Lôch  tă 50 năm kơp bâh nar rklaih đăp mpăn, nkual ƀon lan rnoi đê̆ ta Gia Lai lĕ gêh nău ueh, mpơl geh saơ bâh ăp njoat hăn âk rlău mpeh nău wăng sa, văn hóa, ntĭm nti n’hanh nău rêh jêng. Gia Lai, nkual neh Tây Nguyên ueh jêng, lah ntŭk gŭ rêh bâh âk mpôl rnoi đê̆ nuĭh, geh nđâp Jarai, Bana.

Bâh geh nău mât kơl bâh Đảng n’hanh Ngih dak ndrel đah ăp nău nsrôih mô rlu bâh n’gâng kan ta ntŭk, nkual rnoi đê̆ ta Gia Lai lĕ geh njoat rgâl săk têh dăng. Ăp bôk nău kan nkô̆ mpŏng ngih dak mpeh n’huch ach o, hun hao wăng sa rêh jêng nkual rnoi đê̆ lĕ geh mbơh tơih săk rnglăy ngăn. Âk nău kan tuch tăm nâp nâl, kơt tăm cà phê, tiu, cao su, tâm rgop đah mât rong sŭr ndrôk, lĕ kơl ƀon lan n’hao nău geh, đăp mpăn nău rêh jêng. Bu ranh Ral Lan Hao, ta ƀon Greo Pết, xã Dun, nkuăl Chư Sê an gĭt. “Nkual neh Pleiku-Gia Lai ta năp nar rklaih đăp mpăn hôm nha geh âk ngăn nău jêr jŏt. Tât lơ 17/3 Pleiku geh rklaih đăp mpăn, ƀon lan ta aơ hôm nha geh âk nău jêr jŏt. Ƀon lan nuĭh Jarai, Bahnar mô tŏng âk ngăn ndơ dŏng tâm nău rêh. Bâh ntơm geh cách mạng leo trong, geh ngih dak mât kơl, nău rêh bâh ƀon lan lĕ rgâl âk, geh piăng sa ao n’gut, ngih jay têh kuăng, geh ndeh klư hăn nsong, geh may koh ba oh kon se geh hăn nti, âk nuĭh geh ƀư cán bộ ta nkuăl, ta n’gor. Uănh nsum aƀaơ nău rêh bâh ƀon lan lĕ geh đăp mpăn hôm”.

 Aƀaơ Lâm Đồng lĕ hun hao bơi 70.000ha rnoh neh tuch tăm lŏ mir tĭng trong công nghệ mhe, geh 21,2% rnoh neh tăm, hao 2.700ha nkôp đah năm 2023. Ndrel đah nĕ, n’gor rgâl tay 14.000ha rnoh tơm tăm ranh, mô tâm di, săk geh đêt an tăm ăp tơm geh khlay wăng sa âk kơt prit laba, sầu riêng, bơ, mắc ka, chanh rse... knơm nĕ, lĕ jêng geh ăp nkual way tăm tơm sa play, tơm công nghiệp jŏ nar ta ăp ƀon lan, nkual jru ngai, nkual rnoi mpôl đêt.

Tât aƀaơ, lam n’gor lĕ geh 255 trong tâm rgop nkra njêng, đah 32.000 rnăk râng. Knơm ntrôl dăng rgâl ntil tơm tăm, jao ao khoa học kỹ thuật n’hanh ntrôl hun hao lŏ mhe tĭng kơt dŏng công nghệ mhe, rĭng geh nkra njêng lŏ mir bah Lâm Đồng lĕ geh 268 rkeh prăk du năm/ha/năm.

Wa K’Bát, Kruanh thôn Băng Dung, xă Đạ K’Nàng, nkuăl Đam Rông, n’gor Gia Lai Lâm Đồng, an gĭt: "Bah năp đaơ kônh wa ƀư sa dŭt jêr jŏt. Bah rnôk Đảng, Ngih dak uănh tât, dŭt n’hâm nta an hun hao tơm tăm, kơt cà phê, bơ, macca, chanh rse... Trong hăn dơi pơk hvi kơ an nău rdêng ndoh ndơ nar lơ dơh. Lơn lah, kônh wa lĕ gĭt nti ntrong ƀư wăng sa bah ăp ntŭk êng, kơt dŏng nău mhe an tuch tăm jêng nsĭt geh săk rnglăy âk. Rlău ma nĕ kônh wa gĭt tăm ăp ntil tuh mbo gay rgâl nău geh. Nuih n’hâm bah kônh wa lah dŭt răm rnôk nău rêh wăng sa nar lơ hao, ƀon lan nar lơ rgâl mhe.

Uănh saơ nău rgâl mô rlu hun hao bah ƀon lan nơm, ntŭk tă lah nkual nsing nơm nâp nâl cách mạng Đông Mang têh janh, bu ranh ƀon, tahen ơm Kơ Dơng Ha Dương, ta thôn Tu Poh, xă Đạ Chais, nkuăl Lạc Dương, n’gor Lâm Đồng rhơn, an gĭt: " Bah năp đaơ kônh wa ƀư sa trơn ta aơ ta ri... Nar aư nău nĕ mô hôm tay, Ngih dak lĕ nta an kônh wa đăp mpăn nău rêh ta ntŭk, hun hao ăp ntil tơm tăm, kơt cà phê, hồng, macca, chanh rse.. Ntung trong, điện mpŏng ang, ngih dak si, ngih sam ƀŭt dơi ntuh kơl ndâk ƀư tŏng ăp, kloh uĕh n’hanh ntrong êo ndâk ƀư thôn ƀon mhe lĕ hun hao têh dăng rgop jut n’hŭch ach o dŭt n’hâm. Aƀaơ, rơh druh ndăm tă bah nĕ lĕ kơt n’hanh tĭng uĕh nău ntrŭnh bah Đảng, pháp luật bah Ngih dak.

Bâh bôk năm tât aƀaơ n’gor Kon Tum lĕ geh mbơh ƀư 3 nău nchrăp kan khoa học  công nghệ bâh bôk nău kan nkual ƀon lan gôl yôk yor Trung ương mât uănh. Pe nău nchrăp kan geh: dŏng khoa học công nghệ rdâk njêng nău kan tăm n’hanh nkret ƀư tơm dak si sa nhân brâp, ngũ vị tử, đẳng sâm Việt Nam geh tâm di nău mpŏng GACP-WHO ta nkuăl Tu Mơ Rông, dŏng nău mhe mpeh khoa học kĩ thuật rdâk njêng nău kan tăm, mât ueh ntil chè mhe ndrel đah ntŭk nkret ƀư chè nđir, chè olong mât đăp mpăn tâm di kơl an ta ntŭk dŏng n’hanh tăch an dak bah dih ta nkuăl Kon Plông, geh dŏng nău ueh mhe khoa học kĩ thuật rdâk njêng nău kan mât rong sŭr tăch rgâl ndơ ta Kon Tum.

Ndrel đah ăp nău nchrăp kan mpeh khoa học công nghệ geh mbơh tơih knơm ŭch pơk hvi tay rơh mhe, njêng nău mhe ta trong tuch tăm, mât rong ta nkual rnoi đê̆, n’gor Kon Tum lĕ geh ƀư tĭng nău kan kơl an tơm ntil, nkra mhe mir mô jêng, ndơ̆ mbơh mpeh khoa học kĩ thuật..gay ma ƀon lan hun hao wăng sa. Nô U Quân, Bí thư Chi đoàn thôn Kon Zôn, xã Ngọc réo, nkuăl Đăk Hà an gĭt, ăp bôk nău kan lĕ nsĭt tay nău geh săk rnglăy na nê̆ tâm nău pah kan jan sa n’hanh nău rêh bâh nuĭh ƀon lan. “Mom ndăm tâm thôn aƀaơ lĕ geh gĭt dŏng máy mok ueh mhe tâm nău pah kan tuch tăm jêng lah nău geh pah kan ăp nar lơ ma hao âk, nău rêh lơ ma geh rgâl mhe. Bâh geh rgâl mhe mpeh khoa học kĩ thuật , nău geh n’hanh nău ueh aƀaơ geh rlău 3 tât 4 tơ̆ đah ăp trong kan way ƀư ma ti bâh ntơm nơh. Gâp lĕ geh ƀa ƀơ mbơh tơih, rgŏ jă mom ndăm tâm thôn gay ma khân păng gĭt geh dŏng máy mok tâm nău pah kan tuch tăm, ƀư an nău geh lĕ hao âk, nău rêh bâh ƀon lan ăp nar lơ ma geh rgâl mhe na nê̆”.