Pơlê tiô khôi vâi krâ nah hdroâng kuăn ngo K’Ho, thôn Klong Trao 1, cheăm Di Linh, kong pơlê Lâm Đồng kơdrâm phiu ro mơdĭng kâ báu nếo dêi hdroâng kuăn ngo K’Jo Srê. Kố cho môi tung mâu leh mơdĭng ki kân má môi châ vêh pro, mơnhông ki kơnâ khôi túa lĕm tro hdroâng kuăn ngo dêi pơlê kố.

Leh mơdĭng djâ tơdroăng loi tĭng rơpâu kuăn kiâ kong nhâ loăng ai krih, cho khôi túa lĕm tro ki má môi. Tiô hâi khế chối, pêt báu, klêi kơ’nâi pôa, kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo Tây Nguyên hmâ tơkŭm po mơdĭng kâ báu nếo. Leh mơdĭng rế vâ mơnê Xeăng hiăng ăm tơmeăm khoăng dâi ngiât lĕm, tơdroăng rêh ối phâi hơtô; tơdrêng amê, xuân cho roh kuăn pơlê tung pơlê tơdjuôm phiu ro, châ mâu tơdroăng ki châ tơƀrê ivá pêi cheăng, rơkâu xối pâ ăm rơnó la ngiâ pơtối phâi hơtô. Klêi tơdroăng po rơkâu xối Xeăng, pro mơdĭng pleăng tơmeăm, po tơdroăng mơdĭng kâ kơpôu, klêi mê krếo xeăng troh ôu drôu, krếo tơmối ôu drôu ƀă mơđah tơbleăng tôu chêng koăng.

Pơlê cheăm hiăng mot tung rơnó po mơdĭng khât, ƀă mâu idrâp chêng koăng, rơkong hơdruê pơto pơtih, kơhnhon xuăng dêi mâu vâi rơtăm, mâu vâi droh mơngế K’Ho tâ tá kâng. Kố xuân cho rôh ki tơmối châ veăng kơhnhon xuăng, veăng hơniâp tung idrâp, túa kơhnhon xuăng hơniâp ro xua tung châ hiăng ai drôu xiâm hơniâp ƀă kong ngo Tây Nguyên.

Mơdĭng kâ báu nếo tơkŭm hên ngê̆ nhân, mơngế ki hiăng krâ, mâu ngế ki ối nếo troh lo ing hên pơlê cheăm rơtế ƀă mâu kâu lak ƀô̆ ki tŏn chêng koăng. O Tâm Bộ Thùy, a thôn Klong Trao 1, tơbrêi tơbrêh: o châ veăng mơđah kơhnhon xuăng tung rôh po mơdĭng kố cho tơdroăng ki ro khât kân khât. Kố cho ivá vâ o pơtối hriâm tâp, veăng gum rak vế ƀă mơnhông ki kơnía túa lĕm tro ki hơniâp ro dêi hdroâng kuăn ngo tơná.

“Á hlo phiu ro khât ƀă hơniâp păng ‘nâng drêng veăng mơđah kơhnhon xuăng ƀă chêng koăng ƀă pơlê cheăm. Cho môi ngế ngăn dêi pơlê mê á rơhêng vâ rêm ngế châ ‘nâi troh khôi túa tơlá dêi hdroâng kuăn ngo K’Ho á. Xo ah hmôi, á xuân rơhêng vâ kuăn ‘nĕng, mâu hơnăm ối nếo xuân ‘nâi kơhnhn xuăng, xuân ‘nâi tŏn mâu chêng koăng, rak vế khôi túa lĕm tro dêi hdroâng kuăn ngo tơná”.

Pôa K’Keo, krâ pơlê, thôn Hàng Làng, cheăm Di Linh ăm ‘nâi, mâu hơnăm hdrối, Đảng ƀă Tơnêi têa đi đo pro hlâu veăng gum kuăn pơlê pơtối tơbâ pêi pro túa lĕm tro ton nah. Ôh tá xê to a pơlê, tŏn chêng ối châ ‘mot hnê a mâu hngêi trung hriâm, ƀă hriâm tâp tung hên kâu lak ƀô̆ túa lĕm tro. Kơnôm ing mê, rế ai hên mâu hơnăm ối nếo veăng hriâm tŏn chêng, Tiô krâ pơlê K’Keo, tơdroăng, tơkŭm po leh mơdĭng kâ báu nếo cho rôh ki kal vâ kuăn cháu pơtối rak vế pêi pro túa lĕm tro ton nah dêi kuăn ngo.

“Kố cho rôh mơdĭng kân krip khât păng ‘nâng. A cho krâ pơlê, ngế kuăn pơlê pâ nhoăm tung kuăn ngo mê á vâ tơbâ nếo túa lĕm tro vêa vong kố, vâ pơtối rak vế ăm kuăn cháu xo ah hmôi hriâm. Tâng ai liăn mê kô mơjiâng, tơbâ nếo mâu túa lĕm tro tŏn chêng koăng dêi kuăn ngo tơná, rơtế tơdjuôm ƀă kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo nhŏng o’’.

Tơdjâk troh ƀă tơdroăng rak vế, mơnhông ki kơnía ‘na túa lĕm tro dêi hdroâng kuăn ngo, mâu kâu lak ƀô̆ tôu chêng koăng a Di Linh, kong pơlê Lâm Đồng hiăng mơđah tŏn ăm tơmối. Kố cho môi ôm hyô nếo, veăng gum mơdêk cheăng kâ rêh ối pơlê pơla dêi kong pơlê mơnhông tiô troăng krá ton.

Pơlê chal krâ hdroâng kuăn ngo K’Ho a thôn Klong Trao 1, cheăm Di Linh, kong pơlê Lâm Đồng châ mơjiâng pro klêi a khế 9 hơnăm nah, bă tâi tâng kơxô̆ liăn ‘no 12 rơtal liăn. Kố cho tơmeăm khoăng túa ki lĕm tro ki kal, ối tung tơdroăng Tơkêa bro 6 (Tơdroăng pơkâ tơnêi têa) ‘na rak vế mơnhông ki kơnía git túa lĕm tro chal krâ tơniăn lĕm hdroâng kuăn ngo ki tơtro ƀă mơjiâng pro ôm hyô pơlê pơla krá tơniăn ton a Lâm Đồng.

Pơlê chal krâ hdroâng kuăn ngo K’Ho (a thôn Klong Trao 1, cheăm Di Linh, kong pơlê Lâm Đồng) lĕm xua 5 toăng hngêi trá tơkŭm pro a môi to plông kân rơdâ. Kố ôh ti xê cho tíu tơkŭm hôp pơlê pơla, tơkŭm po mâu mơdĭng mê ối cho tíu ki mơđah tơbleăng mâu kế tơmeăm túa lĕm tro vêh mơhno tơdroăng rêh ối cheăng kâ xuân môi tiah khôi túa tơlá sap ing ton nah dêi mơngế K’Ho. Kố xuân cho tơnêi tơníu xah hêi ăm tơmối pơlê pơla.

Akố, vâi krâ kuăn pơlê hiăng tơkŭm mơdĭng Ñô lir bong (tĭng kâ báu nếo) dêi hdroâng K’Ho Srê. Pôa K’Breo, krâ pơlê a cheăm Di Linh ăm ‘nâi mơdĭng Ñô lir bong ôh ti xê to vâ gum vâi krâ kuăn pơlê rak vế khôi túa lĕm tro mê ối tơ’mot tơmối achê hngế ‘nâi troh.

“Pơlê chal krâ dêi mơngế K’Ho cho tíu ki rak vế ‘mâi mơnhông, trâm mâ tơkŭm po mâu rôh mơdĭng chal krâ dêi mơngế K’Ho nah môi tiah túa lĕm tro chêng koăng, rơkâu xối ivá, rơkâu xối rak ngăn báu, rơkâu xối pâ châ hên kế tơmeăm khoăng, malối cho mơdĭng kâ báu nếo, môi tung mâu mơdĭng ki kân, ki hơniâp má môi dêi mơngế K’Ho ƀă mâu kế tơmeăm pleăng cho kơpôu ƀă rơhêng vâ kong mê tro tôu ‘ló, kế tơmeăm châ xo hên, pơlê cheăm ai ivá mo sêi, kuăn pơlê tơrŭm. Kố cho mâu túa lĕm tro chal krâ dêi mơngế K’Ho rơhêng vâ châ rak vế, hnê tối ăm kuăn cháu kal kơ’nâi, gá kô ối đi đo”.

A Pơlê chal krâ hdroâng kuăn ngo K’Ho đi đo ai mâu khu ngê̆ nhân, krâ pơlê, ngế ki rơkê ‘na túa lĕm tro chal krâ, gum tơmối troh tăng ‘nâi, hriăn ngăn. Malối, a kố ai Kâu lak ƀô̆ Chêng koăng cheăm Di Linh ƀă 14 ngế tŏn, ki hên cho droh rơtăm. Nâ Tam Bộ Thơ (kot mâ 1990), ngế ki pơkuâ Kâu lak ƀô̆ ăm ‘nâi, rơtế ƀă tơdroăng cheăng a Pơlê mơhno túa lĕm tro, kâu lak ƀô̆ ối hmâ mơđah tơbleăng a mâu tíu ôm hyô a kong pơlê môi tiah xí Bồbla, xí Li Liang, tíu ôm hyô long têa Kala vâ mơđah tơbleăng túa lĕm tro chal krâ, ki lĕm ro dêi mơngế K’Ho.

“Mâu ngế ki veăng tơrŭm tung Kâu lak ƀô̆ pakĭng tơdroăng ki rak vế túa lĕm tro khôi hmâ hdroâng kuăn ngo, mê ối tơbleăng tối mâu tơdroăng ki lĕm tro túa lĕm tro chêng koăng-kơxoăng chal krâ dêi hdroâng kuăn ngo K’Ho ăm tơmối vâ tăng tơ’nôm liăn ngân, pơhlêh tơdroăng rêh ối tung rôh ki ối xo xo. Pakĭng mâu kơpong ôm hyô, mâu tíu xiâm tơkŭm po tơdroăng a cheăm bêng ‘nâi troh, nôkố Kâu lak ƀô̆ châ ngin tơbleăng tối mơ’no tung mâu măng pơlê pơla, facebook, tiktok ƀă hên ki ê. Túa pêi ki kố gum Kâu lak ƀô̆ châ tơmối ‘nâi troh rĕng tâ”.

Cheăm Di Linh, tíu ki ai Troăng kân 28 ƀă troăng kân 20 prôk tơkâ, cho tíu ki tơdjêp troăng prôk pơla Gia Nghĩa troh Phan Thiết, Đà Lạt troh pơlê kong kân Hồ Chí Minh. Tíu ki ai tơnêi tơníu kong kế môi tiah kong loăng hngó, long têa, xí Li Liang ƀă túa lĕm tro hdroâng kuăn ngo K’Ho, cho ivá rơdêi mơnhông ôm hyô kong kế nhâ loăng túa lĕm tro. Pôa K’Brơt, phŏ ngế pơkuâ pơlê khôi hmâ K’Ho, ăm ‘nâi:

“Sap ing hâi ki hiăng pro klêi pơlê lĕm tro hiăng ai hên tơdroăng châ tơkŭm po môi tiah hôp tơpui tơno ‘na tơdroăng cheăng ki kal dêi thôn, tơdah hên khu tơmối troh hyô ngăn, tăng ‘nâi túa lĕm tro sap ing miền tây, sap ing kơpong Di Linh. Hiăng ai 6 to lâm tá thái cô ƀă khu ki hriâm nâl K’Ho troh hyô ngăn, tăng ‘nâi ‘na kế tơmeăm xúa ton nah, hngêi trăng, cheăng tĕn, túa pế drôu xiâm, túa pêi báu ƀă hên ki ê dêi mơngế K’Ho. Mâu ngê̆ nhân hnê tá hiâm mơno, gum mâu ngế ki hriâm ‘nâi tơ’nôm ‘na túa lĕm tro khôi hmâ hdroâng kuăn ngo, cheăng ‘na chêh ƀai mơ’no hneăng hriâm. Tung la ngiâ ah, cho a khế 10, pơlê túa lĕm tro kô tơkŭm po mơdĭng rơkâu xối rak ngăn báu (ñô wèr) cho môi túa rơkâu xối pêi chiâk ki kal dêi mơngế K’Ho Srê, vâ tơbleăng tối troh lâp lu ăm tơmối hyô ngăn tung lâp tơnêi têa ‘nâi troh pơlê, tăng ‘nâi ‘na mơdĭng kố”.

Pơlê túa lĕm tro khôi hmâ a thôn Klong Trao 1, cheăm Di Linh, kong pơlê Lâm Đồng, cho tíu ki rak vế ƀă mơnhông mâu tơdroăng kơnía dêi hdroâng kuăn ngo K’Ho Srê tung túa rêh ối nôkố. Sap ing tơdroăng rêh ối pơlê pơla, mơdĭng khôi hmâ troh đô̆i ki tŏn chêng koăng hơnăm ối nếo, tâi tâng dế veăng gum tơdjêp xŏn troăng kơnía túa lĕm tro, tơdjâk tơdroăng hâk tơngăm hdroâng kuăn ngo, tơdrêng amê hlối po troăng prôk krá tơniăn ton tung mơnhông ôm hyô tro ƀă rak vế túa lĕm tro.