Tĭng nuĭh way kan wăng sa Đỗ Thiên Anh Tuấn-Nai ntĭm Ngih sam ƀŭt Chính sách công n’hanh mât uănh Fulbright Việt Nam, nău ŭch dŭt âk bah nău kơl aơ lah Tổng thống Mỹ ŭch rgâl uĕh tăch rgâl tâm ban. Yor rĭ, doanh nghiệp n’hanh Chính phủ an geh trong mkra đêt năm n’hanh jŏ năm.

Ta năp măt, rlău ma nău kơl tâm rnglăp nchră nău bah dih ri Việt Nam an n’hao nglăp rwăt ndoh ndơ, măy mŏk, công nghệ mhe bah Mỹ. Yor dŭt âk doanh nghiệp bah Việt nam lah doanh nghiệp jêt n’hanh dah găp an nău blău aơ hôm e đêt. Trong mkra aơ lah “du hăr geh bar nuĭh”, nkre n’hao săk rnglăy, uĕh nâp nkra njêng n’hanh dơi tâm rlong bah doanh nghiệp, nkre n’hŭch mô tŏng tăch rgâl đah Mỹ n’hanh Việt Nam.

Yơn lah, gay ƀư uĕh nău aơ, Ngih dak an geh trong kơl ntop an âk dak ta lam ntŭr neh lĕ ntop kơl doanh nghiệp kơt rĭ.

Mpeh trong mkra jŏ jong, nuĭh way kan wăng sa Đỗ Thiên Anh Tuấn an lah geh nău ntop kơl doanh nghiệp rgop rgâl âk ntŭk tăch n’gluh.

Liên minh châu Âu lah ntŭk tăch dŭt jêr, n’gluh an tâm di mpeh ndŏk mbrâm, hun hao nâp nâl dŭt rjăp. He dơi n’hao nkra doanh nghiệp, rgâl gay dơi tâm di ăp uĕh mhe, râng ăp ntŭk tăch kơt nĕ. Ngih dak an geh nău kơl kơt dŏng an doanh nghiệp. Aơ lah rnôk n’hao dơi tâm di uĕh blău công nghệ an doanh nghiệp.

Hôm wa Vũ Thái Sơn, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Long Sơn an lah, lah Mỹ kơt dŏng soăy tâm ban âk đah nău kan nkret njêng điều ri mbra dŭt jêr jŏt an doanh nghiệp, yor ntŭk rwăt Mỹ geh 21% prăk tăch n’gluh bah nău kan grăp điều Việt Nam. Aƀaơ, rnoh soăy Mỹ kơt dŏng an nău kan điều tăch n’gluh tâm dak aơ lah 0%. Wa Sơn mpŏng ŭch, ntil ndơ aơ mbra mô geh đă soăy âk, yor pơng geh tâm rmôt ndơ dŏng khlay bah Mỹ.

Nău doanh nghiệp rwê lah jêh rnôk Tổng thống Mỹ mbơh nău đă soăy tâm ban đah Việt Nam 46%, ta năp dâl nău ƀư tăch rgâl geh khuch. Âk nuĭh năch rwăt lĕ gŭ gâh mô janh rwăt, dơn ndơ dâl, ma kâp nău kơl soăy na nê̆ bah kơi nar 9/4. Ndrel rnôk nĕ geh du đêt nuĭh tăch grăp điều rih ta châu Phi lĕ mpla ndơ n’hŭch rnoh khlay tăch, khuch tât nău mĭn nuĭh rwăt bah doanh nghiệp.

Tĭng wa Vũ Thái Sơn, ta năp măt gay dơh tâm nchră rnoh soăy đah nău kan ndơ aơ, Chính phủ Việt Nam dơi kơt dŏng rnoh soăy nglăp rwăt du đêt ntil grăp ndơ lŏ mir bah Mỹ đah rnoh 0%, ăp ntil grăp aơ nău ŭch mô âk kơt: grăo hạnh nhân, grăp guih dang... jêng rnglăp nglăp rwăt sĭt Việt Nam dŭt đêt.

Bah meng nĕ, wa Thái Sơn dăn đă, tâm jêr jŏt aơ gay n’hao dơi tâm rlong bah doanh nghiệp, ngih pah kan dơi kan an uănh nđôi, jăng lơi ăp sam ƀŭt hành chính mô khlay, ngăn lah nglăp rwăt ndơ mô hŏ nkret njêng, ndơ nkra njêng gay doanh nghiệp n’hŭch prăk dŏng.

Doanh nghiệp mpôl hên rdâng âk ir sam ƀŭt hành chính, nău ntrŭnh mô tâm di ƀư an prăk dŏng âk. Tâm rnôk prăk dŏng logistics lĕ âk hôm ri nău nglăp ndơ nkra njêng, ndơ rhŏ an nkra njêng... mpeh nkra njêng geh dŭt âk nău ntrŭnh mô tâm di. Ntĭt nsa kơt nglăp rwăt ŭnh đen led sĭt rhŏ an nkra njêng, ntêm nkrem prăk dŏng ri an uănh năl, lah uănh uănh năl ri dŭt âk sam ƀŭt mô tâm di.

Wa Nguyễn Văn Mười-Groi Tổng thư ký Hiệp hội biăp play Việt Nam an lah, aƀaơ, dŭt âk ndơ lŏ mir bah Việt Nam lah tăch n’gluh rih, ntơm nkra njêng njêng tăch n’gluh rnoh âk, yơn khlay mô âk n’hanh âk nău mâp rnôk ntŭk tăch rgâl mô dah rgâl nău kơl mpeh soăy.

Yor rĭ, ŭch nău kơl ntrôl doanh nghiệp ntuh kơl nkret njêng ndơ lŏ mir jru hvi an tăch n’gluh. Aƀaơ, lam dak geh 51.000 doanh nghiệp geh tât nău kan nkret njêng, tâm nĕ knŭng geh 7.500 ntŭk kan, doanh nghiệp nkret njêng tĭng têh hvi công nghiệp, n’hanh tâm nău kan biăp, play ri 150 doanh nghiệp nkret njêng geh công nghệ mhe.

Wa Mười dăn đă, an geh âk nău kơl ntop an doanh nghiệp ntuh kơl khoa học công nghệ gay nkret njêng jru hvi, n’hao khlay ndơ lŏ mir tăch n’gluh n’hanh dăp rgum nkual tăm ndơ, tĭng đah ngih măy nkret njêng, n’hŭch prăk dŏng nkra njêng, logistics... gay n’hao dơi tâm rlong.

Aƀaơ, âk nău kan ndơ ngih măy ƀư du ntŭk, nkual tăm ta du ntŭk êng, kơt ndơ tăm ta Dak Nông yơn ngih măy ta Nkual ƀon têh Hồ Chí Minh, Long An n’hanh Bình Dương.

Aƀaơ, prăk rdêng dŭt âk. He an dăp rgum nkual tăm tĭng đah ngih măy nkra njêng, yor geh ăp nkual tăm dŭt têh yơn mô geh ngih măy ƀư ta nĕ. Doanh nghiệp dŭt ndrăt ndơ tâm nkra njêng. Aơ lah rơh he ntrŭt ntrôl dăp rgum tay nkual tăm n’hanh ngih măy gay n’hŭch prăk rdêng.

Mpeh trong mkra jŏ jong, âk nuĭh way kan n’hanh doanh nghiệp an lah, Việt Nam an rgop rgâl âk ntŭk tăch n’gluh. Yơn lah, nău aơ mô dơh n’hanh mô dơi ƀư tâm du ôi du năng, ma ŭch tơm prăk jŏ jong gay ntuh kơl rgâl mhe công nghệ, n’hao uĕh ndơ, dơi tâm rlong n’hanh tâm di ăp rnoh uĕh kloh rhăt jăp bah ntŭk tăch jêr jŏt êng. Nău aơ an geh ăp nău kơl ntop an doanh nghiệp jêt n’hanh dah găp tâm nău rgâl công nghệ n’hanh ntrŭt ngăch tăch rgâl.