32 tuổi, chị Rơ Mah H’ Klam ở làng Ia Bia, xã Ia Le, huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai, có tới 4 đứa con. Sinh ra trong gia đình đông anh chị em, nên năm 15 tuổi Rơ Mah H’ Klam đã bắt chồng. Đất sản xuất ít không đủ nuôi đàn con, vợ chồng H’Klam đi phá rừng, mở thêm nương rẫy.  

Thế nhưng rừng bây giờ đã ở rất xa, mãi tận vùng giáp ranh với tỉnh Đắc Lắc, nên gia đình 6 miệng ăn vất vả đủ đường. H’Klam thường xuyên đau yếu, còn 4 đứa con, đứa nào cũng suy dinh dưỡng. Ăn mặc vẫn là thứ hai vợ chồng phải lo nghĩ hàng ngày.

Những người mẹ trẻ con là hình ảnh thường thấy ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số tại Gia Lai

Cũng ở làng Ia Bia, bà Rơ Băm H’ Tul (sinh năm 1964) bắt chồng từ năm 14 tuổi, hiện nay có 10 người con và 15 cháu. Bà H’Tul cho biết, lấy chồng, sinh con sớm, lại thêm lao động cực nhọc quanh năm, nên sức khỏe của bà bị giảm sút trầm trọng, mắc nhiều chứng bệnh.

Dù thế, nhưng bà H’ Tul vẫn cho 6 cô con gái của mình bắt chồng từ năm 15, 16 tuổi. Bà nói rằng, kết hôn là việc của các con, nên bà không can thiệp: “Các con tự gặp và yêu nhau, tự quyết định lấy nhau, dù chưa đến tuổi thì cũng phải cho lấy thôi. Cái này tùy thuộc vào con, mình không quyết định được”.

Tảo hôn và tục sinh con đàn cháu đống là nguyên nhân chính cản trở phát triển kinh tế ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số tại Gia Lai

Hiện nay, tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Gia Lai, tục tảo hôn vẫn đang diễn ra hết sức phức tạp. Như xã Ia Le, huyện Chư Pưh, nơi có 10 làng đồng bào dân tộc thiểu số, mỗi năm có trên dưới 10 cặp vợ chồng tảo hôn. Dân số tăng mạnh, trở thành một trong những nguyên nhân gây tình trạng thiếu đất sản xuất, khó giảm tỷ lệ hộ nghèo.

Mặc dù năm 2014, UBND tỉnh Gia Lai đã chuyển đổi 114 ha đất lâm nghiệp để cấp cho 98 hộ, nhưng đến nay, kinh tế các hộ này vẫn rất khó khăn. Nỗ lực giảm tình trạng tảo hôn ở địa phương đang gặp rất nhiều thách thức.

Chị Nguyễn Thị Huệ, cán bộ Tư pháp xã Ia le, cho biết: “Xã có nhiều dân tộc, Gia rai, Nùng, Tày, Dao. Một phần là họ ở vùng sâu, vùng xa. Cán bộ tư pháp xã chỉ có 2 người thôi, lại là người Kinh nên tuyên truyền không đạt kết quả cao”.

Theo Ban Dân tộc tỉnh Gia Lai, năm 2016, toàn tỉnh có 826 cặp tảo hôn, sang 2017, con số đã là 1.339 trường hợp.

Nguyễn Thảo/VOV-Tây Nguyên