Vâi krâ Jarai rak vế um loăng
Chủ nhật, 06:00, 26/11/2023 H’Zawut Ƀyă/VOV Tây Nguyên H’Zawut Ƀyă/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Hơnăm kố hiăng vâ chê 70 hơnăm, la pôa Kpă Huăt, ối hmâ krếo tối cho Pôa Sêna, ối a pơlê Ama Djơng, tôh 9, bêng Đoàn Kết, pơlê kong krâm Ayun Pa, kong pơlê Gia Lai xuân ối kơhnâ khât tung tơdroăng dri hbleăng um loăng. Ƀă kơpeăng kŏng ki rơkê, pôa hiăng dri, hbleăng, pong, rơgi loăng mơjiâng pro um, mâu um ngê̆ thuât ƀă loăng mơhno tối ki rơkê kơnía tiô khôi túa, vêa vong dêi mơngế Jarai.

Ƀă tơdroăng ki hâk git drêng ối tơxĭn nah, vâ chê 50 hơnăm kố, pôa Kpă Huăt đi đo kơhnâ khât tung tơdroăng cheăng, rơtế ƀă tơdroăng ki rơkê plĕng mê, pôa hiăng mơjiâng ing loăng ki ôh tá chiâng tơpui mê, ôh tá xáu hlo mê chiâng mâu um méa ki lĕm krip, chiâng môi tiah ai mơhúa ƀă mơhno tối khôi túa lĕm tro ki tơviah dêi mơngế Jarai. Pôa Kpă Huăt ai tối tiah kố, vâ hbleăng bro um ing loăng ki khăng kơtô mê, ôh ti xê ngế ki lâi xuân chiâng, mê cho ki xiâm ing tuăn hiâm mơno ki hâk mơnâ hriâm tâp, tuăn mơno kơhnâ vâ, tuăn ngôa rơkê khât. Kố châ ngăn cho tơdroăng ki ôh tá xê ai ngế ki hnê mơhno tối khoh chiâng pêi pro tiah mê, xua ing mâ ngăn tiô pâ pôa roh nah hiăng hnê ‘măn ăm, ing kơpeăng kŏng ki rơkê plĕng ƀă tuăn ngôa ki rơkê dêi rêm ngế ăm um loăng ki mê. Pôa Kpă Huăt ai tối tiah kố:

“Tung pơla á dế hbleăng pong rơgi loăng, á tơmiât hlôh klê mâu um méa kố tơná á vâ pro. Ôh tá ai ngế ki lâi hnê ăm á xua ing tơdroăng ki á hâk mơnâ, tơdroăng ki hâk mơnâ vâ hbleăng, rơgi pro um ing loăng. Kố cho khôi túa lĕm tro dêi hdroâng kuăn ngo tơná. Ton roh nah, vâi krâ-nhŏng o pin hmâ pong rơgi loăng kố ‘măn tung tơnâp kiâ, ilâng kiâ".

Pôa Kpă Huăt hiăng hmâ hbleăng, rơgi pro hên mâu um ki ‘măn tung tơnâp kiâ. Drêng mot ngăn mâu um loăng ki ‘măn tung tơnâp kiâ mê, tơdroăng ki rơgi bro, ngế ki lâi xuân châ hlo nhên tơdroăng ki hâk git kơ ngê̆ thuât ki dri, hbleăng, rơgi pro um tiô khôi túa, vêa vong dêi hdroâng kuăn ngo tơná. Kơpeăng kŏng ki rơkê tung hên túa ki hbleăng pro um loăng mê, malối um dêi ngế jâ krâ ki krôu, kơtu dêi ngiâ, pôa Kpă Huăt ai tối, mâu um ki kố cho vâ mơhno tối hiâm tuăn dêi mơngế ki hlâ mơjo pâ kơ ngế ki hiăng hlâ. Mê cho hiâm tuăn ki krih tơviah, ki hmâ trâm hlo tung tơdroăng rêh kâ ối rêm hâi dêi ngế ki hiăng hlâ, drêng vâi ối rêh nah.

“Roh hbleăng, pong rơgi hdrối nah á hiăng ‘măn tung tơnâp kiâ, ilâng kiâ, mê cho um mơngế kơdrâi dế kơtu dêi mâ tung hâi mơdĭng lôi tơnâp kiâ, pro ƀă loăng kơchiâk. Hên hdroh á xuân hiăng lăm troh a pơlê kân vâ hbleăng, pong, rơgi bro um vâi kơdrâi pôu dêi kuăn. Ai hên ngế hâk git kơ tơdroăng ki á pong, rơgi, hbleăng loăng. Á ôh tá hbleăng pro um vâ tê mê cho vâ ăm kuăn ‘nĕng cháu chái hlo, châ ‘nâi, châ hlê plĕng, xua nôkố preăng hlo ai vâi kuăn cháu chiâng pro, vâi kal athế kơdo mơ-eăm hriâm ƀối ‘na khôi túa, vêa vong dêi hdroâng kuăn ngo”.

Drêng ngăn mâu um loăng ki kố ga tơmot khâp tung hiâm mơno, ngế ki lâi xuân hâk vâ ngăn, hâk mơnê xua ing tơdroăng ki rơkê khât dêi vâi krâ pơlê. Tung pơlê ngế ki lâi kal vâ ai um loăng mê pôa kô hbrâ pêi pro ôh tá xê tê xo liăn mê vâ hbru ăm vâi krâ-nhŏng o kuăn cháu hâk tơngăm ‘na khôi túa, vêa vong dêi hdroâng kuăn ngo tơná, hriâm tiô tơdroăng ki mê vâ pơtối rak vế ƀă pơtối mơnhông.

Vâ cheăng dri, pong, rơgi loăng tro tiô tơdroăng, pôa ti xê hnê to ăm kuăn cháu tung hngêi, mê pôa hbrâ hnê tối ăm mâu ngế ki lâi tung pơlê rơhêng vâ hriâm. Tơmiât hên ‘na tơdroăng hnê tối, rak vế ƀă pơtối mơdêk tơdroăng cheăng ki hbleăng, pong, rơgi loăng, mê pôa Kpă Huăt ai tô tuăn tối tiah kố:

“Dế nôkố, xuân hiăng ai mâu vâi hdrêng tung pơlê xuân kơdo mơ-eăm hriâm tiô túa ki dri, hbleăng, pong, rơgi loăng, la ngiâ ah, drêng á kơtê hiâm, vêh ƀă jâ pôa, mê kuăn cháu ối chôu vế tơdroăng hnê ‘măn ăm kuăn ‘nĕng cháu chái. Mâu vâi kuăn cháu tung pơlê ki ê troh akố vâ hriâm á xuân hnê. ‘Na tơdroăng ki hnê mê xuân kơnôm khu kăn pơkuâ hnê ngăn tŏng kum mơ’no liăn vâ pêi pro tơtro. Á tơmiât, kal pơtối hnê ăm vâi kuăn cháu ‘nâi tơdroăng ki hbleăng, pong, rơgi loăng. Tâng pin ôh tá hnê, ôh tá la lâi vâi châ hlê plĕng. Á athế hnê ăm kuăn ‘nĕng hlê plĕng nhên tơdroăng vâ pong rơgi pro um loăng mê”.

Tơdrêng ƀă khế hơnăm ƀă tơdroăng ki hơ’lêh dêi pơlê pơla, preăng hlo ai ngế ki ‘nâi ‘na tơdroăng dri, hbleăng, pong, rơgi loăng vâ pro um. Vâ tơdroăng cheăng ki kố pơtối châ rak vế đi đo kal athế ai tơdroăng veăng tơrŭm ivá dêi tâi tâng mâu ngế ki hơnăm ối nếo, ki hâk mơjo pâ dêi khôi túa, vêa vong dêi mâu um loăng. Ƀă mâu ngế vâi krâ ki ai kơpeăng kŏng ki rơkê plĕng, tuăn tơmiât ki gok gâ, rơkê plĕng môi tiah Kpă Huăt đi đo hbrâ vâ rơtế pêi pro, hbleăng, pong, rơgi um meá ing loăng dêi mơngế Jarai xuân ối pơtối đi đo.

H’Zawut Ƀyă/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC