Bar pe năm dăch aơ, yuh Rơ Lan Thuen, rnoi Jarai ta ƀon Dọch Krot xã Ia Krăi, nkuăl Ia Grai, n’gor Gia Lai geh knơm săch ƀư kruanh Hội nông dân xã Ia Krăi. Yuh lah nuĭh ntoh ang gay ma ƀon lan ta ƀon Dọch Krot ƀư tĭng mpeh nău nsrôih rlet rlău nău jêr jŏt gay ma hun hao. Ur sai yuh tâm gŭ rnôk rnăk vâl lĕ 2 hê hôm nha dŭt ach o. Kanŭng bar pe sào mir gay ma tăm ba, tăm bum. Năm 2005, ur sai tâm nchră manh ngân hàng Nông nghiệp n’hanh hun hao ƀon lan geh 30 rkeh prăk sĭt ntuh kơl tăm cà phê. Nsrôih pah kan, gơih kơt nti nău ƀư n’gĭng, poh phân, tŏ dak an tơm cà phê jêng 4 năm lôch nĕ mir cà phê lĕ geh 5 tấn rnglăy. Rgum nkrem prăk, rnăk vâl rvăt tay mir gay ma tăm cao su, cà phê n’hanh sầu riêng. Aƀaơ rnăk vâl lĕ geh 7ha tơm công nghiệp, tâm nĕ geh 5ha cao su n’hanh cà phê dôl lêh play dŭt âk. ur sai yuh lĕ geh ƀư ngih jay têh ueh. Yuh Rơ Lan Thuen an git, aƀaơ rnăk vâl hôm nha geh rnon Ngân hàng 500 rkeh prăk. Aơ lah rnoh prăk ntuh kơl rvăt tơm ntil, phân poh n’hanh trong dĭng tŏ dak ntruh an mir sầu riêng 2 năm.

 “Năm 2020, rnăk vâl geh rgum ntêm prăk rvăt tay 2 ha mir cà phê. Yor saơ cà phê mhe rvăt tơm lĕ ranh, play mô hôm âk, jêng hên rôk lĕ tăm tay mhe da dê. Gay ma dơi geh tay rnoh geh ta rnoh neh tăm rĭ hên tăm tâm breh đah tơm sầu riêng đŏng. Kơt nĕ, săk rnglăy wăng sa mbra âk lơn đah tăm du ntil tơm”.

Wa Rơ Lan Huăn, rnoi Jarai ta ƀon Cúc, xã n’har bri Ia O,  nkuăl Ia Grai lah du nău ntoh lư mpeh bah ach o bâh 2 mpang ti dơm. Tâm ban kơt âk nuih ƀon lan êng ta nkual n’har bri aơ đŏng, ntơm nơh nău rêh bâh rnăk vâl Rơ Lan Huăn kanŭng ƀư mir, hăn nchron ta bri n’hanh sŏk si ta bri. Ăp năm dơn phe kơl an bâh ngih dak dơm.

Rơ Lan Huăn nkoch, wa n’hanh âk nuĭh ƀon lan ta ƀon Cúc lĕ bên đah ăp ntil tơm công nghiệp jŏ năm bôk năp lah điều. Yor ntil tơm geh nkuăl kơl an, tăm dơh, mô nă hoach nar mât chăm. Đah 3 ha điều, ăp năm nsĭt an rnăk vâl rlău 150 rkeh prăk. Tât ba kơi tay, wa rgâl jêng tăm cao su, cà phê n’hanh sầu riêng jêng nău wăng sa geh âk lơn. Wa Rơ Lan Huăn lah na nê̆: Lĕ rngôch mir tơm công nghiệp n’hanh ndrôk 9 mblâm bâh rnăk vâl geh knơm ta rnoh prăk bâh ngân hàng ma njêng geh.

 “Ntơm nơh rnăk vâl manh bah dih ngân hàng 200 rkeh prăk gay ma rvăt ntil tơm cà phê, sầu riêng. Lôch tă geh mông nar mât chăm rĭ rnăk vâl lĕ geh rnoh geh đăp mpăn lơn. Bâh ăp ntil tơm tăm aơ, rnôk geh prăk rĭ geh ƀư jay têh ueh. Gâp lah ueh Đảng, ngih dak lĕ geh nta nău dơh nơih an nuĭh ƀon lan hên hun hao wăng sa, đăp mpăn nău rêh jêng”.

Aƀaơ hôm nha geh rlău 4.270 rnăk ta nkuăl Ia Grai, tâm nĕ geh rlău 1.200 rnăk rnoi đê̆ manh rlău 1 rbăn rmen prăk bâh Agribank gay ma ntuh kơl tăch rgâl pah kan jan sa, dŭt âk rgum ta tơm công nghiệp, n’hanh mât rong. Wa Nguyễn Thị Lành, groi Bí thư rnâng kan nkuăl Ủy, Kruanh HĐND nkuăl Ia Grai lah na nê̆, Nuĭh ƀon lan tâm nkuăl dơi bah ach o lah bâh geh dơn ăp rnoh kơl an bâh ngih dak, tâm nĕ geh nău tâm rgop na nê̆ bâh ăp rnoh prăk an manh prăk kon thuk.

 “Ngân hàng Agribank chi nhánh nkuăl Ia Grai ntuh kơl an nuĭh ƀon lan ta nkuăl  hun hao pah kan jan sa tăch rgâl, rgâl mhe tơm tăm ntil rong, rgâl mhe nău wăng sa ta trong tuch tăm, ntop hun hao wăng sa, rêh jêng ta nkuăl. Ngăn lah nău kan jut jăng ach o, rdâk njêng nkual ƀon lan mhe”.

Ndrel đah mbơh tơih têh hvi tât năch ăp nău ueh mhe bâh kĩ thuật rnoh mbrô, đah ăp ntil nău kan mhe, Agribank pah kan ta mpeh luh nar ta Gia Lai uănh khlăy tâm rgop đah ăp ntŭk kan kơt Hội cựu chiến binh, hội bu ur, hội nông dân njêng 886 rmôt manh prăk, đah 19 rbăn nuĭh kan ndrel tât râng. Aơ dŭt âk lah ƀon lan ach o ta nkual njônh ngai, nkual ƀon lan rnoi đê̆. Khân păng geh dơn rnoh prăk kơl gay ma ntuh kơl pah kan jan sa. Wa Nguyễn Thị Phương, groi Giám đốc Ngân hàng Agribank pah kan ta mpeh luh nar Gia Lai an gĭt.

 “Aƀaơ mpôl hên dŭt mât uănh tât nău ntrôl dăng an manh tĭng rnoh manh đê̆, đah rnoh rnon an manh tât 500 rkeh prăk du năch manh. Hên an năch manh du gâl rnoh dŏng. Bâh nău pah kan aơ tâm di đah nău ŭch manh prăk đah ăp rnoh manh trok ndal  kơt trok prăk điện, prăk dak, prăk nti an kon , prăk săm ta ngih dak si...Geh rnôk lah rvăt ăp ntil ndơ dŏng tuch tăm gay ma pah kan jan sa tăch rgâl. bah ir hăn manh prăk kon khlăy, ntop bah ir geh nău manh prăk bah dih khlăy ir ta ntŭk”.

Ndrel đah rnoh prăk kơl an bâh tơm prăk ngih dak, n’gor Gia Lai ƀư ndrel ntuh kơl bâh ăp bôk nău kan, nău nchrăp kan, mbơh tơih ƀư tĭng ueh nău kơl an manh prăk, rgum tâm rgop bâh ƀon lan n’hanh ăp rnoh prăk tâm di êng gay ma tâm rgop ƀư tĭng lôch ăp nkô̆ mpŏng jut n’huch ach o. Rnoh rnăk ach o bâh lam n’gor Gia Lai lĕ hŭch bâh 12,09% dŭt năm 2021 aƀaơ hôm 8,11%. Êng đah nkual ƀon lan rnoi đê̆, rnoh rnăk ach o râng geh ăp năm hŭch 3% lah geh nău dơi bâh bôk nău kan nkô̆ mpŏng ngih dak n’huch ach o nâp nâl.Chú thích ảnh: