Vâ hbrâ ăm roh tơ’noăng tôu chêng mê, kơtăn ing kố ai to lâi măng tĭng, mâu khu ki rơkê tôu chêng koăng a mâu pơlê cheăm hiăng kơhnâ pơtâp, vêh tơbâ mâu ƀai chêng ki hiăng hmâ ƀă mâu tơdrá ƀai chêng ki chía pá tâ nếo, pro pơhlêh túa vâ ga chía ro tâ. Nâ H’Ñuen Mlô, ối a ƀuôn Akŏ Siêr, bêng Tân Lập, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak tối, nâ ƀă mâu vâi pú tung khu tôu chêng vâi kơdrâi bêng Tân Lập hiăng pơtâp plâ khế kố vâ mơđah mâu tơdroăng ki ro tro dêi 2 ƀai tôu chêng koăng hlái ƀă chêng koăng kơlá, hnối ai tá kơhnhon xuăng.

“Hdrối thái vâ hnê mê ngin hiăng pơtâp xêh ahdrối, pơtăng vâ ăm khu ki tôu chêng, khu ki xuăng. Drêng thái troh mê bu hnê tối ăm ngin mâu tíu ki tá hâi teăm tro, tá hâi teăm ‘ló ôh. Ngin hmếo pơ pơtâp xêh tiah mê môi mơnêi tá troh hiăng chiâng rơkê khât mê nếo pơtê. Mâu vâi nâ o lăm tôu chêng koăng xuân hơniâp ro, ngế ki lâi xuân kơdo mơ-eăm tâi ivá mơno tơná vâ mơđah ăm i lĕm ro má môi”.

Hơnăm kố cho roh má 3 tơ’noăng tô chêng koăng kong pơlê Dak Lak pơtối tơkŭm po. Tơdrêng ƀă tơdroăng tôu chêng koăng ƀă rêi mâu prôa, hlŭm rơvŏng, tung hneăng mơđah mê ối ai mâu tơdroăng ki rơngê ting ting, kơhnhon xuăng, mơđah tơbleăng mâu mâu tơdroăng leh mơdĭng, túa ki tơkŭm xah ôm hêi ro tiô khôi hmâ hnối ai tá tơdroăng tôu chêng tôu koăng dêi Tây Nguyên. Kố cho roh ki vâ mâu khu ki ê châ pơtối tơ’noăng, hriâm ƀối dêi pó, hnối mơđah mơhno tơdroăng ki rơkê plĕng, ki nếo tung tơdroăng rơbot mâu tơdrá vâi krâ ron nah, mâu ƀai chêng koăng, prôa ki ro tiô khôi hmâ. Pôa Y Phú Êban, ối a ƀuôn Ju, cheăm Ea Tu, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak ai tối:

“Chôa ‘lâng hriâm rêm tơdroăng vâ rế hía rế lĕm ro tâ. Hneăng tơ’noăng mê cho vâ tơbleăng mơđah, mơjiâng chiâng tơdroăng ki hơniâp ro, tơ’noăng tiô kơ tơdroăng ki kơhnâ khât dêi rêm khu, vâ rế hía rế thăm rế ro tâ”.

Hneăng tơ’noăng hơnăm kố tơ’mot lối 500 ngế, mâu vâi krâ dêi 13 tơring, pơlê kong krâm, Hngêi trung Đăi hok Tây Nguyên ƀă mâu hngêi trung râ má pái phôh thong Kuăn ngo ai tíu kâ koi ối pơtê tung kong pơlê veăng tơ’noăng. Rêm khu pơrá pơtroh dêi tơdroăng ki tơ’noăng ki lĕm ro má môi, xua hên ngế vâi krâ, vâi droh rơtăm ƀă vâi o, vâi muăn, vêh po nếo tơdroăng ki leh mơdĭng, túa leh mơdĭng tiô khôi hmâ vâi krâ roh nah dêi mâu tơring, pơlê, cheăm. Nâ H’Lâm H’Mok, ối a pơlê kân Ƀuôn Trắp, tơring Krông Ana tối tiah kố:

“Ngin phiu ro ‘nâng drêng troh akố kô châ hriâm ngăn dêi pó ƀă mâu vâi khu pú túa ki tôu chêng tôu koăng ƀă châ hriâm hên tâ ‘na ki rơkê dêi mâu vâi pú lo ing mâu pơlê cheăm ki ê ki veăng lăm mơđah akố”.

Klêi kơ’nâi 3 xôh tơkŭm po hneăng tơ’noăng tôu chêng koăng hiăng ai hên tơdroăng ki pơhlêh nếo. Tung mê, tơdroăng ki hbrâ hdrối hnoăng vâ pêi pro tiô kơ rêm hâi khế ki pơrá phá, tŭm tơdroăng mê hiăng châ pêi pro sap ing hdrối mê mâu khu khoh toh chôu vâ pơtâp, rah mâu ƀai chêng, túa kơhnhon xuăng ki lĕm ro. Môi tiah a polê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, Tíu xiâm ngăn ‘na tơdroăng nếo ai-Túa lĕm tro ƀă Tơ’noăng ivá pơlê kong kơdrâm hiăng tơkŭm po Hneăng Tơ’noăng Ngê̆ thuât kuăn pơlê vâ rah xo mâu khu vâi krâ-nhŏng o ki rơkê, mâu ƀai chêng koăng, mâu tơdroăng rơngê ting ting, kơhnhon xuăng ki lĕm ro vâ lăm tơ’noăng, mơđah a kong pơlê. Jâ Phạm Thị Hải Bình, Kăn phŏ pơkuâ ngăn tíu xiâm túa lĕm tro tối ăm ‘nâi:

“Mâu ƀai rơngê ting ting, kơhnhon xuăng, ƀai chêng koăng, tơdrá prôa ki hiăng châ mơđah a roh tơ’noăng nghê̆ thuât pơlê pơla kô châ djâ lăm veăng tơ’noăng chêng koăng xua kong pơlê Dak Lak tơkŭm po. Tiô tơdroăng pơkâ, a kơmăng mơđah hơdruê xuăng vâ koh tơbâ 120 hơnăm hâi mơjiâng kong pơlê Dak Lak, 120 hơnăm Ƀuôn Ma Thuột châ mơjiâng ƀă mơnhông, koh tơbâ 80 hơnăm hâi mơjiâng Khu ngăn ‘na mô đô̆i kuăn pơlê Việt nam, tung khu tơdroăng cheăng koh tơbâ 120 hơnăm mơjiâng kong pơlê”.

Tiô pôa Lại Đức Đại, Kăn phŏ hnê ngăn Túa lĕm tro, Tơ’noăng Ivá ƀă Ôm hyô kong pơlê Dak Lak tối, ki nếo dêi Hneăng tơ’noăng hơnăm kố cho po rơdâ hên túa ki po. Teăng tơdroăng ki po tơdjuôm a Tíu xiâm Tuá lĕm tro dêi kong pơlê mê mâu khu tơkŭm po tơ’noăng a 2 to pơlê ki chía kro ‘na tơdroăng ôm hyô. Ing mê, rế mơđah mâu tơmeăm ăm tơmối ôm hyô roh pơtê leh Mơjiâng tơnêi têa, tơdrêng amê, gum ăm tơdroăng ki mơđah dêi mâu khu châ po rơdâ lâp lu hên tâ.

“Hơnăm kố, tơkŭm po a 2 tíu ki ôm hyô ki tung pơla roh leh lơ 2/9 ai kơdrâm tơmối mot ôm hyô, mê cho Pơlê Ôm hyô pơlê pơla Akŏ Dhông ƀă Kơpong Ôm hyô pơlê pơla ƀuôn Akŏ Tam. Hneăng mơđah mê ti xê to vâ roh ki châ trâm, tơpui tơno, mơđah tơbleăng tơdroăng ki lĕm tro, ki rơkê plĕng tiô khôi hmâ ki kơnía dêi chêng koăng mê ối cho roh vâ kong pơlê Dak Lak mơhno tơbleăng, mơđah túa lĕm tro ‘na chêng koăng troh a kuăn pơlê ƀă mâu tơmối tung tơnêi têa ƀă kong têa ê”.

Ai vâ chê 30 tơdroăng ki mơđah tơbleăng xua mâu khu ki mơjiâng bro ƀă mơđah, ai hên túa ki pơrá ‘na túa lĕm tro, khôi túa, vêa vong ƀă tơdrá tiô khôi hmâ vâi krâ roh nah ki ro rih, hneăng tơ’noăng kố hiăng veăng gum mơdêk ki kơnía git dêi túa lĕm tro mâu hdroâng kuăn ngo ki dế rêh ối a kong pơlê Dak Lak. Tơdrêng amê, veăng gum mơhno tơbleăng túa lĕm tro, ôm hyô dêi kong pơlê troh ƀă kuăn pơlê ƀă tơmối, ing mê, mơjiâng chiâng tơnêi tíu ki châ hơniâp ro tung mâu hâi leh Mơjiâng tơnêi têa a kong pơlê tung hơnăm kố.