Bơi tât 2 năm ba năp, Hợp tác xã tuch tăm, tăch rgâl n’hanh nău kan mât uănh pâl nđaih ta bri bâh Hàn Rồng nkuăl ƀon têh Pleiku lĕ geh dơn nău kơl an bâh rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm ntŭk rêh jêng tâm nău mbơh tơih ƀư cà phê kloh ueh. Wa Lâm Quốc Triều, Giám đốc HTX an gĭt, nău rgâl nău mĭn n’hanh kĩ thuật pah kan bâh trong kan ơm jêng tăm kloh ueh lah nău kan dŭt khlăy. Tâm 2 năm ba năp, rmôt kan ntrŭt nsôr tuch tăm ntŭk rêh jêng lĕ geh ƀư âk jrô nti nău kan mpeh mât tăm kloh ueh , kơl an ƀon lan kan lŏ mir mât uanh nău pah kan bâh nău săch ntil, tuch tăm tât pĕ lêh, n’hanh ƀư bên đah nău kan nchih nău tuch tăm gay ma gĭt na nê̆ tu tơm ntil ndơ geh ƀư. Aƀaơ, rmôt kan ntrŭt nsôr tuch tăm ntŭk rêh jêng lĕ kơl an HTX tâm rgop đah doanh nghiệp gay ma tăch rvăt ndơ đah rnoh khlăy lơn rnôk dơi geh ntil ndơ tă ƀư.

 “Rmôt kan lĕ geh tâm rgop đah HTX mbơh tơih, rgŏ jă, leo ƀư ăp rơh nti, nti nău kan an ƀon lan geh gĭt na nê̆ nău kan tăm cà phê bâh săch ntil, poh phân, dak si nkhĭt tu ndrŭng, tât rnôk pĕ lêh. Tal 2 lah, tâm rnôk pah kan, ta meng rmôt kan ntrŭt nsôr tuch tăm ta ntŭk rêh jêng lĕ geh mbơh tơih an htx n’hanh pah kan đah ntŭk kan ntrŭt nsôr tuch tăm n’gor n’hanh geh ntŭk kan pă an rnăk tăm cà phê kloh ueh. Rmôt kan ntrŭt nsôr tuch tăm lĕ geh kơl an HTX tâm rgop đah công ty way tăch ndơ an dak bah dih n’hanh công ty aơ lĕ geh dơn rvăt rgum ntil ndơ bâh ƀon lan, đah rnoh khlăy dŭt tâm di”.

Kanŭng lôch 2 năm rdâk njêng nău kan ntrŭt nsôr tuch tăm ntŭk rêh jêng, n’gor Gia Lai lĕ geh 2 rmôt kan bâh nău nchrăp rlong ƀư n’hanh âk rmôt kan ntrŭt nsôr tuch tăm ntŭk rêh jêng êng ta ăp xã. ăp rmôt kan ntrŭt nsôr tuch tăm aơ lĕ geh ƀư rlău 40 jrô nti nău kan, đah rlău 2 rbăn nuĭh tât râng nău kan. Nkô̆ nău nti nău kan rgum ta ăp nău đă ŭch geh bâh bôk nău kan cà phê nâp nâl, đăp mpăn nuĭh kan n’hanh kĩ thuật tăm tay cà phê. Wa Võ Văn Kế- Kruanh rmôt kan rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm ntŭk rêh jêng xã Ia Băng nkuăl Đăk Đoa an gĭt.

 “Lah nuĭh ƀon lan rnoi đê̆ rĭ nti nău kan mbơh tơih mpeh kĩ thuật n’hanh he ntĭm an khân păng tât nău pah kan ntil ndơ ueh n’hanh n’hao nău gĭt blău pah kan dŏng khoa học công nghệ. Hôm đah nuĭh yuan rĭ he an geh njêng rmôt kan tâm rgop, rmôt kan tâm kơl n’hanh htx. Bâh nĕ, htx mbra ký tâm rgop đah doanh nghiệp ntŭk tăch rgâl.Gâp ŭch uănh năl nău ŭch rŏng geh dŏng bâh nkuăl A, nkuăl B mơh ndơ ŭch geh. Bâh nău nĕ, nchih nău nchrăp kan. Rnôk mbơh tơih nău kan bâh ntuk kan ntrŭt nsôr tuch tăm n’gor n’hanh geh sƀ mpeh nău njrăng rdâng tuch tăm uănh nđôi.

Aƀaơ, ăp rmôt kan ntrŭt nsôr tuch tăm ntŭk rêh jêng ta Gia Lai dôl tât râng ta ăp nău nchrăp kan kơt rdâk njêng nău pah kan ƀư cà phê kloh ueh ta ntŭk lvang năm 2023-2025 n’hanh rdâk njêng nău kan ƀư tơm sa play tĭng trong VietGap kơl an hun hao ndơ dŏng ndrel đah tâm rgop tăch rvăt ta ăp n’gor Tây Nguyên. Lah nău kan mhe, geh nău dơi, ăp rmôt kan ntrŭt nsôr tuch tăm ntŭk rêh jêng dôl ntơm n’hao ueh nău tâm rgop pah kan rnoh khlăy ndơ tuch tăm ta ntŭk.

He mbra dơi saơ, lôch 2 năm an ƀư đề án mpeh rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan, rmôt dja hŏ hao âk lĕ mpeh rnoh âk n’hanh săk tam kan. Let năp tay, Ntŭk rgum ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong gưl neh dak kơl tay rmôt dja n’hao nău dơi kan, tŏng di đah nău ŭch geh bah n’gâng kan tuch tăm tâm nô nău mhe, phóng viên nkô̆ way nkoch geh rơh tâm ôp đah wa Lê Quốc Thanh – Giám đốc Ntŭk rgum ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong gưl neh dak mpeh nkô̆ nău dja. Jă kônh wa n’hanh băl mpôl djăt ndrel:

- Mhâm may uănh năl mpeh ăp nău dơi lor bôk năp lôch 2 năm an ƀư đề án rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan mêh wa?

Wa Lê Quốc Thanh: Lôch 2 năm an ƀư đề án rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan, mpôl hên hŏ joi geh nău tâm ban ŭch dŭt têh bah ăp gưl n’gâng kan. Lơn lah lĕ rngôch ăp n’gor hŏ râng da dê. Aƀaơ hŏ geh 57 n’gor, nkual ƀon têh njêng rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan dja. Mpeh rnoh âk hŏ rlău đề án, du trong ntĭt leo. Yơn mhâm ƀư gay rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan kan geh nău tam mbro ri ân gŭ mĭn tay nkô̆ nău dja. Bôk năp lah mhâm ƀư gay n’hao nău dơi tam kan rmôt dja. Tâm bar lah rdâk njêng rpaih nău way gay mhâm ƀư ăp rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan nsing tâm nê gay kan, trong tâm n’guăk, tâm boh kan nsum, tâm nkrêp đah ăp doanh nghiệp, ăp hợp tác xã, đah ƀon lan kan lŏ mir mhâm ƀư… aơ lah ăp nkô̆ nău ma mpôl hên ƀư tâm let năp tay.  

-Đah ăp nău tă ơm gĭt an ƀư mhe aơ nơh, may saơ ntŭk nkô̆ nău ân nkra ngăch gay rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan ntik n’hao uĕh lơn nău khlay kan đah n’gâng kan tuch tăm mêh wa?

Wa Lê Quốc Thanh: Mpôl hên mĭn lah nău nkrêp đah rmôt dja đah doanh nghiệp, đah hợp tác xã lah n’gâng tơm bah nkô̆ nău. Mhâm ƀư gay jĭr rêng rnoh  khlay bah ndơ geh ƀư nê ma nău buăt nthoi lĕ ma doanh nghiệp tơm ƀư njêng nđăp ma doanh nghiệp tăch ndơ geh ƀư. Yơn nkô̆ nău ndơ̆ luh lah rnôk ƀư, trong ƀư mhâm ƀư? Lah ngăn, aơ lah du mpôl kan an nsum mpôl ƀon lan. Dŭt jêr gay geh du trong ƀư nê nơh tĭng trong ơm lor luh lor. Ma nău kan ngăn ngăn, mpôl  hên mbra rhuăt luh n’hanh n’gluh ăp nău way nsum. Mpeh Bộ Nông nghiệp n’hanh Phát triển Nông thôn, ntơm bah aƀaơ tât kêng dŭt năm mpôl hên mbra geh trong ntĭm nti rpaih. Mpeh n’gâng kan njok êng nơm ri nha hôm  kan nsum na nê̆, geh nău rđău đă mpeh nău way kan đah mpôl ntrŭt nsôr tuch tăm bah trung ương tât tâm n’gor đŏng. Yơn mhâm ƀư gay mât dŏng ăp tơm ndơ, ri ân nkrêp đah ăp hợp tác xã, doanh nghiệp ma nău tâm ton mbơh nti, ma trong buăt nthoi, ma trong ndơ̆ rgâl mhe kỹ thuật. Ntơm bah nê ma trong buăt nthoi, gay n’hao nău geh wăng sa, đăp mpăn nău rêh an rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan. N’hanh tâm nê, nău ŭch têh lơn lah kơl ăp doanh nghiệp buăt nthoi dơi đah nuĭh tuch tăm.  

- Nkô̆ nău nsĭt geh đah rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan lah dŭt khlay yor đăp mpăn nsĭt geh ri rmôt dja mơ ntik n’hao uĕh nău dơi kan. Ndrĭ nkô̆ nău dja mhâm dôl nkra mêh wa?

Wa Lê Quốc Thanh: Di hôm, nkô̆ nău mhâm ƀư ri ăp rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan dja ân rêh ma nău kan. Bu ŭch rêh dơi ma nău kan ri mpôl hên kuăl jă ăp tơm ndơ rgop bah lam nuĭh. Nklăp lah ngih dak mbra mât du rnoh prăk khay tơm an mpôl kan dja, yơn đah rnoh prăk khay tơm ri mô hŏ jêng tŏng an nău rêh ơm, ma ân geh nău ntop kơl tay bah mpôl doanh nghiệp. ntơm bah nău an dŏng ăp rêng tâm rgop kan dja gay njêng luh dơi rnoh khlay ntop n’hao tay an nuĭh kan tuch tăm, an hợp tác xã, an doanh nghiệp. Ri mô hôm lah tâm nê ăp nuĭh tâm rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan hŏ râng tâm rêng kan dja ri mbra dơn tay du gâl n’hâm suan tâm di ma geh bah he nơm. Aƀaơ ntĭt kơt ta n’gor Bến Tre hŏ geh rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan ƀư mbơh nti koh n’ging, mbơh nti mpeh pă an mã mbrô nkual tăm play bŭng ntô ư̆r n’hanh nău nsĭt geh bah rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan dja hŏ dơi nkhôm trok hôm. Ta Kiên Giang, ăp rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan dja njêng nkual tăm ba an doanh nghiệp, khân păng dơn geh prăk nkhôm dŭt tâm di đŏng. Mpôl hên mĭn lah rƀŏng tât mhâm ƀư an geh âk lam nuĭh rgop lơn  ăp tơm ndơ dja.

-Gay ƀư jăp nău khlay kan ndrel du tơ̆ đah ƀon lan kan lŏ mir, doanh nghiệp, nhih pah kan mât uănh ngih dak, rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan ân ngăch ngăr, way blău n’hanh gĭt wât mpeh âk ntil trong kan. Ndrĭ let năp tay,  Ntŭk rgum ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong gưl neh dak mbra moh geh ndơ ntop kơl gay n’hao nău dơi kan an rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan mêh hơi wa?

Wa Lê Quốc Thanh: Đah nău n’hao dăng nău dơi kan an rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan, mpôl hên ân n’gluh rnoh tât kan ăp nuĭhpah kan ntrŭt nsôr tuch tăm ân way blău ƀư lơn. Lơn lah mô dơn lah nkô̆ nău ăp trong nkra kỹ thuật ma nkô̆ nău mpeh gĭt blău nsum mpôl, gĭt blău mpeh hun hao wăng sa, gĭt blău mpeh hun hao rêng kan đŏng. Gay ƀư nău  dja ri nău lor bôk năp bah Ntŭk rgum nău kan ntrŭt nsôr tuch tăm gưl neh dak, mpôl hên ân geh du blah tài liệu, dŏng dơi blah tài liệu dja lam hvi lơn đŏng tâm pah kan ntĭm nti, n’hao nău dơi kan an rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan. Tâl bar lah jêng ăp bôk nău kan ntrŭt nsôr tuch tăm bah trung ương gay ntĭm nti n’hao nău dơi kan. Tâl pe lah kuăl jă ăp mpôl kan dak bah dih, ăp doanh nghiệp geh tơm ndơ âk râng ndrel hăn đah mpôl hên tâm nkô̆ nău n’hao nău dơi an rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan dja. Ndrĭ, rnôk njêng dơi tài liệu,  pơk ăp jrô ntĭm nti, tiăr nti, geh rơh tiăr nti jong nar, geh ăp rơh tiăr nti glêh nar,…N’hanh n’hao âk rơh tâm ôp mpeh nău tă ơm gĭt kan đah ăp rmôt ntrŭt nsôr tuch tăm mât rong ƀon lan ma trong tâm kơt nti nsum, tâm pă gĭt nău lư nsum.

-Ơ, dăn lah uĕh wa Lê Quốc Thanh hŏ rong an mông tâm ôp đah VOV.