VOV4.Sêdang - Mâu hơnăm achê pơla kố, kơnôm ing tơdroăng ki xúa khoa hok kih thua#t tung pêi chiâk pêi deăng. Tung mê, ai tơdroăng ki mơjiâng pro phon hưh cơ vi sinh sap ing pro mơ-u\m mơjiâng vi sinh [ă mâu tơdroăng ki mơjiâng kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng ki pêt mâu hdrê loăng dêi vâi krâ nho\ng o a cheăm Kpam, tơring }ư\ Mgar, kong pơlê Daklak hiăng mơdêk châ tơ-[rê ‘na cheăng kâ tung tơdroăng ki rak ngăn mâu hdrê loăng pêt. Pó vâi krâ nho\ng o kô tơmâng.

Cho môi tung mâu rơpo\ng ki pêt kơphế hiăng ton hơnăm a cheăm Ea Kpam, tơring }ư\ Mgar, ngoh Hồ Sĩ Hùng ăm ‘nâi, hdrối kố nah klêi rêm rôh krí xo dêi kế tơmeăm ki pêi lo ing chiâk deăng, môi tiah: Kơtôu kơphế, hnông alâi, rơpo\ng ngoh hmâ têng khăng klêi mê chôu. La sap ing hơnăm 2010 vêh ngi kố, drêng Tíu xiâm xúa khoa hok kơmăi kơmok kong pơlê Daklak tơru\m [ă [ơrô ngăn ‘na pêi chiâk pêi deăng [ă mơnhông mơdêk thôn pơlê tơring }ư\ Mgar tối tơbleăng pêi pro túa pơkâ ki mơjiâng pro phon hưh cơ vi sinh sap ing kơtôu mâu kế tơmeăm ing chiâk deăng châ tơ-[rê, ngoh Hùng rơtế [ă hên rơpo\ng vâi krâ nho\ng o tung cheăm hiăng tí tăng ‘nâi ple\ng, xúa [ă hiăng pro ai pơxúa khât ‘na cheăng. Tâng hdrối nah, rêm hơnăm rơpo\ng ngoh Hùng athế hrê lối 30 rơtuh liăn vâ roê mâu phon hoă hok vi sinh, mê rơpo\ng ngoh kơd^ng châ 15 rơtuh liăn ‘na ‘no hrê roê phon rơvât, ôh ti xê to rơvât phon hưh cơ vi sinh kum kơdroh iâ tơdroăng ki tơnêi tro khăng, kum ai trếo kơhiâm tung tơnêi [ă rak têa ăm tơnêi. Ngoh Hồ Sĩ Hùng, ăm ‘nâi: Drêng xúa khoa hok kih thuât, mâu kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng xúa hơ’lâk kơtôu [ă phon êak ro mê gá tơ-[rê khât vâ ăm xiâm loăng gá xông rơdêi, iâ oâ hdrong kâ ‘nhiê.

Mê tiô ngoh Trần Văn Toàn, môi ngế kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng ai hên tơdroăng ki rơkê ple\ng tung tơdroăng ki mơjiâng pro phon hưh cơ vi sinh sap ing mâu kơtôu, kông, hnông alâi gá tơ’lêi hlâu khât. Vâ mơjiâng pro 1 ta#n phon vi sinh sap ing kơtôu kơphế lơ kông, hnông alâi, kơtôu pôm loăng mê kal môi ta#n mâu kơtôu, kông, hnông [ă 200 kg phon êak ro, 10kg phon urea [ă 2 kg kế tơmeăm ki pro phon vi sinh, hơ’lâk tơ’mô tâi tâng, tôh têa ăm gá hngiâm kơchoh, tơku\m chiâng troh a ‘ngêi sap ing 1,3 troh 1,5 met. Ki rơdâ sap 2 troh 3, klêi mê, klu\p [aih vâ ki hngiâm kơchoh pôi tá lo, mơ-u\m dâng 2 khế, mê mâu kông, hnông tơmeăm ki pêi lo ing chiâk deăng hiăng u\m, pok xo rơvât ăm mâu hdrê loăng pêt. ‘Na ki tơ-[rê dêi pêi cheăng kâ xua phon hưh cơ vi sinh pro ai pơxúa ngoh Trần Văn Toàn ăm ‘nâi: Hdrối nah, á hmâ rơvât to phon vô cơ [ă rơvât iâ phon vi sinh la yă tê gá kơnâ khât, la ing rơpo\ng á mơ-u\m pro xêh tiô tơdroăng ki hnê tối dêi khu ngăn kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng, malối cho sap ing rôh ki xúa túa pơkâ mơ-u\m pro xêh mê hlo tơ-[rê, ing mê rơpo\ng á châ kơd^ng dêi phon.

Tơdroăng ki kuăn pơlê hlo ki pơxúa sap ing tơdroăng ki pro mơ-u\m xêh phon vi sinh la yă tê gá kơnâ khât, la sap ing rơpo\ng á pro mơ-u\m xêh liăn ‘no hrê gá bu iâ tê dâng 400 rơpâu troh 500 rơpâu kơd^ng sap ing 30 troh 50% kơxo# liăn ki ‘no roê phon hoă hok ki roê xúa ăm hdrê loăng pêt. Tung pơla mê, ki hơpok le\m dêi tơnêi xuân châ hơ’lêh khât, pá k^ng mê, hdrê loăng hlo xông ngiât le#m, kâi trâng [ă tơdroăng ki oâ hdrong kâ ‘nhiê, hrik xo tu\m trếo kơhiâm sap ing tơnêi. Mê lối chât rơpo\ng xúa ki apoăng, troh nôkô tâi tâng vâi krâ nho\ng o tung cheăm Ea Kpam, tơring }ư\ Mgar hiăng xúa túa pơkâ phon hưh cơ vi sinh. Pôa Nguyễn Văn Thành, kăn hnê ngăn mâu ki pêi chiâk pêi deăng cheăm Ea Kpam ăm ‘nâi: Nôkố tung cheăm pêi châ 90% tơngi klêng mâu rơpo\ng kố pơrá xúa kơtôu kơphế mơjiâng pro phon hdrối vâ rơvât ăm loăng kơphế, ing mê, hnối kơdê hlâ mâu oâ hdrong, pơreăng a xiâm loăng, mơdêk tơdroăng ki hrik xo trếo kơhiâm, kơdroh tơdroăng ki ‘no hrê liăn ngân roê phon rơvât malối cho phon hoă hok sap ing 35 troh 40%.

{ă tơdroăng ki xúa mâu kơtôu, kông, hnông tơmeăm ki pêi lo ing chiâk deăng pro phon hưh cơ dêi mâu kuăn pơlê a tơring }ư\ Mgar, kong pơlê Daklak hiăng kum rak vế kong prâi tơnêi tíu [ă kố xuân cho môi tung mâu troăng hơlâ kum ăm kơvâ pêi chiâk pêi deăng mơnhông mơdêk krá tơniăn, kum vâi krâ nho\ng o châ xo mâu tơmeăm ki tơniăn pro ai pơxúa ‘na cheăng kâ.

Gương prếi Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng