Wa Hoàng Văn Ga, du hê ƀon lan ta xă Ia Nan, nkuăl Đức Cơ, n’gor Gia Lai tăm 2 ha cà phê dôl play. Wa Hoàng Văn Ga an gĭt, duh phang jŏ jong ƀư cà phê hoơi soan, lĕ nta an tu ndrŭng ntoh hô. Tâm rnoh bơi 2000 tơm cà phê tâm mir, lĕ geh 600 tơm geh tu ndrŭng chuh ƀư êr n’ha, rkum play geh kro mbrơi mbrơi.

Rnăk wâl gâp ta aơ nklăp 30% lah geh tu ndrŭng chuh ma mô dơi nkra. Puh, krih tât 4-5 tơ̆ hôm, n’ăp rao tĭng tơm, lĕ dak si aơ tât dak si êng mô dơi nkra, khuch tât tơm tăm ma tơm geh bu chuh mbra roh bah 70-100%.

Ta nkuăl Ia Grai geh rlău 18 rbăn ha cà phê tâm rnôk play. Srê bu tuh lĕ ntoh ta lam hvi. Ăp ntŭk geh rnoh neh cà phê ntưp bu tuh hao âk lah ăp xă Ia Sao, Ia Hrung, Ia Yôk,... Ta năp nĕ, tâm khay 3 năm aơ, lam nkuăl knŭng mhe geh rlău 200 ha geh ntưp bu tuh, tât aƀaơ lĕ rlău 500ha. Tĭng rblang bah wa Đỗ Xuân Hiền, Giám đốc Trung tâm dịch vụ nông nghiệp nkuăl Ia Grai, bu tuh hun hao yor duh r’ôl n’hanh mih bôk yan nta an dơh. Gay rdâng n’hanh njrăng n’gang ăp nău rdôl lơh bah bu tuh tu ndrŭng ƀư, nău kan dơi kan đă đah ăp rnoh neh geh ntưp bu tuh hô an koh jăng lơi ăp n’ging cà phê geh ntưp gay dêr ntưp rêng; kơt dŏng lĕ rngôch ăp trong njrăng n’gang tu ndrŭng bu tuh an rnoh neh geh đêt; an uănh na nê̆ lor rnôk pơk hvi rnoh neh tăm cà phê. Wa Đỗ Xuân Hiền rblang tay:

Bu tuh ta tơm cà phê n’hanh tu ndrŭng hun hao ri nkô̆ nău khlay lah yor trôk nar duh phang ntop đah ăp rơh mih bôk yan, duh r’ôl mbra nta nơih an ăp ntil tu ndrŭng lah nsum n’hanh bu tuh ntoh, hun hao. năm aơ âk lơn nklăp 10-13%, kônh wa aƀaơ dŭt rhơn.

Tĭng Chi cục Tuch tăm n’hanh dak si mpa rong tơm tăm n’gor Gia Lai, bu tuh nglang lah ntil mpa phah âk ta tơm cà phê, way ntoh bah ntơm bah tơm dang nkao tât lĕ yan pĕ lêh, dơi ƀư khuch têh an mir tơm.

Gay ntop kơl ƀon lan njrăng n’gang bu tuh nglang, Chi cục Tuch tăm mât rong n’hanh dak si mpa rong tơm tăm n’gor Gia Lai lĕ đă ăp ntŭk, doanh nghiệp, nông-lâm trường tăm cà phê ntĭm nuĭh ƀon lan ƀư tĭng ăp trong kơt răk jik mir, koh n’ging geh tu ndrŭng, n’ging sât, n’ging kon, n’ging mô play n’hanh n’ging êp neh gay mir cà phê aih, n’hŭch nău ntưp rêng bah bu tuh nglang. Wa Trần Xuân Khải, Chi cục trưởng chi cục Tuch tăm mât rong n’hanh dak si mpa rong tơm tăm n’gor Gia Lai an gĭt tay:

Tâm rnôk bah năp nău kan tuch tăm dak si mpa rong tơm tăm lĕ n’hao trong kan uănh nđôi mir, ntop kơl nuĭh ƀon lan ƀư tĭng tŏng ăp kỹ thuật, tâm nău mât chăm kơt njrăng n’gang bu tuh nglang. Đah ăp rnoh neh ntưp ri nuĭh ƀon lan koh jăng lơi, rgum n’hanh su jăng. Đah ăp rnoh neh geh đêt ri nuĭh ƀon lan ƀư ăp trong mkra lĕ rngôch gay njrăng n’gang.

Tĭng kơp uănh bah nău kan tuch tăm Gia Lai, aƀaơ ta ntŭk geh tât rlău 4.800 ha cà phê geh ntưp bu tuh nglang. Tâm rnoh aơ geh âk rnoh neh geh ntưp hô, jêr dơi mkra tay. Tĭng ntĭm đă bah ngih pah kan dak si mpa rong tơm tăm, đah rnoh neh geh ntưp tu ndrŭng bu tuh nglang hô, nuĭh ƀon lan an koh jăng n’ging gay dêr ntưp rêng. Nău aơ mô knŭng khuch tât săk geh bah năm aơ ma hôm jŏ jong rlău âk năm bah kơi.

Đah rlău 105 rbăn ha, cà phê lah tăm âk bah n’gor Gia Lai. Nău mô tŏng dak tŏ yor duh phang jŏ jong ntop đah âk rnoh neh geh bu tuh nglang hô mbra khuch dŭt âk tât săk geh bah ntil tơm tăm aơ. Yor nê, nuĭh ƀon lan an uănh lor rnôk pơk hvi tay rnoh neh tăm cà phê jêh rơh cà phê hao khlay âk ngăn kơt năm bah năp.