Mơdĭng Hảng Pồ tơkŭm ‘na mâu tơdroăng ki lĕm ƀă tơdjâk troh hngế
Thứ năm, 06:00, 11/07/2024 Tơplôu: Katarina Nga/VOV Tây Nguyên Tơplôu: Katarina Nga/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Inâi Hảng Pồ, kuăn ngo Nùng tối “Kơchơ a tơbăng ngo”. Ing mê, mơdĭng Hảng Pồ a cheăm Ea Siên (pơlê kong krâm Ƀuôn Hồ, Dak Lak) ôh tá xê to kơchơ hmâ xếo, mê hiăng chiâng inâi  hmâ po mơdĭng rêm hơnăm, hmâ po tung 3 hâi mơ’nui khế môi âm lịch, Hảng Pồ ai ki lĕm krê xêh  ôh tá  tơ’mot to mơngế Nùng, Tày mê ối  hên mâu  kuăn ngo a Dak Lak. Hên ƀai “Pơ-eăng  tơdroăng pêi pro ki lĕm” dêi khu chêh hlá tơbeăng kơpong Tây Nguyên - Rơ’jíu Việt Nam ai chêh   “Pơtối rak túa lĕm tro mâu kuăn ngo tung kring vế Tơnêi têa” dêi Khu kăn pơkuâ ngăn Đảng pơlê kong krâm Ƀuôn Hồ,  Dak Lak hiăng ƀă dế pơtối pêi pơxúa. Ƀai chêh  apoăng pơxá: “Mơdĭng Hảng Pồ tơkŭm pêi tơdroăng ai pơxúa hên’’.

 

Tơdrá Sli dêi hdroâng kuăn ngo Nùng xua prế ngê̆ nhân Triệu Thị Phóng ƀă Nông Thị Thiện mơđah, pơxiâm ăm rôh trâm mâ mơđah hơdruê ‘na tơdroăng: “Séa ngăn xêh, rơnêu xêh ‘na hnoăng cheăng đảng viên tung rôh po Mơdĭng Hảng Pồ” dêi Chi ƀô̆ Đảng thôn 1B, cheăm Ea Siên, pơlê kong krâm Ƀuôn Hồ, kong pơlê Dak Lak, po tung pơla tơdế khế 6 kố nah.

''Pin hiăng ai môi Kâu lak ƀô̆hơdruê Sli a thôn 3,ƀă 31 ngế hơdruê. La tá hâi ai droh rơtăm ki lâi veăng tơrŭm tung kâu lăk ƀô̆ kố.Á vâ mâu vâi xăng, mâu vâi meh hnê ăm ngin hơdruêSli vâ ngin rak vế hơdruê Sli dêi hdroâng kuăn ngo pin kố”.

 “Pâ pôa pin hiăng ‘nâi tĕn xêh mâu ếo pơtâk chal krâ dêi hdroâng kuăn ngo Nùng, cho mơngiơk prăng. Ai ngế ki‘nâ xâp ếo prăng la xâp ƀă hmân jeans, hmân bông mê gá ôh tá tro ƀă khôi túa dêi hdroâng kuăn ngo tơná”.

‘’Cheăm ngin ai 6 hdroâng kuăn ngo: Rơđế, Dao, Rơteăng, Tày, Xuăn ƀă Nùng. Pin tiah lâi vâ ăm mâu hdroâng kuăn ngo veăng tung môi rôh po mơdĭng tơdjuôm khât. Cheăm Ea Siên ai môi tơdroăng po mơdĭng ki ai tâi tâng mâu hdroâng kuăn ngo veăng  mê nếo tơrŭm, ƀlêi chiâng tơniăn lĕm”.

Tí tăng ‘nâi plĕng dêi mâu đảng viên Lộc Văn Cường, Hoàng Minh Tuệ ƀă Nông Văn Khanh châ hbrâ rơnáu krâu ƀă hlá mơ-éa. Kố cho mâu rơkong veăng tơpui tối ƀă hiâm mơno chêh bro kơtăng khât dêi mâu ngế cheăng tung mê. Vâi hiăng veăng tơrŭm tơkŭm po mơdĭng mê ah hvái ngăn dêi tơná, rơpŏng hngêi, kuăn cháu. Ing mâu ếo pơtâk, kế kâ, troh mâu tơdroăng tơ’noăng mâu môn tơ’noăng ivá, tơdroăng ki xah châl krâ nah.

Thăm nếo tá rơkong hơdruê, rơkong tơpui, túa ki koh kơ tơmối, tơdah tơmối ƀă hên ki ê. Hvái ngăn mâu tơdroăng pêi pro tá hâi chiâng, pơkâ mơ’no troăng ‘mâi rơnêu vâ Hảng Pồ hơnăm kơ’nâi ah rế rơkê tro tâ.

Pôa Hoàng Minh Điều, kăn pơkuâ chi ƀô̆ thôn 1B ăm ‘nâi: Tâi tâng pơ’leăng mâ mơngế dêi thôn pơrá cho mơngế Nùng. Vâi krâ nhŏng o krâ tiô inâi cheăm, inâi pơlê” ƀă mâu khôi túa tơlá ki lĕm dêi hdroâng kuăn ngo tơná a Lạng Sơn, Cao Bằng mot ối a Dak Lak ing hơnăm 80-90 dêi chal hdrối. A Ea Siên, Hảng Pồ hdrối nah châ tơkŭm po tiô rêm tíu kuăn pơlê rêh ối môi tiah thôn, pơlê ƀă tơkŭm po tơprâ tơprŭng ing tơdế khế Môi troh khế Péa âm lĭch.

Hảng Pồ u ối mâu tơdroăng môi tiah: tơdroăng ki ôu drôu pôu, tơdroăng ki xah ƀai kâ liăn, tơdroăng loi ôh tá tro ƀă hên ki ê tơdroăng gâk kring ôh tá tơniăn, chiâng tơdjâk troh hiâm mơno kuăn pơlê. Hlo tơdroăng kố, Đảng ủy, kăn pơkuâ cheăm Ea Siên hriăn ngăn, tơkŭm po hôp ƀă pơkâ tơkŭm po mơdĭng Hảng Pồ rơtế môi rôh tung lâp cheăm tung 3 hâi, cho hâi lơ 28 khế Môi âm lĭch. Pôa Hoàng Minh Điều tối tiah kố: Mơdĭng Hảng Pồ Ea Siên cho tơdroăng ki tơkŭm pơla tơdroăng ki púi vâ dêi hiâm mơno kuăn pơlê ƀă Đảng mê ai ivá rêh ối ƀă tơdroăng ki tơdjâk rơdêi. Tiô pôa Điều, tơdroăng kal pêi pro tơdrêng dêi chi ƀô̆ thôn 1B cho:

‘’Tung chi ƀô̆ pin athế rah xo mâu ngế ki hiăng hên hơnăm châ kuăn pơlê loi nhuô̆m ƀă hlê plĕng hên ‘na hơdruê Sli, ‘na mâu tơdroăng ki kơnía git túa lĕm tro dêi hdroâng kuăn ngo Nùng.Vâ pâ thế Vi ƀan hnê ngăn cheăm mơjiâng kâu lăk ƀô̆ hơdruê Sli xuân môi tiah mâu kâu lak ƀô̆ mơnhông túa lĕm tro hdroâng kuăn ngo a thôn”.

Hảng Pồ Ea Siên hơnăm 2024 châ tơkŭm po ƀă hên tơdroăng. Mơdĭng rơkâu xối pâ châ pêi lo hên tơmeăm, tôu hơkâ pơxiâm po mơdĭng, tơbleăng tơdroăng tơ’noăng, xuăng prếo; Hơdruê, pế kế kâ, tơ’noăng mâu môn môi tiah hrot kơxái, vo plong, ƀă hên tơdroăng ki xah tiô chal krâ nah ăm kuăn pơlê ƀă tơmối ngăn, môi tiah: pui nhâ, hvât còn, hơdruê sli, hơdruê then ƀă hên ki ê.

Pôa Nguyễn Văn Minh, Kăn pơkuâ ngăn Đảng cheăm Ea Siên ăm ‘nâi: Ea Siênai 8 to thôn, ƀă lối 7.600 pơ’leăng mâ mơngế ƀă 6 hdroâng kuăn ngo rơtế rêh ối tơdjuôm. Mơdĭng Hảng Pồ pơla hdrối kố nah hiăng tơdah lối 40 rơpâu ngế tơmối ing mâu tíu lăm troh ngăn. Mâu kế kâ, kế tơmeăm xúa tung rôh po mơdĭng ƀă tê ăm tơmối kơnâ tâk troh 10 rơtal liăn, tung mê ai 90 to kơpôu ƀă lối 500 to chu vâ pế pro kơchâi kâ tiô khôi hmâ.

‘’Tâi tâng mâu khu pơkuâ tơdroăng kal kí ƀă rêm ngế kuăn pơlê pơrá hlê ‘na ki pơxúa, ‘na túa lĕm tro, tơdroăng loi tĭng dê rôh po mơdĭng. Ing mê, khên tơnôu, pro ngế ki pơkuâ, cho tâi tâng dêi rôh po mơdĭng.Ngin pơtối bro, hriăn ngăn vâ mơjiâng rôh po mơdĭng chiâng kế tơmeăm OCOP, ing mê rak vế, mơnhông khôi túa lĕm tro hdroâng kuăn ngo”.

Hơnăm 2018, Ea Siên hiăng châ Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê Dak Lak mơnhên cho cheăm thôn pơlê nếo. Tá hâi hâk khât ƀă tơdroăng kố, Đảng ủy, kăn pơkuâ pơkâ mơ’no tơdroăng ki mơjiâng Ea Siên châng cheăm thôn pơlê nếo mơdêk a hơnăm 2025. Pôa Y Čing Mlô, kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan pơlê kong krâm Ƀuôn Hồ tối tiah kố: Ƀlêi chiâng dêi po Mơdĭng Hảng Pồ hiăng tơbêng tơ’nôm hiâm mơno tơrŭm pơla mâu hdroâng kuăn ngo. Tơdrêng amê hlối veăng kum tung tơdroăng ki tơbleăng, mơđah mâu kế tơmeăm dêi cheăm troh ƀă mâu kơpong tung tơnêi têa.

‘’Pơlê kong krâm hiăng tơkŭm po môi rôh hôp ‘na tơdroăng mơnhông po mơdĭng Hảng Pồ, ƀă ki xiâm cho mơdêk chiâng mơdĭng râ pơlê kong krâm. La ngiâ kô chêh pro mâu hồ sơ vâ chêh inâi chiâng môi tơdroăng túa lĕm tro. Tung túa pơkâ mơjiâng cheăm Ea Siên ai ‘mot tung túa pơkâ môi kơpong tíu xiâm túa lĕm tro vâ po rơdâ túa tơkŭm po mơdĭng kố”.

Tơhrâ troh hâi, Po Mơdĭng Hảng Pồ Ea Siên kô pơxiâm po a hâi lơ 28 khế môi âm lĭch rêm hơnăm.Drêng kố mâu ngế kuăn dêi Ea Siên pêi cheăng kâ rêh ối a lâp luô vêh tơkŭm. Vâi rơtế ƀă tơmối tung lâp lu kâ mâ kế kâ ki kơhiâm, môi tiah: kơƀăn tơxông, mâm chu poh, châ ôu drôu xiâm vâ châ tăng ‘nâi ing lảy cỏ, hvât còn, hơdruê sli ƀă mâu tơdroăng ki xah tiô chal krâ nah hơniâp ro.

Ngê̆ nhân Triệu Thị Phóng, ƀă Nông Thị Thiên hiăng hơdruê sli kố ing cheăm Ea Siên, pơlê kong krâm Ƀuôn Hồ lăm troh hơdruê a hên tơring kong pơlê tung lâp tơnêi têa; ing kơpong ki ối tung kong lăm troh a tơbăng tơdjêp pơlê pơla, ô eăng tơdroăng rêh ối, tơdjâk tơdroăng pâ nhuô̆m. Nôkố vâi hiăng hbrâ rơnáu hnê pơtó ăm mâu kuăn ‘nĕng cháu chái.

 

Tơplôu: Katarina Nga/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC