Kơchâi kâ kơhiâm dêi mơngế Rơđế ing trôi
Chủ nhật, 06:00, 12/05/2024 Zawut /VOV Tây Nguyên Zawut /VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Pakĭng mâu kơchâi kâ ki kơhiâm môi tiah trŏng xăng, kơchâi mŏn pế ing hlá pôm loăng, tơxông prông, í pôh, í pheăng... tung kơchâi kâ dêi mơngế Rơđế ôh tá păng lôi mâu kơchâi kâ ki kơhiâm ing trôi. Ƀă ki pro chôu, kơhiâm lĕm tơkŭm ƀă mâu hlá kong ƀă mâu kế râm ki krê xêh, mơngế  Rơđế ai mâu kơchâi kâ “tơviah má môi” ing trôi.

Vâ ai kơchâi kâ ki pế ing trôi, thế hbrâ ing mâu tơmeăm ƀă túa pơchên. Ki hdrối thế rah mâu pâu trôi kân, ai hên kơtâ ối a tơkâng loăng tung kong, loăng a kĭng chiâk lơ a kĭng têa krông têa kroăng xua mâu trôi ki mê gá krúa drêng pơchên pro kơchâi kâ kơhiâm tâ. Mâu pâu trôi ai hên kơtâ châ ngăn môi tiah kơchâi kâ kơhiâm ki xo ing kong kâ hơ-iâ, pro ai rơmâ iâ há. A pơla ki tro ‘ló má môi drêng lăm tăng pâu trôi cho sap ing apoăng rơnó mêi ƀă klêi kơ’nâi hiăng xo dêi mâu tơmeăm pê lo ing chiâk deăng.

Mơngế Rơđế Bih ối achê têa kroăng ai kơchâi ki chiâng a pơla hmốu (mơngế Rơđế tối djam tang)  pin tối  kơchâi hmốu, pê kơchâi kố ƀă trôi kâ kơhiâm. Ki chôu tơkŭm ƀă ki xăng iâ há dêi  kơchâi hmốu tơtro ‘nâng. Mơngế Rơđế Dham hmâ pế tơvât trôi ƀă hmâng, truâ, ‘nâ hía vâi pêi ƀă plâi hung pro kế xah kâ, pêi ƀă po, hơ-iu kâ ƀă mâu hơ’nêh mâm chu ki pheăng, lơ ƀă kơchâi ki âp.... Nâ H’Djun Niê (hmâ tối dêi Nôu Tân), ối a ƀuôn Sah A, cheăm  Ea Tul, tơring Čư̆ Mgar, kong pơlê Dak Lak ăm ‘nâi, rêm kơpong ai túa pế pơchên phá tơ-ê la xuân rak ki chôu, ki kơhiâm dêi trôi.

“Hmâng mê pin xếo hrâ lĕm  klêi mê pheăng a on khâng kô xú kơhiâm tâ. Klêi mê tah tâi kơxêng hmâng. Truâ  mê têng môi hâi kong tô klêi mê kơ-óu, ôh tá râm rơmâ. Klêi mê hơ’lâk ƀă hmâng mê âi. Tung kơchâi ki mê kâ tâ hăng iâ dêi hăng, hlá êi, hlá kơbâng krui chôu, hăng, xiâm pơhlăng pro chiâng xú hŏm lĕm kâ kơhiâm. Kố cho môi kơchâi kâ ki kơhiâm dêi mơngế Rơđế pin sap ing nah troh nôkố’’.

Pakĭng ki xú kơhiâm lĕm tơviah dêi kơchâi trôi tung mâu kơchâi kâ, goih plâi hung lơ mâu kơchâi ki ê mê trôi ối châ pêi ƀă mâu hlá xiâm pơhlăng, hlá êi, hlá kơchâi ki nâl Rơđế tối dêi tăng liăng) lơ pêi ƀă măm khăng xuân chiâng mâu kơchâi kơhiâm há. Nâ H’Đim Niê (vâi hmâ tối dêi cho Nôu Linh) ối a ƀuôn Ayun, cheăm Ea Kueh, tơring Čư̆ Mgar, kong pơlê Dak Lak ăm ‘nâi, trôi ôh tá chiâng lôi drêng pế hơ’nêh chu ki pheăng a on lơ hơ’nêh ro têng môi hâi a kong tô. Trôi kô chiâng vâ kâ ƀă hmê, kơchâi hơpê âp, pro goih lơ hơ-iu ƀă mâu plâi nong, hmŏn, plâi ối ƀă hên mâu plâi ki ê.

“Trôi râm po, bột ngot, râm iâ plăng tâi tâng tơmeăm mê pêi ƀăng. Trôi têng khăng a tô, râm môi iâ tiu ăm xú hŏm, hơ-iâ drêng kâ hơ-iu ƀă hơ’nêh ki pheăng a on. Rah kơchâi trôi pêi ƀă po, hăng la ôh tá xo kơtâ trôi vâ rak ki pro chô iâ dêi trôi”.

 Mâu kơchâi pế ing trôi ôh tá chiâng lôi drêng têk ăm tơmối ki troh a Tây Nguyên. Ƀă mâu tơmối ki nếo troh roh apoăng hlo kơchâi pế ƀă trôi mơni vâi kô ôh tá khên kâ. La drêng hiăng mơnúa kâ môi hdroh kô hmuât hlối. Mâu kơchâi pế ing trôi mơhé pế tơ’lêi la gá xú kơhiâm ki tơviah dêi ing kong kế.

Zawut /VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC