Kot mâ ƀă xông kân a pơlê Pơnang, cheăm Tú An, pơlê kong krâm An Khê, kong pơlê Gia Lai, sap ing tơxĭn nâ Đinh Thị Hà hiăng châ hlo ƀă hâk vâ tung mâu mơngiơk, túa ki vâi rơneăm dêi ếo pơtâk Bơhnéa. Um méa vâi kơdrâi Bơhnéa ‘nân ối a kế ki tê̆n prế bu cho môi tơdroăng cheăng ki ôh tá chiâng lôi tung rêh ối rêm hâi. Mê mâu vâi droh Bơhnéa nah sap ing 15, 16 hơnăm hiăng ‘nâi tê̆n pơchế vâ pơchoh chiâng ếo pơtâk. Nâ Đinh Thị Hà ăm ‘nâi, nâ xông kân ƀă van ki pôu tê̆n ƀă prế a rŏng nôu drêng lăm chiâk, ‘nân ối a kế ki tê̆n prế nôu tê̆n drêng ối a hngêi, ƀă tơdroăng ki hâk vâ hriâm ƀối nâ hiăng ‘nâi tê̆n ếo pơtâk sap ing 15 hơnăm:

 “Sap ing apoăng nôu hiăng hnê ăm á tê̆n pơchế sap ing tê̆n ki tơ’lêi má môi, klêi mê hnê á toi prế, tê̆n prế troh rơneăm bro ki lĕm,nôkố á hiăng nâi tê̆n hên túa môi tiah tê̆n rơmoăng, tê̆n ếo pơtâk vâi kơnốu, vâi kơdrâi, tê̆n kơpĕn ƀă hên ki ê. Hdrối nah á bu ‘nâi tê̆n kơpĕn, ếo, pơtâk, tê̆n rơmoăng xúa tung rơpŏng hngêi á xo.Nôkố tê̆n hên tâ, ai ngế êng roê ƀă yă tơtro mê á tê, la ki hên á tê̆n vâ xúa tung rơpŏng hngêi. Mâu ngế tung rơpŏng hngêi pơrá athế ai ếo, kơpĕn, rơmoăng vâ ‘măn, tâng ai kuăn tơxĭn cho tê̆n van vâ pôu kuăn nếo”.

Hơnăm kố hiăng lối 40 hơnăm, ƀă á kơpĕng kŏng rơkê, nâ Đinh Thị Hà hiăng tê̆n mâu kế tơmeăm ếo pơtâk ki rơneăm bro lĕm, mơnâ ngăn. Vâ tê̆n klêi môi plâ ếo pơtâk, môi to rơmoăng gá chía ton hâi; ngăn a mâu kế tơmeăm sap ing 3 troh 5 hâi lơ môi măng tĭng lơ ton tâ mê nếo. Xua ngê̆ nhân athế tê̆n hâi hâi vâ tơkŭm ăm rêm to prế bro rơneăm lĕm, ai hên um. Nâ ăm ‘nâi, mơngế Bơhnéa hmâ xúa mâu mơngiơk prăng, tum, bông, drêh,trĭng ƀă hên ki ê, ƀă mâu um rơneăm mơhno tối túa tơmiât ‘na kong kế, plêng tơnêi mê cho mâu um nhâ loăng, hlá reăng. Tâng môi tiah mơngiơk prăng gá pơtih ăm tơnêi kong hơpok lĕm mê mơngiơk tum gá pơtih ăm tơdroăng ki tơdroăng vâ, tơdroăng tơmiât châ hơniâp ro.

 “Ki kố cho á tê̆n rơneăm liăn, ƀă mâu um rơneăm ki ê, á vâ um rơneăm ki lâi mê á toi prế tiô túa ki mê. Chiâng vâ tê̆n ếo pơtâk, tê̆n rơmoăng xuân môi tiah mê, á vâ bro um rơneăm ki lĕm, tơviah mê á bro xêh”.

Klêi kơ’nâi mâu chôu pêi cheăng a chiâk deăng, nâ Đinh Thị Hà ‘nân ối a kế ki tĕn vâ tê̆n toi prế, tê̆n mâu um mơngiơk ki lĕm tơrêm to kế tơmeăm. Nâ tê̆n mâu kế tơmeăm môi tiah ếo, pơtâk, rơmoăng ƀă hên ki ê vâ xúa tung rơpŏng hngêi tung mâu rôh po mơdĭng, diâp lơ pơkoăng ong mế. Mâu kế tơmeăm dêi nâ tê̆n đi đo châ mơđah tơbleăng a mâ rôh po mơdĭng mơhno túa lĕm tro hdroâng kuăn ngo dêi kong pơlê, pro um lĕm ăm mâu lâm ki nếo hriâm tê̆n.

Nâ Đinh Thị Hà tối, ƀă hên tơdroăng phá ra phá dêi rơpó, nôkố hên mâu hơnăm ối nếo Bơhnéa ôh ti hâk vâ ƀă ôh ti hlê plĕng ‘na mâu tơdroăng ki lĕm dêi ếo pơtâk hdroâng kuăn Bơhnéa. Vâ rak vế cheăng khôi hmâ dêi hdroâng kuăn ngo tơná, nâ đi đo mơdoh chôu hriâm ƀối sap ing mâu ngê̆ nhân ki hiăng hên hơnăm vâi tê̆n rơneăm um ki lĕm, nâ xuân hâk vâ veăng hnê ăm mâu ngế ki nếo hriâm tá hâi ‘nâi tê̆n. Nâ Đinh Thị Hà ăm ‘nâi:

“Á phiu ro, hâk vâ hriâm ƀối sap ing ngế ki ê, vâ xo ah hmôi kô hnê ăm dêi kuăn ‘nĕng, cháu chái, athế đi đo rak vế, ƀă mơnhông khôi hmâ sap ing sap ing ton nah, ôh tá chiâng piu tiô hâi khế”.

Kơtăn kố 6 hơnăm, Kâu lak ƀô̆ tê̆n hmôu dêi cheăm Tú An châ mơjiâng. Apoăng Kâu lak ƀô̆ bu ai 10 ngế xo, nôkố hiăng lối 50 ngế ƀă hên rơxông, ngê̆ nhân ki hiăng hên hơnăm má môi cho lối 80 hơnăm, iâ hơnăm má môi cho mâu vâi o ki hriâm râ má péa. Vâi rơtế tơdjuôm ivá rak vế khôi túa lĕm tro hdroâng kuăn ngo.

Nếo a chê kố, Kâu lak ƀô̆ tê̆n dêi cheăm Tú An veăng tung Măng tĭng mơhno túa lĕm tro – Ôm hyô kong pơlê Gia Lai 2023 a pơlê kong kơdrâm Pleiku. Mâu ngê̆ nhân hiăng tê̆n ếo pơtâk rơmoăng, van a Plông kân Đại đoàn kết, tơ’mot hên tơmối troh ngăn. Mâu ngê̆ nhân ăm ‘nâi sap ing ‘mâi mơnhông cheăng tê̆n, túa ki tê̆n dêi mâu nâ o rế hía rế rơkê; kế tơmeăm tê̆n rế lĕm tâ, kế tơmeăm tê̆n hên tâ há. Ngê̆ nhân dêi kâu lak ƀô̆ hiăng veăng ai mâ râ kong pơlê ƀă kơpong Tây Nguyên. Kế tơmeăm ếo pơtâk hdroâng kuăn dêi mơngế Bơhnéa a cheăm Tú An, hiăng chiâng kế tơmeăm ki lĕm dêi kong pơlê, ôh ti xê to veăng kum rak vế khôi túa lĕm tro hdroâng kuăn ngo mê ối mơđah tơbleăng kế tơmeăm ôm hyô dêi pơlê kong krâm An Khê, kong pơlê Gia Lai.