Wa Nguyễn Thành Vinh, ta xã Bàn Long, nkuăl Châu Thành, n’gor Tiền Giang tâm ban kơt âk ƀon lan êng ta ntŭk aơ lĕ sreh jăng lĕ rngôch tơm đung dôl geh play gay ma tăm sầu riêng ndơn ta neh nĕ. Wa an lah tơm play đung mô jêng, mô geh khlăy, tâm rnôk nĕ tơm sầu riêng tăch dŭt khlăy.

 “ Play đung tăch geh 18 rbăn prăk/ 12 play rĭ mhâm tŏng rêh, mô săk rnglăy ngăn. Tơm sầu riêng aƀaơ ăp mir tơm dăch nĕ tăch geh âk prăk ngăn, tâm năm hôm nha geh ăp khay tăch dŭt khlăy đŏng. tâm rnôk nĕ nău ŭch rvăt bâh Trung Quốc dŭt âk, nuĭh ƀon lan mô gĭt mơh ntil tơm tăm, mơh ntil săch tăm jêng tơm sầu riêng dơm”.

    Ta ăp xã Bình Trưng, Vĩnh kim, Đông Hòa, Bàn Long nkuăl Châu Thành aƀaơ geh âk mir tơm đung, play  vú sữa, hồng xiêm, play bŭng...geh rnăk vâl sreh jăng da dê, ƀư ueh tay neh, gay ma tăm sầu riêng. Tĭng nău mbơh bâh ƀon lan kan lŏ mir, mir sầu riêng ntuh kơl tăm mhe di kĩ thuật klâp ma 200 rkeh prăk/ha n’hanh lôch 5 năm mơ an geh play. Du đê̆ mir tơm mô jêng nău geh mô âk ƀon lan lĕ tăm tâm breh tơm sầu riêng gay ma ndơn. Nău tăm ta bah dih nkual nchrăp tăm mô lah sreh jăng lơi ăp tơm sa play êng gay ma tăm sầu riêng lah yor ƀon lan ƀư êng, nchoăt tĭng nău tâm kơt, n’gâng kan ta ntŭk n’hanh n’gâng kan tuch tăm n’gor Tiền Giang kanŭng mbơh tơih, ntĭm đă dơm mô geh trong kan lah rmal. wa Trần Thanh Hải, kruanh UBND xã Vĩnh Kim, nkuăl Châu Thành ngơi.

 “ Tơm sầu riêng ta xã geh bar pe jât ha, dôl geh luh kao âk ngăn, aƀaơ mir tơm geh sreh du đê̆, aƀaơ ta du đê̆ ƀon lan kan lŏ mir, oh nô lăp mbơh đah ƀon lan hôm nha ơh rlơng tay đŏng. Ƀon lan nkoch play đung aƀaơ thuk ngăn, play mô têh, doh kro nkre ta tơm dâl”.

     Ting wa Nguyễn Văn Bườn, kruanh ntŭk kan tuch tăm mât rong n’hanh hun hao ƀon lan nkuăl Tân Phước, tơm sầu riêng tăm tâm nkual Đồng Tháp Mười bôl ma ueh jêng, geh âk yơn lah play mô nă kah kơt ntŭk êng. Nkuăl mô geh nău ntrŭnh tăm âk ntil play aơ.

“ Tăm tơm sầu riêng geh klâp ma 5ha, tơm hôm nha an nău geh âk yơn lah mô jêng mô kah yor neh ntu, trôk nar...Uănh nsum lah ƀon lan mât tăm êng tâm nkual neh nơm, he mô dơi lah yơn mô geh đă hun hao ntil tơm sầu riêng ta nkual neh aơ”.

          N’gor Tiền Giang geh mir tơm sầu riêng tăch rgâl  play jŏ năm n’hanh rnoh neh dŭt âk ta nkual ĐBSCL. Ntơm nơh, tơm sầu riêng tăm dŭt âk ta ăp xã dăch dak me Tiền ta nkuăl Cai Lậy. Yor săk rnglăy wăng sa âk jêng nău kan aơ lĕ geh pơk hvi tât rlău 22 rbăn ha, dŭt âk lah ta nkuăl Cai Lậy, Cái Bè, nkuăl têh Cai Lậy, nkuăl Châu Thành. Năm mhe nơh, play sầu riêng tăch an dak bah dih dŭt âk tât ta Trung Quốc, ta rnôk rnoh tăch khlăy,  nuĭh tăm geh rlău 1 rmen prăk/ha.

Tâm ba năp nơh, n’gâng kan ta ntŭk n’hanh ăp ntŭk kan têh n’gor Tiền Giang lĕ geh âk trong kan, nău kan kơl an ntŭk mât tăm, doanh nghiệp tăm n’hanh tăch an dak bah dih play sầu riêng kơt: nchrăp nkual tăm,  mbơh nti kĩ thuật mât tăm mir tơm, rdâk njêng ntŭk bât dak bah soăt dak bah lăp dak tiăt boh, pă rnoh mbrô tăm, ntŭk tâl dŭng. Bol ma geh săk rnglăy wăng sa âk, yơn nău ntrŭnh bâh n’gor Tiền Giang lah đă ƀon lan kan lŏ mir tâm nkual nchrăp kan, uănh khlăy n’hao ntil ndơ mô nchoăt tĭng nău geh tâm kơt kan ngăn lah sreh jăng tơm êng dôl geh play gay ma tăm sầu riêng. Wa Võ Văn Men, kruanh ntŭk kan tuch tăm, mât tơm tăm n’gor Tiền Giang an git tay.

 “Aƀaơ, nău ŭch dŏng sầu riêng ta Trung Quốc dŭt âk. Tĭng nău nchrăp kan hun hao tơm sầu riêng rĭ lĕ rlău đah rnoh neh dơi an. hên aƀaơ lĕ geh âk sƀ ntrŭnh njoăl an ăp ntŭk uănh năl tay rnoh neh lah dĭng âk n’hanh hôm hao tăm tay dĭng âk, mơh ntŭk tăm, dôl sŏk nău tâm rgop bâh ta ntŭk. Nău ntrŭnh bâh nơm lah n’hao rnoh neh rĭ đă UBND n’gor rgâl nkra nău nchrăp hun hao tơm sầu riêng tât năm 2030 n’hanh geh hun hao ta nkual geh rgâl mhe dơm. Mpôl hên lĕ sŏk rnoh neh ta mpeh ba lơ quốc lộ 1 hôm, mơh nkual i geh rgâl mhe, mơh nkual i tâm di rĭ đă ƀon lan mô dơi tăm, tơm i mô geh mô jêng rĭ rgâl tơm êng”.

        Tơm sầu riêng aƀaơ an nău geh wăng sa âk, yơn hôm nha geh knơm ta ntŭk tăch rgâl tâm dak n’hanh an geh kĩ thuật mât tăm âk đah ăp ntil tơm tăm êng, ngăn lah mô tâm di đah neh tiăt boh. Yor nĕ, ƀon lan n’gor Tiền Giang an geh uănh njrăng na nê̆ rnôk hun hao ntil tơm tăm aơ âk ir, mô tĭng nău nchrăp n’hanh nău mbơh đă bâh n’gâng kan têh.