Đoàn công tác của Ban chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai đã đến tìm hiểu thực tế tại Nhà máy và khu vực lòng hồ thủy điện Thượng Kon Tum ở địa bàn 2 xã Ngọc Tem và Đăk Tăng của huyện Kon Plông. Với công suất thiết kế 220MW, dung tích hồ chứa trên 145 triệu m3 nước, thủy điện Thượng Kon Tum được xem là một trong những yếu tố có thể liên quan đến việc gia tăng các trận động đất và rung chấn thời gian gần đây tại khu vực này.

Báo cáo với Đoàn công tác, ông Trần Công Đàm, Giám đốc Công ty Thủy điện Thượng Kon Tum, thuộc Chi nhánh Công ty Cổ phần Thủy điện Vĩnh Sơn- Sông Hinh thông tin, thủy điện được thiết kế kháng chấn động đất cấp 7. Ngày 26/2/2020 thủy điện bắt đầu thực hiện tích nước. Đến ngày 20/11 cùng năm đã tích đầy hồ chứa.

Sau gần 1 năm, đến ngày 8/2/2021 nhà máy bắt đầu ghi nhận có rung chấn. Trong khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 5/2021 khá nhiều lần xuất hiện rung chấn, sau thưa dần vào tháng 6, không xuất hiện vào tháng 7, tháng 8, đến trung tuần tháng 9/2021 xuất hiện rung chấn trở lại và với mật độ dày vào tháng 3 và tháng 4/2022.

Riêng ngày 18/4 vừa qua xảy ra trận động đất lớn nhất từ trước đến nay với 4,5 độ richter. Tại thời điểm xảy ra trận động đất hồ chứa đang có 106 triệu m3 nước, tâm chấn của trận động đất nằm ở địa phận xã Hiếu và Pờ Ê, huyện Kon Plông cách nhà máy trên 14km và cách hồ chứa trên 25km.

Đoàn công tác kiểm tra vị trí lắp đặt phương tiện quan trắc động đất tại Trạm phân phối 220KV Nhà máy thủy điện Thượng Kon Tum ở thôn Điek Tem, xã Ngọc Tem, huyện Kon Plông.

Ông Trần Công Đàm nhận định: Qua quá trình kiểm tra với đánh giá thực tế thì các đợt rung chấn này không phụ thuộc vào mực nước hồ. Công ty có phối hợp với Viện Vật lý địa cầu lắp 3 trạm đo bao quanh công trình thủy điện Thượng Kon Tum để đo đạc quan trắc. Sau mỗi lần có rung chấn thì Công ty đều tổ chức đi kiểm tra  và công trình hoàn toàn bình thường.

Ý kiến của đại diện Bộ Công thương, Bộ Xây dựng, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Công ty Cổ phần Thủy điện Vĩnh Sơn- Sông Hinh và các chuyên gia đi cùng Đoàn công tác trong ngày đầu tiên làm việc tại vùng tâm chấn động đất huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum đều có điểm chung, đó là việc xác định nguyên nhân dẫn tới động đất, rung chấn cần khẩn trương thực hiện ngay, song phải thận trọng trên cơ sở khoa học.

Trước mắt Công ty Thủy điện Thượng Kon Tum phối hợp với Viện Vật lý địa cầu tính toán, nghiên cứu lắp đặt thêm một số trạm quan trắc. Đối với 3 trạm đã lắp đặt hoàn thiện ngay khả năng kết nối trực tiếp với Viện để có thông tin kịp thời, chính xác. Chính quyền huyện Kon Plông và tỉnh Kon Tum cần có phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp. Việc tích nước hồ chứa thủy điện Thượng Kon Tum trong giai đoạn tới cần được tính toán cẩn trọng…

Ông Nguyễn Đức Quang, Cục trưởng Cục ứng phó và Khắc phục hậu quả thiên tai, Phó Chánh Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai, trưởng Đoàn công tác cho biết: Chưa ai kết luận việc động đất ở đây là do hồ thủy điện hay hồ thủy lợi nhưng qua các con số thống kê thì việc gia tăng cả về mật độ và độ lớn gần đây có sự trùng hợp với thời gian tích nước của hồ thủy điện Kon Tum Thượng, cho nên đây là một vấn đề cần xem xét và nghiên cứu. Trong đó có cả những giải pháp trước mắt và lâu dài. Điều này cũng cho thấy chúng ta còn một khoảng trống trong phương án phòng chống thiên tai, ứng phó với động đất. Mặc dù theo quy định cũng đã có, hướng dẫn đã có. Chúng ta phải chủ động, không chủ quan.

Trong ngày đầu tiên làm việc tại khu vực tâm chất động đất, rung chấn ở huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum, Đoàn công tác của Ban chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai cũng đã đi khảo sát, kiểm tra thực tế tình hình tại khu vực lòng hồ thủy điện Thượng Kon Tum thuộc xã Đăk Tăng và địa bàn xã Đăk Ring./.

Khoa Điềm/VOV Tây Nguyên