
Ntơm bah jêt, A Thu lĕ lăp yor ăp nău nteh bah chĭng gông rnoi mpôl đêt. Wa râng ăp lễ hội bah ƀon lan gay nti ăp nău dŏng, tŭr goh. Ngoăy tâm âk nău rgop ntoh lư bah A Thu lah mĭn joi, ê nkra n’hanh goh gông lŭ-du nău dŏng ơm kăl e bah Tây Nguyên. Wa lĕ an âk năm mĭn njêng, joi ăp păng lŭ geh nteh ntĭt mpơl gay ƀư jêng gông lŭ di nteh. Mô rlu ta nĕ, A Thu hôm ê nkra, tâm rgop gông lŭ đah ăp ndơ dŏng êng, jêng ăp ndơ goh uĕh, wăch rgum nău uănh bah âk nuĭh ŭch chĭng gông. Wa an gĭt:
Gâp lĕ hăn ăp ntŭk, gâp saơ khân pơng ê nkra, jêh nĕ pâl, goh chĭng gông n’hanh njroh xoang dŭt răm. Saơ khân pơng ê nkra mboăt n’hôm dŭt blău, bah nĕ gâp lĕ mĭn njêng nti ntĭm kônh wa tĭng nti tŭr chĭng, gông lŭ, đơn klông pút, T’rưng... Tâm bôk gâp mĭn mro, khân pơng dơi ƀư ri he ƀư dơi đŏng, gâp lĕ nsrôih êng jêh nĕ dơi ntĭm kônh wa.

Wât hô mpeh nău khlay bah nău mât rƀăy văn hóa, nghệ nhân A Thu lĕ an âk mông nar n’hanh nuih n’hâm gay ntĭm an rơh druh ndăm. Wa mô knŭng ntĭm trong pâl chĭng gông ma hôm nkoch ăp nkô̆ nău geh nău tâm tĭng nău chĭng gông. Knơm nĕ, âk druh ndăm tâm ƀon lĕ kăr n’hanh nthoi tay nău way ơm, ƀư uĕh tay văn hóa Xơ Đăng. Nghệ nhân A Thu răm m’ak nkoch:
Ăp kon hŏk saơ dŭt lah răm rnôk dơi gâp ntĭm ăp oh hăn tâm rlong tâ nkuăl, ta n’gor, ri ăp oh dŭt răm n’hanh rhơn, dơi hăn tâm rlong mpơl nău ŭch bah nơm đah chĭng gông, dơi tâm mâp n’hanh nti âk. Ăp rơh geh hăn tâm rlong, gâp leo ăp oh hăn ri ăp dŭt dŭt răm ngăn.
Ta thôn Đăk Rô Gia, wa lĕ ndâk njêng du rmôt chĭng gông, njroh xoang đah 30 druh ndăm, ƀa ƀơ râng ăp nău ƀư văn hóa têh tâm n’hanh bah dih n’gor. Bah meng nĕ, nghệ nhân A Thu hôm ê nkra n’hanh goh ăp gông nkar way ơm kơt ting ning, klông pút:
Bah jêt gâp tĭng ăp nghệ nhân tŭr chĭng, djăt nteh chĭng gâp saơ dŭt răm n’hanh uĕh ngăn. Bah nĕ gâp lĕ nsrôih nti dŭt âk ta ăp nghệ nhân mpeh tŭr chĭng. Tât aƀaơ, gâp lĕ ntĭm dŭt n’hâm kônh wa n’hanh ăp oh kon hŏk ta lĕ rngôch ăp ngih sam ƀŭt tâm nkuăl, tâm xă n’hanh ƀon. Aƀaơ, gâp ntĭm dŭt âk ăp ngih sam ƀŭt, ngih sam ƀŭt bán trú, ngih sam ƀŭt nội trú jêh nĕ ngih sam ƀŭt gưl 2, ăp thôn tâm xă n’hanh ăp xă, nkuăl tay. Gâp saơ răm n’hanh uĕh rnôk nteh chĭng dơi tŭr, yor rĭ gâp lĕ ntĭm nti dŭt n’hâm an ăp nuĭh nti, đah chĭng gông lah văn hóa bah rnoi nuĭh nơm an mât ndrăy.
Đah nău blău n’hanh dŭt n’hâm, A Thu ƀa ƀơ dơi jă râng tŭr ta ăp lễ hội văn hóa tâm n’hanh bah dih n’gor. Ăp nău tŭr bah wa n’glơi an uĕh âk rgop mpla nsơ văn hóa Xơ Đăng tât đah ƀon lan lam hvi. Nău ntoh bah wa ta ăp nău ƀư mô knŭng lah nău ntô̆ n’hao bah ƀon Đăk Rô Gia, nkuăl Đăk Tô, n’gor Kon Tum ma hôm an saơ nău uĕh bah văn hóa way ơm rnoi nuĭh tâm nău rêh mhe. Đah âk nău blău, nuih n’hâm n’hanh nău rgop mô ŏk r’ah, wa A Thu lĕ ngih dak an ndơ nkhôm Nghệ nhân ưu tú.
Bah rnôk gâp râng leo n’hanh ntĭm kônh wa chĭng gông, aƀaơ Ngih dak lĕ kơp dơn gâp lah nghệ nhân ưu tú bah năm 2019. Bah nĕ tât aƀaơ gâp lĕ ntĭm an ăp nuĭh nti dŭt âk. Lah nsum gâp dơi geh dŭt âk sam ƀŭt kơp dơn yor geh soan leo ntĭm chĭng gông an kônh wa n’hanh ăp nuĭh nti.

Tâm 5 năm bah năp, Nghệ nhân A Thu lĕ ntĭm tŭr chĭng nklăp 25 jrô an bơi 300 kon hok ăp ngih sam ƀŭt n’hanh nsum mpôl tâm ăp nkuăl Đăk Tô, Sa Thầy, Đăk Glei, Tu Mơ Rông. Nkre ntĭm an 8 nghệ nhân tâm nkuăl mpeh nkra n’hanh nkra chĭng. Wa rvê: n’hâm ƀư gay kơl, nkoch nău wât n’hanh nău blău ơm đah ăp nuĭh, rgop ndâk njêng nsum mpôl tâm rnglăp n’hanh hun hao.
Kơt gâp saơ nău rêh jêng aƀaơ nar lơ hun hao. Nchrăp tâm rgŏ năp gâp mbra nsrôih âk lơn gay mât ndrăy văn hóa, nău way ơm uĕh lăng bah rnoi mpôl nơm. Tâm nău blău bah gâp gĭt gâp mbra ntĭm n’hanh leo an kônh wa n’hanh ăp nuĭh nti chĭng gông bah rnoi nuĭh nơm.
Nghệ nhân A Thu lah nsơr săk bah nuih n’hâm mât rƀăy n’hanh mât uĕh văn hóa way ơm ta Kon Tum. Ăp nău rgop bah wa mô knŭng kơl mât ndrăy nău uĕh rnoi nuĭh Xơ Đưng ma hôm ƀư âk tay văn hóa âk ntil bah ăp rnoi nuĭh Việt Nam.
Viết bình luận