Kuăn ngo Rơteăng a kong pơlê Kon Tum, ai hên mâu prôa têng nêng, rơvŏng hlŭm dêi kuăn ngo, mê cho: Không, Klŏng Put, không, rơvóng hlŭm, hơkâ, chêng koăng, tơdŭt ƀă klŏng ki vâ tơgôu. Không ƀă Klŏng Put cho 2 tơmeăm ki hmâ hlo châ pro hên dêi kuăn ngo. Tơmeăm pro không ƀă klŏng put cho ing pơlái, kơlá, phêa. Pôa Phan Văn Hoàng, Kăn phŏ pơkuâ ngăn Túa lĕm tro, Tơ’noăng ivá ƀă Ôm hyô kong pơlê Kon Tum, ăm ‘nâi:
"Ing tơdroăng lăm a chiâk a deăng, mâu kuăn ngo hriăn pro mâu prôa ki mê vâ xúa tung rêh ối, vâ xah hêi. Klŏng put hmâ hlo mâu vâi kơdrâi têa. Vâi hmâ têa sap ing 2 troh a 3 ngế. ‘Na chêng koăng hmâ hlo mâu kơnốu tŏn. Drêng mơđah, mâu kuăn ngo hmâ tôu không, têa klŏng put tơkŭm ƀă mâu ki tŏn chêng tôu koăng ƀă hlối rêi têng nêng ƀă hên prôa ki ê’’.
Klŏng không môi tiah tơdrá dêi prôa gi-tar, cho tơmeăm ki kal pro ăm gá chuât. Rêm to klŏng phêa péa krí- ko cho pơlôu klŏng ai hyôh châ mot vâ pro chiâng ai idrâp chuât. Tơkŭm ƀă pơla péa pâ mê pro chiâng idrâp chuât têi, xơtó, hmâng chiâng ro. Tô̆ng têng nêng xuân pro ƀă klŏng phêa, drô tô̆ng mê ai tâ mâu kơxái kŭn, krá, kak. Vâ pơhlêh idrâp chuât ing mâu klŏng, ngế ki hriăn pro prôa mê thế hriăn rơkê, pong, rơgi, pro ton, rơhí rơhó, pơ’lâng hmâng dêi a tuăn, ‘nhuăn dêi klŏng phêa ăm dâi lĕm, klêi mê, pro ăm ga chiâng ai idrâp hlối hmâng dêi, hdrối vâ ‘nâi gá chuât ai tơdrá prŏng lơ prông.
Tung pơla mê, klŏng put châ pro ing klŏng phêa ƀă drêng têa a ngâ klŏng kô chiâng ai idrâp chuât xơtó, ro rih ing ngâ klŏng. Klŏng put vâi hmâ pro ‘măn a tơdrá ai 7 troh 10 to klŏng, ngăn tiô kơ tơdroăng vâi vâ têa ai hên ngế lơ iâ ngế, ngăn tiô kơ todroăng ki vâ têa mê. Drêng xah mơđah, klŏng put châ ‘măn a kơpêng hmốu lơ ‘măn kơpêng môi rơno loăng ki ê, ƀă ing kơpeăng kŏng têa ki rơkê dêi vâi droh, vâi kơdrâi Rơteăng, idrâp klŏng put chuât xơtó prŏng - prông, ga chuât têi troh lâp pơlê cheăm, kong ngo. Vâi krâ hmâ loi dêi tiah kố, mâu klŏng phêa ai tơdjâk troh mâu klŏng ki tâ hdrê báu, hdrê alâi, tơ-uâ vâ chối a chiâk.
Vâi hmâ loi dêi tung mâu klŏng ki tâ hdrê báu mê cho tíu hmâ ối dêi xeăng báu. Xua mê, drêng têa klŏng put a chiâk kô tŏng gum ăm mâu báu alâi rĕng xông kân, kong mêi tro, tô ‘ló, báu ai kơpâu hên. Pakĭng mê, idrâp chuata dêi klŏng put ối gum troh tah khu chêm, chok, kơnái, kơnot, chăm chói ki hmâ lo kâ ‘nhiê báu, alâi, plâi, pôm ƀă xuân cho tơdroăng ki vâ mơhno hiâm mơno vâ dêi rơpó pơla mâu droh rơtăm. Ngê̆ nhân Ưu tú Y Sinh, kuăn ngo Rơteăng ối a kong pơlê Kon Tum tối ăm ‘nâi:
"Vâ têa klŏng put, tuăn mơno thế hâk vâ khât mê nếo rơkê têa. Ton ah kô chiâng xah têa klŏng put, kô chiâng rơkê khât, thăm nếo rơhêng vâ pơtâp têa đi đo. Pơtih, drêng báu xông dâi lĕm ngăn, nhôm dêi hơnăm ki mê ah kô châ báu hên, mê kuăn pơlê kô châ ôu kâ sôk ro, vâi tơkŭm po mơdĭng kân a kuât, djâ klŏng put há vâ têa, ‘no chêng koăng vâ tơgôu. ‘Na không vâi tơgôu 2 pâ kŏng ƀă kô tơgôu tiô rơrek, tơdrá chêng. Khu tơmối ing kong têa Nhuk, Hàn Quốc, Sinuâ troh akố pơrá hâk vâ ngăn, vâ hmâng.
Pakĭng không, klŏng put, kuăn ngo Rơteăng ối ai prôa không têa idrâp gá chuât xuân ro tơnía há. Không têa ai hên klŏng vâi pro, ai klŏng ki xŏn, ki ‘nâng ‘nâi, vâi pro pơrá phá dêi pó, châ kơtúa tơdrăng achê têa krông. Prôa ki kố vâi pơrá pro ƀă klŏng phêa, têa hiu mot tung mâu klŏng ki kât râng a túa tơveâng mê, ah pro têa ok pêng, hngăm a tơrêm klŏng, ga tơ-ok troh a klŏng ki ‘măn a’nâi, ing mê, klŏng mê tơdro, toi hrot kơxái ki hnhâng mâu klŏng ki ê, khu klŏng ki tâp a kĭng têa tơdro, tôu pâm dêi pó, chuât chiâng idrâp ki prŏng lơ prông xua ing tơná ngế ki hriăn pro mê hiăng hbrâ tơnáu dêi ahdrối. Ngê̆ nhân Ưu tú Y Sinh tối ăm ‘nâi:
"Không têa nôkố iâ hlo vâi krâ ối pơtối pro, bú to mâu vâi krâ nah xo ki pro không têa. Klŏng kŭn, klŏng kân têa hiu mot tung klŏng pro klŏng tơdro, toi kơxái, hrot dêi pó, ing mê, mâu klŏng tôu pâm dêi pó, chiâng idrâp prông, lơ prŏng xua tơná ngế ki hriăn pro hiăng mơnúa ngăn hdrối, hmâng hơniâp ro păng ‘nâng. Drêng troh ngăn a têa hlo mâu không têa pro gá chuât ro, tơviah ó ‘nâng, hiăng tâng môi xôh xuân ối pâ troh ta ah’’.
A rêm rôh po mơdĭng lơ po leh kân ki ê, klêi xối xeăng troh tơdroăng xah hêi, drêng kố rêm ngế rơtế rơngêi, ting ting, hơdruê, kơ’hnhon xuăng, hmâng ro tâng to idrâp ing mâu prôa kố. Kơvâ ngăn túa lĕm tro kong pơlê Kon Tum hiăng tơmâng ngăn khât tơdroăng pơtối rak vế túa lĕm tro ton nah dêi kuăn ngo. Pôa Phan Văn Hoàng, Kăn phŏ pơkuâ ngăn Túa lĕm tro, Tơ’noăng ivá ƀă Ôm hyô kong pơlê Kon Tum tối ăm ‘nâi:
"Kơvâ ngăn túa lĕm tro rêm hơnăm ai tăng rah, mơjiâng mâu khu hơdruê xuăng tŏn chêng, rêi têng nêng, tŏn không, têa klŏng put, vâ lăm mơđah tung mâu hâi leh kân Mơhno túa lĕm tro Việt Nam lơ 23/11, mâu tơdroăng mơđah dêi Khu ngăn túa lĕm tro, Tơ’noăng ivá ƀă Ôm hyô tơkŭm po cho châ pro tơtro. Kố cho rôh vâ mâu hdroâng kuăn ngo mơhno túa lĕm tro dêi tơná. Ing tơdroăng trâm mâ mơhno túa lĕm tro ăm dêi rơpó mê, vâi cho mâu ngế ki hnê ăm rơxông nếo ‘na tơdroăng ki kơnía git túa lĕm tro ton nah dêi kuăn ngo tơná’’.
Nôkố, mâu pơlê dêi Kon Tum hiăng châ mơjiâng hên khu, mâu khu hơdruê xuăng, hlối mơđah hơdruê xuăng ăm kuăn pơlê ngăn, mâu khu hơdruê xuăng, mâu ngê̆ nhân ki hnê túa pro, tơdroăng xah tôu không, klŏng put ăm mâu rơxông nếo châ ngăn châ ‘nâi, veăng kum rak tơniăn túa lĕm tro dêi hdroâng kuăn ngo Rơteăng.
Viết bình luận