV4.M’nông:  Jêh tât 6 năm [ư bôk nau kan bah neh dak đah nau ndâk njêng [on lan mhe, nau geh jêng ta xã Hoà Xuân, nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột n’gor Dak Lak ho\ geh âk nau rgâl. Tât rnôk aơ, xã ho\ jêh 19 nkô| nau, n’hanh dôl nsôih gay geh kơp dơn lah xã [on lan mhe.

Lah xã tơm leo bah nkuăl [on têh Buôn Ma Thuột n’gor Dak Lak săch [ư jêh nkô| nau ndâk njêng [on lan mhe tâm năm aơ, xã Hoà Xuân kơp dơn, kan ndâk njêng [on lan mhe gay ntơm bah êng săk nu\ih, ăp rnăk vâl tâm ăp thôn [on. Yor ri, n’gâng kan tam nkuăl ho\ ntru\nh âk nau kan tât ăp ntu\k, ăp rmôt leo kan. Nau kan bonh đă nkoch trêng geh ntru\nh tât ăp [on lan đah âk ntrong. Tă bah nê, nau kan nsum n’hâm ndâk njêng [on lan mhe geh rêng lam, bonh đă [on lan râng rgop n’hâm. Mô lah, đah âk nkô| nau jêr geh kơt lah nkra trong hăn, nu\ih [on lan ho\ gi\t n’hanh râng ngăn ndrel đah n’gâng kan nkuăl, rgop nar kan, neh n’hanh drăp ndơ klơ neh gay nkra trong hăn. Wa Hoàng Biên Thuỳ, Kruanh  Rmôt tahen ơm xã Hoà Xuân, ngơi:

 ‘Ntru\nh bôk nau kan bah neh dak Ndâk njêng [on lan mhe ri rmôt tahen ơm phung hên ho\ ndrel tam, rgop nsum đah nkuăl, bonh đă nu\ih tâm rmôt nơm râng pă ân neh, nar hăn kan, rgop prăk, jêh ri n’ăp ma n’gâng n’gar, mpông ngih gay nkra trong hăn tâm thôn [on, tâm lam xã gay ân jêh nkô| nau nkra trong nâp tâm [on lan”.

Êng ăp nkô| nau mpeh trong hăn, nkô| nau mpeh ndoh ndơ văn hoá, trong kan chính trị n’hanh chợ [on lan lah ăp nau kan ma xã Hoà Xuân gay jêh lor nau kan ndâk njêng [on lan mhe tâm năm aơ. Đah nkô| nau nkra chợ tâm [on lan, rơh rlau aơ, xã n’hao  nau nkra mhe ntu\k ndrơng tăch ndơ, neh ngih chợ. Năl nkô| nau “chợ gay rong chợ” xã nsing nau ơm geh, bonh đă nu\ih râng tăch tâm chợ gay rgop prăk gay ndâk ân jêh chợ, đah tơm răk mchrăp lah rlau 990 rkeh. Bol ma xã [on lan, chợ knu\ng tăch tâm mông ôi, yơn đah nau nkoch trêng bonh đă bah n’gâng kan tâm nkuăl, gi\t nau ntru\nh tâm nau ndâk njêng [on lanm mhe, âk rnăk kan tăch rgâl ta chợ ho\ rhơn nau râng rgop ndâk nkra chợ. Yuh Nguyễn Thị Diễm Thuỳ, du hê nu\ih tăch tâm chợ xã Hoà Xuân, ngơi:

 ‘Chợ nơm ri tăch rgâl mô geh âk ôh nu\ih rvat, yor lah knu\ng tăch tâm mông ôi dơm, yơn mô geh tăch lôch nar kơt chợ êng, yor ri rnôk rgop ri oh nur ko\ mô geh aka prăk, knu\ng geh lah saơ mpeh ba lơ bu kơl an ri nơm rhơn đo\ng”.

Nau nơih saơ lah tâm xã Hoà Xuân jêh bơi tata 6 năm [ư bôk nau kan ndâk njêng [on an mhe, lah nau geh jêng bah [on lan ho\ geh âk nau ueh, ngăn lah ngih săm [u\t, ngih dak si, trong điện, dak do\ng geh ntuh kơl geh nau tâm ban, pơk trong nơih gay hun hao văng sa rêh jêng n’hanh kơl nau rêh jêng [on an. Ndrel đah nê, nau gi\t bah [on lan geh âk nau rgâl, kơp năl geh nau kan dơi tâm nau ndâk njêng [on lan mhe, tă bah nê râng ndrel đah nkuăl [ư ăp nkô| nau u\ch êng n’hanh geh nau dơi. Kơt rnăk wa Hoàng Văn Khải, ta Thôn 1, xã Hoà Xuân, bol ma ho\ geh rlau 6000m2 neh  tuch tăm ko\ pă êng neh 98 n’gâng tiêu dôl geh lih play, rnoh rlau 80 rkeh gay pơk trong ân hvi. Wa Khải ân gi\t, gi\t tât nau săk geh têh ma bôk nau kan leo tât tyor ri wa rgop du gưl gay ndrel [ư jêh trong hăn, kơl kan hăn ro n’hanh rdeng ndơ, tuch mbo geh nơih lơn:

 ‘ [on lan mhe ri ê lor nu\ih leo trong lah [on lan n’hanh [on lan geh kơl an. Yơn lah tâm nau kan ndơn saơ geh nau mhe aơ ri păng geh nau kơl an bah ăp nu\ih yơn mô di ăp nu\ih ko\ geh nau tâm kơt. Yơn n’hâm rêng têh ngăn, lo\ nau geh jêng ăp ntil mpeh hun hao văng sa [on lan geh n’hêl ngăn”.

Kơt mpôl hên le\ nkoch, Hoà Xuân lah ngoăy tâm bar xã dơi nkual [on têh Buôn Ma Thuột, n’gor Dak Lak sơch [ư gay tât ơm rdâk njêng [on lan mhe tâm năm aơ. Đah nău nsrôih bah ăp gưl kruanh rđău kan, nău nsum ti bah lam trong kan chính trị n’hanh [on lan, tât a[aơ, xã le\ [ư lôch jêh rơh bôk năp n’hanh dôl kơp uănh năl kơp dơn xã rdâk njêng [on lan mhe. Phóng viên njkoch way nkoch ôp wa Nguyễn Đức Thuận, Kruanh UBND xã Hoà Xuân mpeh ăp nău nsrôih bah n’gâng kan ta ntu\k tâm trong leo [ư dja.

            Ơi wa! Dơi g^t tât rnôk dja xã Hoà Xuân ho\ [ư lôch jêh le\ rngôch ăp rnoh u\ch tât rdâk njêng [on lan mhe. May mbra nkoch mpeh rnôk t^ng [ư ăp rnoh nău kan tâm bah rơ aơ nơh đo\ng?

            Wa Nguyễn Đức Thuận: Năm 2016, dơi geh nău mât uănh bah Thành uỷ, HĐND, UBND nkual [on têh sơch xã Hoà Xuân lah nău kan let năp aơ tay gay pơk hvi tât 19 rnoh nău kan rdâk njêng [on lan mhe. Đah 4 ntil nău kan hôm [a [a\ lah: Ntung trong, drăp ndơ do\ng- văn hoá, ntu\k tăch ndơ tâm [on lan n’hanh lam trong kan chính trị- rêh jêng kon nu^h nâp dăng. UBND nkre kan nsum đah lam trong kan chính trị bah xã tât thôn [on, an [ư ăp nghị quyết, rdâk njêng trong nchrăp, nău kan na nê| an t^ng n’gâng kan, nsum mpôl, t^ng cán bộ way kan mât uănh 4 ntil nău kan dja. Mpôl hên nsrôih tât rnôk dja ho\ bơi [ư ăp to\ng đo\ng.

            Bôk năp, mpeh ntung trong, ăp tơm trong me le\ [ư lôch jêh mpeh săm[u\t n’hanh dơn kâp nău ntru\nh an [ư 12 cây số hôm [a [a\ gay geh rlău 70%.

            Mpeh nău kan tâl 2 mpeh drăp ndơ do\ng văn hoá ri le\  đăp mpăn oi, lam xã geh jay văn hoá âk ntil ndơ do\ng rgum ta UBND. 8 thôn [on geh 8 jay văn hoá, tâm nê geh 3 jay rgum [on n’hanh 5 jay văn hoá thôn. Nkual [on têh le\ geh trong nchrăp ntop kơl tay prăk do\ng gay [ư ăp jay ăch chrach an 8 ntu\k văn hoá ta 8 thôn [on. N’hanh mpeh ntu\k rgum pâl thể thao rgum s^t 1 ntu\k.

            Mpeh rnoh tât kan tâl 3 lah ntu\k tăch ndơ tâm [on lan, Hoà Xuân lah 1 xã tuch tăm, ntu\k tăch ndơ nchah nchrai, [ư tâm pleh tăch bah ôi. Yơn lah dơi geh nău mât uănh n’hanh mpôl hên nsrôih êng dơm, rgo\ jă kônh wa [on lan ăp rnăk tăch ndơ jê| rgop. Săm[u\t nchh a[aơ ho\ ăp to\ng oi đo\ng, dơn hôm kâp uănh an njrăng n’gang rtoh u\nh sa đ\o\ng lah tâm quý 4 dja mpôl hên mbra [ư rdâk njêng lôch.

            Mpeh nău u\ch tât kan lam rêh jêng chính trị ri le\ đăp mpăn oi đo\ng, mpeh di rnoh cán bộ tâm ban kơt ăp ntu\k mât bôk kan bah khối đảng, nsum mpôl tât UBND. Ăp nu^h i mô ho\ to\ng di ri an hăn nti.

            Ndr^ lah mpeh ndơ [ư tơm ri xã le\ ăp to\ng di rnoh u\ch tât n’hanh nău ngăch ndơ\ luh. May mbra nkoch nău ơm g^t kan tâm rnôk t^ng [ư ăp rnoh u\ch tât kan dja ta ntu\k đo\ng?

            Wa Nguyễn Đức Thuận: Gay nsrôih [ư lôch jêh 19 rnoh tât kan ri mpôl hên dơi hăn uănh, kơt nti ăp xã ho\ dơi tât rdâk njêng [on lan mhe ta âk ntu\k n’hanh lơn lah ta nkual [on têh Buôn Ma Thuột. Đah ăp nău ơm g^t kan n’hanh nău rđău đă bah gưl bah lơ, tâm ban kơt nău djăt n’hanh nău nsrôih bah cán bộ n’hanh [on lan tâm xã đo\ng. Nău ơm g^t kan ma mpôl hên rhuăt luh dơi nê lah nău tâm rnglăp, dơn ngoăy n’hanh g^t wât dơi trong nchrăp, trong kan bah Đảng n’hanh ngih dak tâm rnôk rdâk njêng [on lan mhe. Tâl 2, lah nău g^t blău [ư mhe, joi g^t, le\ nuih n’hâm n’hanh nău mô klach jêr jo\t bah ăp nu^h mât bôk: đảng rđău kan, n’gâng kan mât bôk, mât uănh, ăp n’gâng kan mặt trận n’hanh ăp n’gâng kan nsum mpôl [ư pah kan nkoch trêng rgo\ jă n’hanh ban hun hao [on lan lah ngoăy tâm ăp ntu\k rgum khlay gay rgop [ư jêng geh nău dơi. Ma tâm nê, nu^h [on lan lah n’gâng tơm. Jêng rnoh âk [on lan gu\ srang jêng nău rgop [ư trong lah du\t n’hâm khlay yơn le\ dơi [on lan an [ư du trong ăp kôp.

            T^ng may uănh năl ri nău rdâk njêng [on lan mhe rơh bôk năp le\ phâm tât nău ring tam đah nău rêh nu^h [on lan n’hanh nău hun hao ta ntu\k mêh, hơi wa?

            Wa Nguyễn Đức Thuận: Tâm rơh bôk năp dja ri he ân dơi lah ăp ndơ le\ dơi geh lah du\t âk, lơn lah nău g^t êng bah nu^h [on lan, nău g^t êng bah cán bộ, đảng viên le\ dơi n’hao prêh du trong kloh. Nău rdâk njêng [on lan mhe nu^h tơm [ư nha lah nu^h [on lan đo\ng, ntơm bah nău n’hao nău rêh an tât nuih n’hâm, nu^h [on lan geh nău nchrăp n’hanh le\ g^t wât dơi. {on lan mhe rnôk dja mô di lah nhih pah kan, mô di lah trong hăn, mô di lah jay prêh dăp ma rdâk njêng [on lan mhe geh nău kan ăp to\ng le\ rngôch, ntơm bah buăt nthoi ntung trong ntu\k ndơ do\ng, n’hao nău rêh drăp ndơ nuih n’hâm, [on lan du\t rhơn nđơr. Gâp an lah nău dơi bah he lah n’hao nău g^t êng, n’hao săk geh nău rêh bah nu^h [on lan, muh măt [on lan ta ntu\k dơi ue\h lơn đo\ng. Trong kan lam [on lan rdâk njêng nău rêh văn hoá, lam [on lan rdâk njêng [on lan mhe le\ lăp tâm bôk nău kan na nê| n’hanh to\ng di đah nău u\ch geh ndơ\ luh đo\ng.

            Ơ, dăn lah ue\h wa!

            Kônh wa n’hanh băl mpôl mhe tă djăt nkô| way nkoch “{on lan mhe”, tă bah nhih pah kan Radio nău ngơi Việt Nam way gu\ kan ta nkual Tây Nguyên kan nsum đah Sở Nông nghiệp- Phát triển nông thôn Dak Lak.

Nu^h răk rblang: Điểu Thân