Drêng ai mơngế tung pơlê hlâ, krâ pơlê rĕng lăm pôu a hngêi ai ngế hlâ tôu hơkâ tơbleăng tơdroăng khéa ƀă hlối tơpui ‘na tơdroăng tơkŭm pêi, ‘na mơdâm kiâ. ‘Nâi ai ngế hlâ, rêm ngế tung pơlê ôh tá tối ăm dêi rơpó, rêm ngế xơrá vâ xêh troh pôu veăng kum pêi cheăng rơpŏng hngêi: ngế ki ‘nâ mơdâng pro hơkôp pơtân, ngế ki ‘nâ pơchên kế kâ, mâu ki ‘nâ hbrâ tŏn chêng, mâu ki ‘nâ lăm tối ăm nhŏng o xiâm ki ối pơlê hơngế ‘nâi. Pôa Rưm, 50 hơnăm ối a pơlê K’Tu, cheăm Kông Chiêng, kong pơlê Gia Lai, tối:
“Mơdâm kiâ a cheăm bêng, á hlo kuăn pơlê troh lăm pôu ngăn kơdrâm. Kuăn pơlê tơkŭm tôu chêng koăng, xuăng ing hâi apoăng troh hâi lăm ‘mế, hlối veăng hơlêm tơdroăng kéa kho ƀă rơpŏng hngêi ki ai ngế hlâ... Nhŏng o xiâm tung hdrông hdrê veăng tơlo liăn tơmeăm khoăng, ‘na hiá péa pái to hngêi tơdjuôm dêi rơpó pôh môi pŭm chu vâ kum rơpŏng hngêi ki ai ngế hlâ”.
Xuân môi tiah mâu kuăn ngo ki ê, mơngế Bơhnéa, mơdâm kiâ cho pro kân, tơdroăng cheăng dêi pơlê, ôh tá xê to krê dêi rơpŏng hngêi ki mê tê ôh, mê rêm ngế ôh tá kôm ngế ki ê krếo nếo troh veăng kum, tâng tối ai ngế hlâ vâi lăm tăng troh xêh. Pôa Đinh Pơr, 58 hơnăm ối a pơlê Pông, cheăm Chư A Thai, kong pơlê Gia Lai, ăm ‘nâi:
“A pơlê ngin drêng ai ngế hlâ, lâp tung pơlê troh veăng pôu ngăn djâ mâu kơtum chêng tơkŭm tôu chêng koăng plâ măng. Rêm ngế xuân veăng kum tơdroăng mơdâm kiâ, ôh tá ai ngế ki châ u ê lăm pêi cheăng ki ê. Ta troh drêng ‘mế, hiăng pro klêi tơnâp ah mê vâi nếo lăm dêi a klâng chiâk, pêi cheăng rêh ối krê tơná’’.
Tung mâu hâi mơdâm kiâ, hngêi ki ai ngế hlâ la lâi xuân kơdrâm mơngế mot lo. Vâi troh pôu ngăn, veăng ối hơlêm bă mơhnhôk hơlêm rơpŏng hngêi. Kơmăng, mâu khu tôu chêng koăng dêi pơlê klâ xoăng dêi rơpó chôu tôu vâ hrăng plâ kơmăng. Mâu nhŏng o ki achê djâ dêi xơkôa, pơkhom troh vâ koi pơtê drêng rơlâi rơlo. Mâu hơnăm hiăng krâ hmâ ối ‘nân rơtâ tá hơpiâp on tơpui tơno; tơbâ hơ’muăn ăm dêi rơpó hmâng tơdroăng lĕm ro ton nah ƀă mơhno hiâm mơno ki hơ-ui pâ kơ ngế ki hlâ.
Tơdroăng poh kơpôu ro tung hâi mơdâm kiâ ôh tá xê vâ tơkŭm kâ ôu krip krih, mê cho vâ mơhno hiâm mơno pâ mơngế ki hiăng hlâ ƀă vâ mơnê kơ kuăn pơlê ki achê hơngế troh pôu ngăn, veăng hơlêm sĭng khéa ƀă rơpŏng hngêi. Pôa Đinh Brơi, 67 hơnăm, ối a Plei Chưp, cheăm Lơ Pang, kong pơlê Gia Lai tối tơdroăng nhoăm pâ tâ tung hâi mơdâm kiâ dêi mơngế Bơhnéa cho vâi ai tuăn tơrŭm dêi rơpó. Tâng rơpŏng hngêi ai ngế hlâ mê xơpá ó, mê kuăn pơlê kô brôk dêi rơpó veăng tơlo liăn tơmeăm chu, í, drôu. Vâi kơdrâi, nâ o troh lăm pôu ngăn djâ mâu phái vâ ăm rơpŏng hngêi ki ai ngế hlâ vâ pế pơchên.
“Drêng tơdroăng hlâ troh rêm ngế pin xuân ai hiâm mơno ki mơjo ƀriê lo têa mâ, malối ƀă nhŏng o xiâm tung rơpŏng hngêi, ƀă nhŏng o tung pơlê. Ti mê drêng ai ngế hlâ kuăn pơlê kô pôh chu, ro vâ mơhno hiâm mơno mơjo pâ kơ ngế ki hiăng hlâ ƀă vâ pế hmê kơchâi ăm nhŏng o hdrông hdrê nhŏng o tung pơlê, tơmối achê hơngế troh pôu ngăn”.
Nôkốa, mâu tơdroăng mơdâm kiâ dêi mơngế Bơhnéa hiăng tah ‘nâ mâu túa tơlá ki ôh pá tro, ki mơhrê hên tơmeăm, bú ối rak túa tơlá ki lĕm tơtro ƀă tơdroăng rêh ối nếo nôkố, la ki tơrŭm môi tuăn dêi pó, veăng dêi rơpó tung pơlê xuân ối rak ti mê.
Viết bình luận