Tơdroăng hơdruê piu lôi tơdroăng xơpá
Thứ tư, 06:00, 11/10/2023 Tơplôu: Katarina Nga/VOV Tây Nguyên Tơplôu: Katarina Nga/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng -  Tối troh Ƀơrô tơplôu tơbleăng, tơpui pơchuât nâl kuăn ngo - Kơ koan teăng mâ Rơ’jíu Việt Nam a Tây nguyên, hên mâu tơdroăng ki ối má môi, mê cho: Ƀơrô ai hên ngế má môi, 30 ngế, hên hdroâng kuăn ngo má môi, ai 8 hdroâng kuăn ngo, ƀă hên mâu ngế ki rơkê hơdruê xuăng, rêi prôa má môi. Ing tơdroăng ki kro mơdrŏng, gok gâ dêi  tơdroăng hơdruê xuăng mê, mâu ngoh nâ o hiăng piu hiât mâu tơdroăng ki xahpá, pơtroh ăm pú hmâ tơmâng Rơ’jíu mâu tơdroăng tơpui pơchuât nâl Rơteăng ki rơ-eăng ro.

Ngế ki chiâng hơ’muăn tối tŭm têk má môi ‘na tơdroăng hơdruê xuăng dêi Ƀơrô cheăng Hdroâng kuăn ngo cho Nhat Lisa, ngế phŏ pơkuâ Ƀơrô cheăng (Hdroâng kuăn ngo Rơteăng). Drêng dế ối bro diễn viên – nhạc công Đô̆i Thông tin Lưu động (ối tung Khu ngăn Mơhno túa lĕm tro Dak Lak), ngoh hiăng hên hdroh veăng chêh kơthô rah xo mâu ƀai chêh ki ro, rơkê mơ’no tung hyôh FM dêi Rơ’jíu Việt Nam. Ƀă ngoh hiăng châ kâ pri ‘’Rơkong hơdruê ro tung hyôh rơ’jíu lâp tơnêi têa rôh má II (khế 7/1997). Troh mơ’nui hơnăm 1998, Nhat Lisa châ rah xo bro ngế ki rah chêh, tơplôu tơbleăng nâl Rơteăng – Kơ koan teăng mâ Rơ’jíu Việt Nam kơpong Tây Nguyên.

Ƀă tơdroăng ki hơdruê xuăng hiăng ai hlâu tung hiâm mơno, tơdroăng hâk vâ dêi ki môi ngế diễn viên – nhạc công ki rơkê, Nhat Lisa đi đo cho ngế ‘’ki to rơrêk’’ tung mâu tơdroăng rôh hơdruê xuăng dêi Kơ koan teăng mâ Rơ’jíu Việt Nam kơpong Tây Nguyên. Teăm ton ôh la hiăng châ 25 hơnăm pêi cheăng ăm kơ koan, ngoh đi đo cho ngế ki xiâm tung tơdroăng hơdruê tung mâu tơdroăng cheăng dêi kơ koan.

Ai rôh ki mê, Khu pơkuâ Âm nhạc dêi Rơ’jíu Việt Nam tơrŭm ƀă Kơ koan teăng mâ Rơ’jíu Việt Nam kơpong Tây Nguyên pêi pro tơdroăng mơđah hơdruê tơdrêng 15 phut a tíu pêi cheăng. Péa ngế ki veăng hơdruê cho Nhat Lisa prếi Y Ler Niê, ƀă đăo diễn cho Nhac sih Linh Nga Niê Kdăm – drêng mê nah cho Kăn phŏ pơkuâ Rơ’jíu Việt Nam kơ koan. Hơnăm 1998, Hô̆i đong Hdroâng kuăn ngo dêi Kuô̆k hô̆i tơrŭm ƀă Rơ’jíu Việt Nam tơkŭm po Rơkong hơdruê xuăng ro tơdroăng rơngê, ting ting mâu hdroâng kuăn ngo tung hyôh mơ’no rơ’jíu lâp tơnêi têa rôh má môi, Nhat Lisa châ kâ pri Mêa ƀă ƀai hơdruê ting ting Rơteăng ‘’Phiu ro tĭng kâ báu nếo’’. Ngoh tối:

“Tơdroăng hơdruê xuăng cho tơdroăng ki ôh tá chiâng lôi tung rêh ối, hiâm mơno dêi vâi krâ nhŏng o Rơteăng tối krê ƀă vâi krâ nhŏng o Tây Nguyên tối tơdjuôm. Drêng ai rôh vêh a pơlê cheăm, lơ lăm pêi cheăng ki kong pơlê ki ê, pakĭng mâu tơdroăng cheăng tăng ‘nâi, tăng êng, tí tăng tơkŭm hlê plĕng ‘na nâl tơpui, khôi túa lĕm tro, á hmâ veăng hơdruê, rơngê ting ting rơtế ƀă vâi krâ nhŏng o ki hâk vâ ‘na hơdruê dêi tơná, rế rêi kơđôn rế hơdruê, chiâng ăm rôh trâm mâ rế hơniâp ro tâ, achê tâ nếo ƀă vâi krâ nhŏng o. Ing mê pro tung hiâm mơno vâi krâ nhŏng, ngê̆ nhân ‘nâi git kơnía, rak vế ƀă mơnhông khôi lúa lĕm tro khôi hmâ dêi hdroâng kuăn ngo tơná. Tung hyôh dêi Rơ’jíu Việt Nam tơpui nâl Rơteăng, tơdroăng hơdruê hiăng veăng kum tơƀrê tung mâu tơdroăng hơdruê xuăng tối tơdjuôm, rơngê, ting ting tối krê ôh ti xê cho tơdroăng ki pro hơniâp ro phuâng lĕm tung tuăn ngoâ mê ối veăng kum bro tơƀrê, mơdêk ki lĕm ro tung rêh ối. Ngin cho mâu ngế ki rah chêh tơplôu tơbleăng tơpui pơchuât tơdroăng hơdruê, rơngê, ting ting, đi đo tơmiât nhên athế pêi pro tro rôh ki rah chêh tơdroăng rơngê, ting ting, xúa xo tơdroăng rơngê, ting ting, ƀă idrâp ki choâ ‘lâng, hơniâp ro ăm ngế ki hmâng Rơ’jíu tơ’mot vâi krâ nhŏng o hmâng Rơ’jíu rế hía rế hên tâ’’.

Ƀơrô Nâl tơpui hdroâng kuăn ngo cho tíu ki tơkŭm hên mâu rơkong hơdruê môi tiah H’Thi Rơya, Ama Zưt, Dơng, mâu ngế ki hơnăm ối iâ tâ cho A Sa Ly, Siu Đoan, H’Zawut Ƀyă ƀă hên mâu ngế ki ê, tung mê, Ama Zưt (ngế ki tơplôu tơbleăng tơpui pơchuât nâl Bơhnéa) hiăng ai môi roh cho ngế ki hơdruê ro a mâu rôh tơ’noăng, rôh po tơ’noăng hơdruê xuăng dêi Rơ’jíu Việt Nam xuân môi tiah Khu ngăn mâu ngế chêh hlá tơbeăng mâu kong pơlê tung kơpong Tây Nguyên tơkŭm po. Ƀă rơkong hơdruê têi ‘na hơdruê túa rock Tây Nguyên, ngoh hiăng châ ƀlêi chiâng tung mâu rôh hơdruê. Ngoh Ama Zưt tối:

 “Ƀă mâu rôh ki veăng tung mâu rôh po hơdruê xuăng lơ mâu rôh hơdruê ro dêi Hlá tơbeăng lâp tơnêi têa xua Rơ’jíu Việt Nam tơkŭm po, ki kal má môi ƀă á cho drêng chêh inâi veăng mê cho vâ trâm tơpui tơno, hơdruê, mơđah mâu tơdroăng rơngê, ting ting dêi mơgế Bơhnéa tơná ƀă tơdroăng ki châ kâ pri há lơ ôh gá ôh ti kal to lâi. Pri kân má môi ki á châ kâ mê cho Me dái Hâu. Rêm rôh châ  kâ pri á tâ ƀriê tung hiâm mơno, la tơdroăng ki tơdjuôm cho mơđah tơbleăng khôi túa lĕm tro tối tơdjuôm, rơngê, ting ting hdroâng kuăn ngo tơná tối krê ăm mâu vâi pú tung lâp tơnêi têa ‘nâi ƀă tơdroăng ki á rơhêng vâ cho veăng rak vế mơhno túa lĕm tro ‘na rơngê, ting ting hdroâng kuăn ngo tơná’’.

Ƀă mâu tơdroăng mơhno túa lĕm tro ki ai hên hĭn ƀă tơdroăng ki hâk vâ ƀă hơdruê xuăng ki hiăng châ hlo, châ ‘nâi, mâu ngế ki rah chêh dêi Ƀơrô cheăng Nâl Tơpui hdroâng kuăn ngo – Kơ koan teăng mâ Rơ’jíu Việt Nam kơpong Tây Nguyên hiăng djâ troh ăm mâu ngế ki hmâng rơ’jíu mâu tơdroăng ki hơniâp ro. Nâ H’Keng (hdroâng M’Nông) ối a ƀon Sa Par, cheăm Thuận An, tơring Dak Mil, kong pơlê Dak Nông ăm ‘nâi:

“Á hâk vâ hmâng mâu ƀai rơngê, ting ting dêi nâl M’Nông tơná. Á bu chiâng hơdruê to lâi ƀai xo môi tiah “Phiu ro kâ báu nếo”, “Tơdah nhŏng o”. Vâ chiâng hơdruê mâu ƀai hơdruê ki mê ki hdrối tâ pin athế hâk vâ ƀă rơkê mê nếo chiâng hơdruê, rơngê, ting ting, xua hơdruê hdroâng kuăn ngo gá pá, pơkal thế pin athế hlê hên nâl tơpui, rơkong pơtih, rơkong tơdjếi, tơcho. Xua rơngê, ting ting ôh ti bô bối mâu ƀai hơdruê ki ai tơdrá, hiăng ai rơkong hơdruê hlâu. Á rơhêng vâ kô ai lâm hnê rơngê, ting ting ăm mâu hơnăm ối nếo, rah xo mâu vâi o ki rơkê vâ hơdruê, xo ah hmôi mâu vâi o rak vế ki lĕm ‘na tơdrá rơngê, ting ting dêi hdroâng M’Nông tơná’’.

Tơdroăng hơdruê xuăng dêi Ƀơrô cheăng hdroâng kuăn ngo hiăng ‘măn chôu mâu tơdroăng chôu vế ó khât a mâu rôh po tơdroăng, môi tiah: Po hơdruê xuăng lâp tơnêi têa rôh ma III Rơkong hơdruê ro Ngế ki chêh hlá tơbeăng Việt Nam; Rôh po hơdruê xuăng – Tơ’noăng ivá peăng tơdế Tơnêi têa – Tây Nguyên, Rôh tơ’noăng ‘’Tiếng hát người làm báo’’ (Idrâp hơdruê mơngế chêh hlá tơbeăng) ƀă hên ki ê. Khế 4 hơnăm 2022, mâu ngế ki rah chêh, tơplôu tơbleăng tơpui pơchuât nâl hdroâng kuăn ngo veăng tung rôh po mơdĭng hlá tơbeăng lâp tơnêi têa a pơlê kong xiâm Hà Nội ƀă kâ pri ối má Môi ‘na mơđah sâp ếo pơtâk hdroâng kuăn ngo Rơteăng ƀă Rơđế.

Ƀă tung tơdroăng po rôh hôp mơnhên tối 30 hơnăm mơjiâng ƀă mơnhông mơdêk Kơ koan teăng mâ Rơ’jiu Việt Nam kơpong Tây Nguyên (hâi lơ 10/10/2023), mâu ngế ki xiâm ‘na hơdruê xoăng, rơngê, ting ting dêi kơ koan pơtối hơdruê xuăng vâ mơhno hiâm mơno ‘’rơkong hơdruê gá kô tơkâ luâ mâu tơdroăng xơpá’’, ƀă mâu ƀai hơdruê xuăng ki hơniâp ro, ai pơxúa ăm hiâm mơno.

 

Tơplôu: Katarina Nga/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC