Lào Cai sik đros paz cxiv uô tsêr sor siêz truôx tuk

Têx hnuz no, tix lâus Nênhz Xênhv Vax nhoz jok Nậm Than, xã Liên Minh, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai chuôz zis tsênhv max khơưz uô kuô tsêr. Chuôz zis tsơưs nênhs, tsuôk muôx 2 niêv txir hluôk xưz, taz sik muôx lok six chôngz cưr tix nênhx tsa hâur jok tuôx paz chiê tix lâus Nênhz chuôz zis cxiv uô tâu tsêr sei. Đhâu ntơư sơưr đơưk zuôr muk paz lưv chuôz zis txơưr đuô: “Nhoz no sơưr đơưk uô nênhx sik thôngx siêz cơưk, uô vax tsêr tsi tsuv ntiêr lênhx tưs uô hlo, tsuôk siz paz hnuz côngz đas jos uô xưz. Sơưr đơưk cux tsi xav, cox paz ntâu cur paz tsơưs, lênhx tưs xar paz bâuv li chas paz”.

Niêv lâul Phấn Xênhv Zax, nhoz jok Sả Chải, xã Pha Long, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai cux nhiv kruôr tâu paz nhiêx txiêx chiê cxiv kho tsêr. Chiê txo grêk tsơưs nhiêx txiêx cxiv uô, phênhv ntâu côngk ruôr tsêr, fax thâux têx chuôz laov niêv lâul Phấn puôr lênhx thor têx cưr tix nênhx tsa tuôx paz: “Têz qơưk paz nhiêx chiê cxiv kho tsêr, chuôz zis cux tsi muôx nhiêx ntiêr nênhs uô, sơưr đơưk hâur jêx jok tuôx cur chuôz zis kho xưz”.

Shông 2024, phôngz yaox paz têx chuôz zis pluôs, chuôz zis txov nhêv uô tsêr nhoz tâu fuô uô chuôs tsi nhoz cxuô thax tsav qơư hâur Lào Cai, zuôr sir jos fuô uô cov tâu 70% têx hâux lưv tso tơưv lơưr Đêx anr 590, bâuv li uô tâu 5.500 ntâu luz tsêr, chiê txos hli 6/2025 phênhv ntâu uô tâu tiêr luôs hâux lưv heik sâuv hâur tas nro tỉnh.

Nhiv kruôr tsi ntêr no, đhâu Công an tỉnh Lào Cai thiêz cxuô thax tsav qơư qênhz shuôs đuô, tror muôx nzir 2 cxênhz luz tsêr zuôr trâus tâu paz cxiv kho, uô đuô. Zuôr tsuv muôx sơưr đơưk sik đros thôngx siêz, côngv têk paz. Zơưv Trần Đức Việt, Bí thư Đảng ủy xã Tả Van, thị xã Sa Pa heik: “Pêz sơưr đơưk hâur xã tưz sik đros paz hnuz côngz, đas jos uz no chiê paz pêx xênhv thiêz hu zâuv sơưr đơưk paz tâu 50 đeiv vuôk xi măng vor tsêr, uô ntêx ntơư tưz paz uô tâu 91 luz tsêr. Nhiv no, 30 ntâu luz tsêr phênhv ntâu pêz tưz uô tâu, yuôr 50 ntâu luz tsênhv uô trơưk thị xã hâux lưv tso tơưv”.

Heik lol ntơưv qơư tsưr ziv, hâux lưv uô paz pêx xênhv, zơưv Nguyễn Anh Chuyên, Bí thư Huyện ủy Văn Bàn, tỉnh Lào Cai heik pâuz: “Nhiv kruôr đhâu, huyện Văn Bàn tưz phuôx tôngv phôngz yaox thiêz nhiv no tsênhv sik đros paz têx chuôz zis pluôs, chuôz zis txov nhêv cxiv uô, kho đuô têx vax tsêr thiêz phôngz yaox no tâu chôngz lênhx ntâu tus canr bôv, đảng viên thiêz pêx xênhv jông siêz đros paz, đros uô. Huyện cux muôz mê njik nhiêx txiêx paz zuôr vuôk vor tsêr, tôngv zênhx pêx xênhv sir jos hla đhâu phiv liv chiê uô vax tsêr khor truôx, muôx luz nênhx tsâu sor’.

Tsiêz shông no, têx luz tsêr đaz tuôs lav uô lav nhoz ntơưv Lào Cai zuôr yênh têx tsêr yiêz, khor truôx. Tsêr sor siêz tâu cxiv uô txix tsôngv cưr tix nênhx tsa, têx tuz lênhv sơưr đơưk sik đros paz zuôr cxơưz nzir đas jos chiê pêx xênhv njênhs njôngr trâu têz qơưk, truôx tuk luz nênhx thiêz sir jos hla đhâu cêr pluôs, huôv tsar uô nox uô hnar./.

Thanh Thủy-Riê Lâux cxeik, nhênhv 

Lênhx txir ndâux txir lul nhoz tox siêz Mường Lống

Iz hnuz hâur cheix ntux lax, pêz muk txos Mường Lống, qơư tâu seiz zos thax tsav muôx huôz lok six jông nhoz kuôk tsênhv qơư huyện 40 ntâu cei cêr.

          Nhoz no muôx ntu zos qơư chos ntâu zax zênhz, zav tsoz chos uô ntâu lênhx tsôngv box njiz trâus luz nênhx txov nhêv. Taz sik nhiv no têx co tsuôk zos ntu kuôk nor 30 shông tov ntêx, nhiv no, Mường Lống tưz thiêz tsênhv hlôngr yiêz hâur yênhx hnuz thiêz hlôngr trâu tsoz zax zênhz zos têx pax sâm 7 blôngx, pax txir khơưz, pax jâuz njuôz jông jav…

          Pêz muk txos zơưv Vừ Tồng Pó (xênhz shông 1970) chuôz zis, zơưv zos iz lênhx txir ndâux txir luk hâur côngv thôngx jos Mường Lống 1, xã Mường Lống, huyện ntus đriv Kỳ Sơn. Thiêz hâur shông đhâu, zơưv Vừ Tồng Pó tưz phuox huiz zos lênhx nênhs uô ntêx nyuôk hâur cxuô phongz yaox hlôngr yiêz, xar tơưv jông hâur huôv tsar cêr uô nox. Zơưv cux zos nênhs Hmôngz xuz thơưx nhoz Kỳ Sơn zôngv KHCN yiêz lok uô yênhx côngz trâur nuv tu zus keiz đuz greis lơưr tsưr ziv taz por sinh học thiêz yênhx đeiv iêr chi cax luk hâur tsôngv box têx mênhx cxưx tsơưs nênhs nhoz tox siêz cxuôv por tsês cêr yeiz pluôk, sir jos huôv tsar uô bluô nux.

          Đhâu pluôs mor tiêv kruô, zơưv Vừ Tồng Por pheiz kênh: Têx shông tov ntêx tsôngv box sâuv thax tsav xã tox siêz Mường Lống, huyện Kỳ Sơn luz nênhx yuôr lok six ntâu phêv liv, têx chuôz zis nhoz no phênhv ntâu zos uô kôngz. Txơưv lok six gruôs uô hâux lưv, taz sik tsưr ziv tu zus phênhv ntâu zos lơưr tsưr ziv kuz viv li tsiêx cxu khênhr njiz trâus têx moz gênhs uô tsôngv box tiv phaz hâur co muôx zơưv chuôz zis li luz nênhx six fênhx trâus yeiz pluôk.

          Shông 2018 tâu cxaz chuôz dự án “ Huôv tsar trâur nuv tu zus keiz đuz greis lơưr saz taz por sinh học” zos Trung ương Hội thiêz Hội nôngx mênhx tỉnh Nghệ An paz txưv, zơưv tưz truôx siêz uô lơưr têx tsưr ziv cơưv shâuv tâu, tsoz phưz keiz thiêz krêz đar trâur nuv txix tu zus qir thơưx 350 tul tưz ndê txos 1 cxênhz 200 tul sâuv mênhv chêx đar 500 yiv ndis. Keiz đuz greis Kỳ Sơn zos tsôngv box Hmôngz li nôngz keiz muôx tsiv grê zos nôngz keiz kaz tiv zix nhiv no. Jênhv pov, niêv ciêz li zoz qơưx lok sâu zuôr zav keiz đuz greis no thiêz cungz keiz uô nôngz, zơưv Por tưz txeik 70 tsov đeiv txix Zênhx hangx chính sách xã hội chiê zuôr meir puôs kê, meir tso tênhv tênhz uô qơư cungz nôngz keiz đuz greis tiv phaz trâu tas nro huyện.

          Txix shông 2019 txos nhiv no, iz shông zơưv chuôz zis muôs trâu niêv ciêz yênhx cxênhz tul keiz uô nôngz gôngr phênhv chuôz cxaz phênhv sâu txix tu zus chungz fênhx 350 tsov đeiv iz shông. Tsi taz huôv tsar uô nox, zơưv Vưx Tồng Por tsênhv jông siêz paz heik kriê tsưr ziv tu zus trâu têx ziv chuôz zis hâur tiv phaz sik đros huôv tsar tu zus keiz đuz greis lơưr saz taz por sinh học.

          Zơưv tâu njênhs njôngr xeir uô Chi hội hâux lưv uô xuz thơưx nhoz Kỳ Sơn, gôngr phênhv huôv tsar, chêx chôngk têx ziv chuôz zis tu zus keiz đuz greis yênhx Chi hội tu zus keiz đuz greis Mường Lống đros muôx 15 ziv chuôz zis thiêz 32 lênhx nênhs cxaz chuôz, zơưv tưz đros têx lênhx nênhs xar tơưv HTX kôngz nuv. Shông 2022, zơưv đros têx lênhx nênhs hâur HTX por vêv yênhx côngz bê keiz đuz greis Kỳ Sơn tax OCOP jông. Đrâuv co, zơưv Vưx Tồng Por chuôz zis tsênhv huôv tsar uô qơư chos 2 hecta tâux nxư, tu zus nhux tưv nhux đas, iz shông sâu liv tâu 60 txos 80 tsov đeiv. Chiê cxơưz cxiz tsôngv box hâur thax tsav sir jos huôv tsar uô nox, zơưv Por pheiz kênh đros pox nhuôk: “ Zuk muox đas jos, muôx ar têz thiêz tâu Đảng thiêz têz qơưk tsov cưv muôx ntâu chính sách mak chuôz zis tsuv phuox huiz đas jos, sir jos zôngv KHCN lok tsiv uô cov chuôz tsar yar lengx”.

          Nhiv no, sâuv thax tsav xã Mường Lống tưz muỗ 33 ziv chuôz is tu zus keiz đuz greis taz por sinh học, 1 HTX. Trâur nuv kinh têr thiêz iz siêz viv côngv thôngx, zơưv Vưx Tồng Por tưz tâu têx cấp, têx nganhx nhoz tiv phaz sâu jênhv thiêz tâu tsôngv box jêx jos njênhs njôngr txos./.

Phênhv “ Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk muôx xâuk li no xưz. Phênhv no zos Chiz coaz Đeix nta suôz VN thax tsav Tây Bắc uô. Muox Tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk paz txưv./.

Lầu Chia-Txâur Vax cxeik nhênhv