VOV4.Sêdang - To lâi hơnăm achê pơla kố, pak^ng tơdroăng rak ngăn mâu hdrê loăng pêt ton hâi, hên mâu rơpo\ng kuăn pơlê a Daklak mơdoh chô pêt tơ’nôm mâu loăng plâi ki iâ khế vâ mơdêk châ xo tơ’nôm kơxo# liăn, tung mê, ai pêt pôm ló. Ngế chêh hla tơbeăng ‘na tơdroăng kố ai chêh tối ‘na pêt pôm ló a cheăm Ea Kao, pơlê kong kơdrâm Buôn Ma Thuột, môi túa hdrê ki nếo apoăng pro pơxúa ‘na cheăng kâ tơ’niăn ton. Pó vâi krâ nho\ng o kô tơmâng.

          Apoăng rơnó mêi, pôa Nông Văn Sáng, ối a thôn Cao Thắng, cheăm Ea Kao, pơlê kong kơdrâm Buôn Ma Thuột, kong pơlê Daklak ko ‘nhiê 5 sao kơphế ki hiăng krâ pêt pôm ló. Nôkố kơdrum pôm ló xông rơdêi le\m. pôa Sáng ăm ‘nâi: A pêt tơ’nôm pôm ló vâ mơdêk pêi lo kế tơmeăm xua mâu hdrê loăng ki ê ton hâi, nhăng tro pơreăng, ‘na pôm ló pêt dâng 3 khế hiăng châ lâk, khế pêt oh tá ton.

Hiăng hlê hmâ pêt pôm ló tung hên hơnăm, ngoh Nông Văn Hùng, xuân ối a thôn Cao Thắng, cheăm Ea Kao, tối ăm ‘nâi: Yă tê pôm ló tung mâu hơnăm achê pơla kố tơniăn. Hơnăm kố, ngoh mung pêi tơ’nôm 2 ha a tơring }ư\ Jut, Dak Nông vâ pêt pôm ló. Ngoh Nông Văn Hùng, tối: Á hlo pôm ló tâng pêt a môi [ăng tơnêi ki ai châ, pôm gá oh tá  hên. Pôm ló tâng pêt a tơnêi ki nếo kô chiâng dâi [ă ai pôm hên. ‘Na rơnó mêi, ‘na têa tôh ôh tá tô tuăn klâi, a rơnó mơdrăng pin thế tăng tơnêi ki achê ai têa vâ tôh . Tâng tơnêi ki ôh tá bê têa tôh mê pôm kâ kô ôh tá le\m, gá ai kơxái, tơdjâk ki ai pôm hên dêi pôm ló.

          Pôa Lê Thế Linh, kăn hnê ngăn khu kuăn pơlê pêi chiâk deăng cheăm Ea Kao tối ăm ‘nâi, hlo tơdroăng pêt pôm ló pro pơxúa ‘na cheăng kâ tơniăn ăm kuăn pơlê, khu kố hiăng tí tăng ‘nâi ple\ng ăm mâu kăn kong pơlê tơring cheăng po lâm hnê kih thua#t pêt pôm ló, xuân môi tiah tơdroăng pơkâ kơpong tơnêi ki vâi krâ nho\ng o hmiân tuăn pêi cheăng: Mâu rơpo\ng kuăn pơlê ki ‘nâ hiăng tăng hdrê pôm ló vâ djâ pêt, kố cho môi tung mâu tơdroăng ki nếo a cheăm. Khu kố hiăng pơkâ hnê kum kuăn pơlê vâ tăng tơnêi, lơ tăng hdrê pôm ló vâ pêt hên ăm dêi rơpo\ng hngêi  krá ton xo\n.

          Ô vâi krâ nho\ng o ki pêi chiâk deăng! Vâ kum vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ hlê tơ’nôm tơdroăng pêt pôm ló, tơdroăng tơpui hâi kố, Thak sih Đinh Văn Phê - ối tung [ơrô ngăn ‘na khoa hok kih thua#t chiâk deăng pêt kong Tây Nguyên kố tối pơchân ăm pó vâi krâ nho\ng o mâu tơdroăng rah hdrê, kih thua#t pêt [ă rak ngăn kơdrum pôm ló. Pó vâi krâ-nho\ng o kô tơmâng.

         Êng: Ô thak sih, pơla ki lâi tơtro vâ pêt pôm ló a mâu kong pơlê kơpong Tây Nguyên?

          Thak sih Đinh Văn Phê: Mâu tíu ki ai têa mê pin kô pêt pôm ló plâ hơnăm, la ngin xuân hnê tối ăm pó vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ ‘nâi mâu rôh ki xiâm, rơnó xeăng têa mê pin pêt sap ing hâi lơ 25 khế 4 troh lơ 30 khế 6, tơkéa vâ tối tung rơnó kố ki tro má môi. Tâng rơnó xeăng tô pó vâi krâ nho\ng o thế ai têa toh, mê chiâng vâ pêt pôm ló sap hâi lơ 25 khế 11 troh lơ 25 khế 1 hơnăm kơ’nâi.

          Êng: Pó vâi krâ nho\ng o thế rah hdrê pôm ló ki lâi vâ pêt a Tây Nguyên, ô thak sih?

          Thak sih Đinh Văn Phê: Mâu kong pơlê kơpong Tây Nguyên tối tơchuâm mê mâu hdrê pôm ló Nhuk, môi tiah hdrê benzima gá le\m, hâi khế xông kân xap ing 105 troh 120 hâi. Pêt gá ai pôm châ sap 9 troh 15 ta#n tung 1 ha, ki kal tâ nếo, tung châ gá khăng, tơtro [ă tơdroăng vâ uâ pro ối drêng lơ tê ăm kong têa ê.  

          Êng:Tiah mê drêng pêt pôm ló kih thua#t pêt po tơnêi châ pêi pro môi tiah lâi, ô thak sih?

          Thak sih  Đinh Văn Phê: ‘Na kih thua#t po tơnêi vâ pêt pôm ló pin thế go#m pro ‘noăng, gô#m dâng 80 cm, ngi ‘ngêi xap 30-35cm. Ngăn tiô kô hdrê mê pin vâ hbrâ dâng 38 rơpâu troh 40 rơpâu kơxái pôm vâ pêt tung 1 ha, tiô tơdroăng pơkâ 4 troh 5 kơxái tung môi mêt [ă pêt tiô troăng xo\n.

          Êng: Thak sih tối ăm ‘nâi phon ki rơvât ăm pôm ló hên iâ gá to kéa lâi?

          Thak sih Đinh Văn Phê: {ă kơxái pôm ló ki kal tâ xuân cho phân hưh cơ. Pin thế rơvât dâng 10 troh 15 ta#n êak ro tung 1 ha, tâng tíu ki oh tá ai êak ro mê pin hơ’lêh rơvât phon hưh cơ vi sinh tơ’mô [ă phon ki rơvât sap ing 2 troh 3 ta#n tung 1 ha, tơ’nôm [ă 1000 kg lân nung chảy, 400kg troh 500 kg NPK, 300kg troh 400kg kali khêi [ă 400 kg troh 500 kg puâ tung 1 ha. {ă kih thua#t rơvât phon pó vâi krâ nho\ng o rơvât 2 rôh. Má môi dâng 1 khế kơ’nâi pêt roh ki rơvât mê 1 kơpêng 3 NPK tơ’nôm [ă 1 kơpêng 3 kali khêi. Klêi pêt sap ing 60 hâi troh 65 hâi rơvât tâi tâng phon ki u-ối.

          Êng: Ô thak sih, ti lâi pôm ló thế pêt a tơnêi ki nếo?

          Thak sih Đinh Văn Phê: Kơpong tơnêi ki nếo po pông ai kali hên, mâu tơdroăng ki mê tơtro vâ pêt pôm ló, xua mê, mâu kơpong ki nếo pêt pôm ló gá chiâng xông dâi le\m. Pôi tá pêt pôm ló đi đo tung môi hơnăm troh péa pái hdrôh, xua mê, thế hơ’lêh pêt prá vâ kơdroh ôa hdrong kâ ‘nhiê a rôh kơ’nâi.

          Êng: Hôm mơnê kơ thak sih!

Gương tơplôu [a\ tơbleăng