VOV4.Sêdang - Tiêu cho loăng plâi ton hâi hâk vâ [a\ kong prâi tô, kơnâ liăn tê a kong têa ê, pêi lo liăn hên ăm kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng. Tiêu châ pêt a hên kơpong ki kong prâi tơtro tung tơnêi têa pin, tung mê cho kơpong Tây Nguyên, cho kơpong ki chiâng má môi vâ pêt tiêu. Laga, hlo nhên khât tung mâu hơnăm hiăng hluâ, tiêu xuân tá hâi tơniăn a kơpong tơnêi kố, xiâm kối xua vâi krâ nho\ng o tá hâi ‘nâi nhên mâu kih thua#t rak ngăn tiô troăng tơniăn [a\ krá tơniăn.

            Mâu hơnăm achê kố, tiêu a Tây Nguyên đi đo po rơdâ [a\ng deăng pêt, pêi lo châ hên [a\ kloăng plâi dâi le\m. Bu xêo sap apoăng hơnăm 2015 troh nôkố, mâu kong pơlê kơpong Tây Nguyên hiăng pêt nếo tơ’nôm rơpâu hectar tiêu. {a\ng deăng pêt tiêu tâk hên, [a\ tơdroăng pêt tá hâi tơniăn, hên rơpo\ng pêi tiêu ai hên oâ hdrong kâ ‘nhê, hên kơdrum tiêu bu tung môi pơla hiăng tro oâ hdrong, kơmeăn kâ ‘nhê tâi tâng. Xua mê, ai ngế kro mơdro\ng kơnôm tiêu, laga xuân ai hên ngế kuăn pơlê pêi chiâk deăng chiâng kơtiê xua pêt tiêu.

            Xuân môi tiah mâu kuăn pơlê pêi chiâk deăng ki ê tung cheăm, xua tá hâi ‘nâi kih thua#t pêt [a\ rak ngăn, xua mê kơdrum tiêu dêi pôa Nguyễn Hữu Hà, ối a cheăm Liên Hà, tơring Lâm Hà, kong pơlê Lâm Đồng xông kân hrá, kơdrum tiêu tro mâu oâ hdrong, pơrea\ng kâ ‘nhê. Pôa Nguyễn Hữu Hà, tối: Tiô yă kơchơ tê mơdró nôkố, mê yă kơnâ, ngin pơtối hơ’lêh pêt tiêu. Mơhé ti tăng ‘nâi ple\ng iâ ‘na pơrea\ng re\ng hlâ, hrá hlâ dêi kơxái tiêu, laga tá hâi ‘nâi tâi.

            Tiêu cho kơxái plâi ai xiâm kối ing kong ki tơtro [a\ kong tô, xua mê bu kal ai mâ hâi trâ iâ, kal ai loăng hding xâp rơngiâp troh tá ah. Loăng ki hding ăm xâp môi tiah kơmăi vâ kum ăm lo reăng [a\ kơ’muăn plâi. Pak^ng mê, kơpong tơnêi pêt tiêu thế cho tíu ki hngiâm kơchoh le\m a rơnó tô, têa ai troăng hiu a rơnó mê, laga nôkố xuân ai hên ngế pêt tiêu a Tây Nguyên ôh tá tơtro\ng ‘na tơdroăng kố, xua mê hên [a\ng deăng pêt tiêu a Tây Nguyên maluâ ai loăng hding xâp, thăm nếo hôm tâ pêt a tơnêi ki a’nâi ối tung thông, pơla péa pâ ngo, tơ’lêi tro toăng têa, kơdrum tiêu đi đo tro tâ pơrea\ng, ki má lối a rơnó mêi, drêng oâ hdrong [a\ kơmeăn xông rơdêi, tơdjâk troh ki tơ-[rê tung pêi pêt, rak ngăn.

            Xuân môi tiah hên kuăn pơlê pêi chiâk deăng ki ê a pơlê kân Ea Drăng, tơring Ea Hleo, kong pơlê Daklak, klêi kơ’nâi hên hơnăm pá puât xua kơdrum tiêu đi đo tro tâ pơrea\ng, pôa Trần Xuân Phương, ối a tôh 9, pơlê kân Ea Drăng hiăng kơhnâ hriâm túa ki rơkê tơtro, ‘nâi kih thuât rak ngăn [a\ hbrâ mơdât pơrea\ng kâ ‘nhiê, xua mê kơdrum tiêu dêi rơpo\ng ôh tá tro tâ pơrea\ng xếo, xông rơdêi, xua mê, pêi lo châ hên. Tiô pôa Phương, pák^ng tơniăn tiô pơkâ kih thuât tung pêi pêt xúa mâu phon tơdâng tơ’mô, tơtro, pôa ối xúa rêm hneăng tu\m túa pơkeăng sinh hok  RIC10WP vâ rơvât ăm tiêu, xua mê, pêi tiêu rế tơniăn tâ. Pôa Trần Xuân Phương, tối: Hdrối nah, rơpo\ng á rơtế [ă vâi krâ nho\ng o a kố pêt tiêu cho pá puât, pơrea\ng kâ ‘nhiê đi đo, ki má lối pơrea\ng re\ng hlâ, hrá hlâ. Sap hâi xúa tơ’nôm pơkeăng sinh hok tung hơnăm kố nah hiăng hlo châ tơ-[rê hên. Ki nhên, tiêu huăn rêi hên, loăng ngiât drêh le\m [a\ xông rơdêi tâ, xúa pơkeăng kố oâ ki pơxúa ôh tá hlâ, mê ối pro tơnêi hơpok le\m.

            Ôh tá xê to rơpo\ng pôa Phương, mê hên kuăn pơlê a kong pơlê kơpong Tây Nguyên hiăng choâ ‘lâng xúa mâu túa rak vế dêi kơchâi plâi pôm [a\ mâu pơkeăng sinh hok ki ôh tá ‘mêi troh tiêu. {a\ xiâm kối cho vâ pêi pêt krá tơniăn. Ki nhên khât ăm hlo, tâi tâng mâu kơdrum tiêu xúa tơtro kih thua#t pêi pêt, rak ngăn, xúa tơ’nôm mâu pơkeăng sinh hok ôh tá pro ‘mêi pơrá xông ngiât le\m, kơdroh mâu pơrea\ng xông kâ ‘nhê, ki má lối cho khêi hlá, tơruih plâi [a\ u\m rêi. Tơpui tơno ‘na tơdroăng kố, pôa Đỗ Trọng Hoàng, ngế ki hnê ‘na kih thua#t pêi chiâk deăng tối: Tung pêi pêt tiêu ai hên oâ hdrong kâ ‘nhê, [a\ tung mâu hơnăm achê kố, pơrea\ng kâ ‘nhê hên păng ‘nâng, tung mê, pơrea\ng re\ng hlâ, hrá hlâ cho 2 pơrea\ng ki dế tô tuăn má môi a Tây Nguyên. Laga ki xiâm kối chiâng re\ng hlâ, hrá hlâ ki hên xuâ oâ prâp kâ ‘nhê rêi, ing mê chiâng ai kơmeăn kâ rêi chiâng u\m. Vâ kơdroh tơdroăng kố, vâi krâ nho\ng o thế pêi pêt tơniăn, ing rak ngăn tơtro ăm tiêu, ôh tá ăm têa châ toăng, phon rơvât tơtro, troh tơdroăng kơdê oâ prâp, oâ ki kâ a xiâm rêi tiêu.

          Êng: Ô vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ! Tây Nguyên dế mot tung dế rơnó mêi, tiah mê mâu ngế ki pêt tiêu a Tây Nguyên kal thế tơtro\ng tơdroăng klâi tung pơla rak ngăn vâ hbrâ mơdât mâu túa pơreăng kâ ‘nhê? Tơdroăng hnê tối kơ’nâi kố dêi pôa Nguyễn Văn Chương, Ngế ki rơkê hnê ‘na kih thua#t pêi chiâk deăng kô hnê tối mâu troăng hơlâ ki pơxúa, kum kuăn pơlê pêt tơniăn [ă châ xo dêi tơmeăm pêi.

          Tiâ: Pơ’leăng tiêu cho kế ki vâ tơvât ki le\m xú ho\m tung kế kâ, gá khá kơnâ tê ăm kong têa ê, pro pơxúa hên tung pêi lo GDP ăm tơnêi têa Việt Nam. Ki pro pơxúa dêi hdrê tiêu kố kơnâ tiah mê, kuăn pơlê hiăng tơbriât tơxup dêi rơpó pêt hên tiêu, la ôh tá vâ ngăn nhên hdrê tiêu, ôh tá hriâm mâu túa pêt rak ngăn. {ă kơxái tiêu tung rơnó mêi kố, pó vâi krâ nho\ng o xo pơkeăng ki xôh ăm kơxái tiêu re\ng xông kân vâ kum ăm rêi rế hu\n hên, kâi trâng mâu tơdroăng drêng têa lu toăng a xiâm [ă tơdroăng ki ôh tá bê trếo kơhiâm. Tung tơdroăng pơkâ dêi Khu xiâm pro hdrê loăng ngăn ‘na pơkeăng xôh kơdế oâ hdrong hnê tối ăm khu ngăn hdrê loăng pơkeăng xoh kơdế pơreăng mâu kong pơlê tối, xôh pơkeăng ki pro ăm re\ng hu\n rêi a kơxái tiêu pó vâi krâ nho\ng o kô châ kơdroh  pơreăng ki pro re\ng hlâ [ă hrá hlâ.

          Êng: Tơdroăng rơvât phon tung rơnó mêi kuăn pơlê thế tơtro\ng tơdroăng klâi ô pôa?

          Tiâ: A rơnó mêi, pó vâi krâ nho\ng o kơdroh rơvât mâu phon ki lâi ai đăm hên [ă tah iâ tê. Pơtih [ă kơphế thế rơvât 3 hdrôh la [ă tiêu rơvât sap 4 troh 5 hdroh, kơdroh po pông tơnêi tung klôh tiêu, pôi tá tro kơtêi rêi dêi tiêu. Tâng pó vâi krâ nho\ng o tro po kơtêi rêi tiêu mâu rêi ki xiâm ôh tá huăn trâu, rêi ki xiâm kơtê, kô pro tiêu răng hlâ. 

          Êng: Tung mâu hơnăm hiăng hluâ xua ai mâu rôh mêi khía mơhot kân ing Biển Đông mê a mâu kong pơlê kơpong Tây Nguyên ai mâu rôh kong mêi kân, mêi ton. Tiah mê, kuăn pơlê kal thế pêi pro môi tiah lâi vâ rak vế kơdrum tiêu dêi tơná drêng kong prâi oh tá tơniăn.

          Tiâ: Vâ rak ngăn kơxái tiêu tung rơnó mêi ăm tơtro, pó vâi krâ nho\ng o pin, má môi pro ti lâi pôi tá ăm têa châ toăng, tơkéa vâ tối xiâm tiêu ôh tá ăm têa châ toăng. Má péa, ăm têa re\ng châ hiu lo. Má pái, thế rak ki hngiâm kơchoh ăm rêi tiêu, po tơnêi ăm hơpok tâ tá xiâm, pôi tá ăm rêi tiêu tro kơchoh têa ton. Má pu\n, á tối ăm vâi krâ nho\ng o thế xúa mâu phon sinh hok vâ hbrâ mơdât ôa pơreăng xông rơdêi, pro ăm rêi tiêu re\ng xông rơdêi, vâ tơniăn ăm tơdroăng teăm ‘mot trếo kơhiâm, pro ăm tiêu ai ivá kâi tơplâ mơdât [ă pơreăng, ki hơ’lêh hyôh kong prâi.

          Hôm mơnê kơ pôa!

Gương prế Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng