Púi vâ mơnhông ing mâu tơdroăng ki tơ’lêi hlâu a Kon Vơng Kia
Thứ tư, 05:00, 29/01/2025 Khoa Điềm/Tơplôu: Gương/VOV Tây Nguyên Khoa Điềm/Tơplôu: Gương/VOV Tây Nguyên
Hơnăm nếo hiăng troh rơtế ai hên tơdroăng loi tơngah ƀă pói châ nếo ‘na tơdroăng ki pơhlêh lĕm ro, a pơlê Kon Vơng Kia, pơlê kân Mang Deang, tơring Kon Plong, kong pơlê Kon Tum ai môi tơdroăng ki tơxâng vâ ‘nâi plĕng ing mâu tơdroăng ki hmâ hlo tung rêh ối-pêi cheăng rêm hâi dêi mơngế Rơteăng. Mâu ngế kuăn pơlê akố, ƀă hiâm mơno pói rơhêng vâ, kơdo mơ-eăm ôh tá la lâi pơtê dế môi tiah chêh bro mâu hlá mơéa ki nếo ‘na mơnhông kơvâ ôm hyô pơlê pơla, rak vế ƀă mơhno tơbleăng ‘na khôi túa, vêa vong dêi hdroâng mơngế.

Kơtăn pơlê kăn Măng Deang, tơring Kon Plông, kong pơlê Kon Tum 5km vêh peăng Kơnhŏng, pơlê Kon Vơng Kia dêi 145 rơpŏng mơngế Rơteăng hdroâng Mơ Nâm Têt kố kơdrâm tơmối troh. Nâ Y Diang, ngế pơkuâ môi homestay pákĭng hbêa ngo ƀă 1 veăng koi pú hên ƀă 2 veăng krê cho ngế ki ai hnoăng kân tung mơnhông Kon Vơng Kia tơbleăng tung măng internet vâ mơhno ki lĕm dêi nhâ loăng, kong kế tơnêi tiú ki lĕm krê xêh dêi môi pơlê kŭm tơmot hên tơmối troh ôm hyô:

“Rơxông kŏng ngê̆ kơxô̆, pin đi đo tơbleăng um méa ki lĕm dêi pơlê tung măng pơlê pơla. Apoăng xuân bú tơbleăng vâ xah ro tê la klêi kơ’nâi mê a hlo túa pêi pro mê tơƀrê malối sap ing pơlê ngin mơnhông ôm hyô tung kuăn pơlê. Nôkố hên tơmối troh a pơlê, kơ-êng ti lâi êh ‘nâi  chiâng trôh vâi tối hlo tung măng pơlê pơla. Kuăn pơlê pin nôkố hiăng ‘nâi mơ-eăm pêi pro tơdroăng ôm hyô tung kuăn pơlê. Rêm ngế ai hên tơdroăng tơmiât vâ pêi kô pêi tung hơnăm nếo kố”.

 Tơdrêng ƀă hyôh kong prâi, thôn pơlê hmiân tuăn ƀă mâu tơdroăng rêh ối krê dêi mơngế Rơteăng hdroâng Mơ Nâm, Kon Vơng Kia ối phá tơ ê tơ’mot tơmối ôm hyô xua ing khôi túa, vêa vong ton nah ki ai tung tơdroăng pế pơchên kơchâi kâ ƀă hơdruê xuân tiô chal krâ nah. Nôkố kuăn pơlê dế pơtối ai 3 khu tŏn chêng, khu kơ’râu xuăng ƀă 90 ngế đi đo mơđah ăm tơmối tâng vâ ngăn. Tung mâu kơmăng mơdĭng prâu on koh kân, khu tŏn chên kơ’râu xuăng dêi “vâi  hdrêng” dêi pơlê ai 30 ngế mơđah tơ’mot hên tơmối vâ ngăn, xua vâi ối kŭn ti hâi ‘nâi hlê ki klâi ngăn lĕm ro ‘nâng.

Vêh troh nếo a Kon Tum rôh má péa, pôa Phạm Quang Minh, mơngế Xuăn ki rêh ối a kong têa Malaysia phiu ro drêng châ veăng xuâng ngăn túa lĕm tro vêa vong dêi kuăn ngo Tây Nguyên:

“Hâi kố a vêh troh a kố nếo ngăn hiăng phá tơ ê hên tâ. Hdrối nah troăng prôk ối troăng tơnêi khêi tê, troăng kŭn troăng kong. La nôkố hiăng phá  tơ ê khât, hiăng mơnhông tơƀrê. Kuăn pơlê akô tơdroăng rêh ối hiăng hôm tâ há, ngăn ngiâ méa vâi têm,  ôh tá tơngăm, la đi đo phiu ro’’.

Vâ Kon Vơng Kia chiâng tíu ôm hyô dêi tơmối rêm rôh troh a Kơpong ôm hyô ngăn nhâ loăng, kuăn kiâ dêi tơnêi têa a Măng Deang, mâu hơnăm hdrối kuăn pơlê tung pơlê  ƀă mâu ngế ki djâ troăng a hdrối ngoh A Druê̆ hiăng kơhnâ mơjiâng, ƀă hên tơmeăm ôm hyô ki lĕm tơviah krê ing mâu tơmeăm ki hmâ hlo tê ôh tá krip ai xêh tung tơdroăng rêh ối rêm hâi. Mâu kơchâi kâ mê môi tiah mâm chu pơlê păn poh pheăng, prông tơxông, prông ká têa kroăng, têa krông, kơchâi hiê kong ki têng khăng, lơlôu kong... nôkố hiăng chiâng kế kâ kơ hiâm krê. Kroăng têa Long ai 3 to kông vế: Kon Péc, Kon Doa, Y Bây klêi mê mâu hngêi kŭn pa kĭng hbêa ngo hlối ai reăng nhâ ngiât xok bông ƀă cho tíu vâ xah pro hơpăm ôm hêi pơtê, ngăn xok rơbông a ‘ngêi, ngăn ƀăng klâng,  mâu ngo ngối...  Troh ta tơdroăng cheăng pêi klâng chiâk, rup ká a têa krông xuân pro tơmối rơhêng vâ xah. Ngoh A Druê̆ ăm ‘nâi, hnoăng mơnhông ôm hyô tung kuăn pơlê cho khuă vâ po péa mơnhong krá tơniăn, hên tơdroăng tơmiât vâ pêi châ kuăn pơlê Kon Vơng Kia tơbleăng pêi tơdrêng tung hâi apoăng hơnăm, rơnó Hơngui nếo:

“Pơlê Kon Vơng kia kô mơnhông ôm hyô tung kuăn pơlê tơmâng khât a 3 tơdroăng. Má môi, cho túa lěm tro tung mê ai tŏn chêng koăng ƀă pơtôi tơbâ pro mơdĭng. Ma péa, nếo cho homestay ƀă pơtê ối. Má pái kế kâ dêi kuăn pơlê akố ƀă ôm hyô ngiât. Pơlê Kon Vơng Kia xuân mơdêk tơrŭm ƀă mâu Kong ti, khu mơdró ôm hyô vâ tơdah tơmối. Kơhnâ veăng pêi mâu tơdroăng tơbleăng túa lěm tro ton nah dêi mơngế Rơteăng”.

Ing môi pơlê kŭn pêi chiâk deăng, ƀă mơ-eăm mơnhông ôm hyô tung kuăn pơlê, kuăn pơlê tung pơlê hiăng mơjiâng pro homestay Têt kố mơni krâm tơmối troh. Tơdroăng mơnhông ôm hyô xuân pro dêi pơlê pơ’lêh tơrêm hâi tiô troăng ngiât- krúa- lěm. Mâu tơdroăng mơ-eăm dêi kuăn pơlê a pơlê Kon Vơng Kia, pơlê kân Măng Deang, tơring Kon Plông, kong pơlê Kon Tum dế tơbleăng tơdroăng mơ-eăm tơkâ luâ xơpá ƀă cho tơdroăng hâk tơngăm ‘na túa lĕm tro dêi mơngế Rơteăng. Ing mâu tơdroăng hlâu tiah mê, kuăn pơlê Kon Vơng Kia dế mơjiâng pro ki kơnía krá kâk ăm kuăn pơlê ƀă veăng ‘no hnoăng mơnhông ôm hyô dêi a pơlê.

 

Khoa Điềm/Tơplôu: Gương/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC