Áo vỏ cây

Xa xưa, khi chưa có vải vóc làm quần áo như bây giờ, người Cơ tu ở Quảng Nam lấy vỏ cây rừng làm trang phục. Vỏ của các loại cây như t'cóng, t'dúi, amướt, tr'rang... loại cây nhiều mủ, vỏ dày thường được người Cơ tu lấy về làm áo. Để tìm được chúng, bà con phải vào tận rừng sâu, mất nhiều công sức.

Bà con Cơ tu huyện Nam Giang, Quảng Nam tái hiện lễ chọn đất dựng làng trong bộ trang phục vỏ cây truyền thống

Tìm được vỏ, họ đem nướng cho dẻo, rồi lột lớp da bên ngoài, để lại lớp da mỏng bên trong, dùng chày đập mỏng cho tơi. Sau đó khâu lại thành áo theo kích cỡ thân hình của từng người. 

Các già còn lấy một số loại cây rừng cho vào nước sôi đun lên, để nguội. Đem ngâm vỏ cây với loại nước đó sẽ chống được mốc, mối mọt và giữ được độ bền của áo.

Chiếc áo vỏ cây không chỉ giữ ấm, làm đẹp. Khi những người đàn ông săn muông thú, chiếc áo vỏ cây sẽ giúp họ "tàng hình" giữa rừng bắt được con mồi trong nháy mắt.

Kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, chiếc áo bằng vỏ cây rừng giúp trai tráng trong làng Cơ tu ngụy trang, phục kích tiêu diệt địch, khiến kẻ chù khiếp sợ.

Ngày nay, người Cơ tu không mặc áo vỏ cây nữa. Chiếc áo vỏ cây chỉ còn xuất hiện trong những dịp lễ trọng của người Cơ tu để tưởng nhớ về quá khứ của tổ tiên - quá khứ gian khổ nhưng cũng rất đỗi hào hùng.

Đồ án hoa văn trên thổ cẩm

Sau này, người Cơ tu lấy sợi bông dệt vải thêu hoa văn bằng những sợi chỉ màu nhuộm từ lá cây rừng. Điểm tô trên bột trang phục ấy là những hạt cườm đính trên vạt áo vô cùng tinh xảo, đẹp mắt; những hoa văn hình người múa tung tung za zá, hoa văn hình lá cây, hình hoa, hình học đẹp mắt...

Cùng với đó là những vòng mã não, xâu chuỗi với nanh con thú càng làm tôn vẻ quyền uy cho người đàn ông Cơ tu. Phụ nữ dịu dàng trong những vòng cườm, vòng mã não nhỏ hay đơn giản là những vòng chỉ màu khiến khuôn mặt họ thêm bừng sáng.

Trang phục vỏ cây của đàn ông Cơ tu

Già Bling Hạnh trong bộ trang phục vỏ cây truyền thống của già làng

Chiếc áo bằng vỏ cây già Clâu Nâm mặc trong lễ ăn trâu, dựng nêu của người Cơ tu huyện Tây Giang

Chiếc áo làm dày dặn, công phu, thể hiện tài khéo léo của người đàn ông Cơ tu

Mã não quyền uy

Nanh, vuốt... của muông thú như một minh chứng cho lòng can đảm, tài giỏi của người đàn ông Cơ tu

Đằng sau lưng áo được đính cườm thành những hoa văn hình học tinh xảo

Các già làng uy tín của người Cơ tu huyện Tây Giang, Quảng Nam trong trang phục cổ truyền

Phụ nữ Cơ tu trong trang phục thổ cẩm uyển chuyển với từng động tác múa lao đống sản xuất

Điệu múa tung tung za zá

Nam giới Cơ tu mạnh mẽ trong chiếc khố, vải vắt chéo hai vai làm áo. 

Dịp lễ trọng như dựng nêu, đám cưới... trang phục truyền thống luôn được bà con vận chỉnh tề, nghiêm ngắn

Bé gái Cơ tu đáng yêu trong trang phục truyền thống

Thu Cúc/VOV4