Pơlê ôm hyô a tơnêi ƀă tung têa pơlê pơla Trà Nhiêu, tơring Duy Xuyên kơtăn ing pơlê kong kơdrâm Hội An bu 5 km ƀă kơtăn ing pơlê kong kân Đà Nẵng 30 km. Tíu kố ai 10 ha tơnêi pêt plâi toâk (plâi ‘lâu) ƀă hên pơlê cheăng pro tơmeăm ƀă kŏng ki lĕm tơviah.
Ngoh Phạm Minh Tâm, ngế ki pơkuâ ăm mung mâu plong kơtuôp Cô Mốt, a cheăm Duy Vinh pro ôm hyô hiăng châ 7 hơnăm kố, ki hên cho vâ ăm tơmối lăm hyôu ngăn tơnêi pêt loăng plâi toâk, kăng nâ. Hâi ki hên mâu ngế, tíu kố dêi ngoh kô tơdah dâng 50 troh 100 ngế tơmối, ki hên cho tơmối kong têa ê. Yă roê tơdroăng ki klê râng plong vâi tĕn, ôu kâ cho ing 200 troh 250 rơpâu liăn tung môi ngế. Ngoh Phạm Minh Tâm ăm ‘nâi, tíu cheăng kố dêi ngoh ai 15 to plong tĕn, tăng cheăng pêi ăm hên ngế pêi cheăng a cheăm tơring:
“Tơmối ôm hyô troh lăm hyô ngăn kong pêt plâi toâk kơto plong. Á ai há tíu ki ôu kâ ăm tơmối ki ôm hyô. Môi ngế klê ing 6 troh 7 plong kơtuôp ai 14 troh 16 ngế tơmối, 2 ngế tơmối prôk ƀă cho môi kơtuôp yă 100 rơpâu liăn, ƀă tơdroăng kâ kế ngăn tiô kơ tơdroăng ki chêh pơkâ dêi tơmối. Rơhêng vâ tơmối ôm hyô troh hên, tơná á ƀă kuăn pơlê ro drêng châ pêi lo liăn rêm hâi”.
Tơmối ôm hyô troh a Trà Nhiêu rế hía rế hên, pro tơ’lêi hlâu ăm mâu tíu ki tê mơdró ôm hyô pêi lo liăn tơ’nôm, kuăn pơlê a cheăm tơring ai liăn pêi lo. Nôkố a pơlê Trà Nhiêu ai dâng 15 – 20 ngế kuăn pơlê veăng tơrŭm tung khu ki ăm mung plong thúng dêi ngoh Phạm Minh Tâm. Jâ Đỗ Thị Sáng, kuăn pơlê a thôn Trà Đông, cheăm Duy Vinh tối, hdrối kố nah pêi klâng chiâk kuăn pơlê bu bê kâ tê. Ing rôh ki pơlê pro ôm hyô a tơnêi, tung têa, jâ veăng tung khu ki ăm mung plong, châ liăn rêm hâi cho ing to lâi hrĭng rơpâu môi hâi.
“Ngin tung khu vo plong djâ tơmối hyô ngăn tíu ki pêt plâi toâk ƀă kăng nâ, ai hên rôh ai hên tơmối. Ai tơmối ôm hyô troh kuăn pơlê hlo phiu ro khât, châ pêi lo liăn vâ châ xúa rêm hâi”.
On veăng jâ Trần Thị Xì ƀă pôa Trần Văn Hùng a thôn Trà Đông, cheăm Duy Vinh pro môi kơpong tê kế kâ cho tíu pơtê chêng ăm tơmối. Tơmối troh akố, châ kâ mâu kế kâ ki kơhiâm môi tiah pôm loăng Quảng, hmê í, kơƀăn lŭm ƀă hên ki ê. On veăng jâ Xì ối pro mâu tơmeăm ki vâ chôu vế ƀă kơlá hmâ ƀă kong prâi môi tiah kơđĕng koi, kơđĕng tơdrong, kơƀăng tăng ƀă hên ki ê vâ tê ăm tơmối. Jâ Xì ăm ‘nâi:
“Hdrối nah, pêi klâng chiâk gá pá puât khât, nôkố rơpŏng hơ’lêh pro ôm hyô, tơdroăng rêh ối chía niân tâ. Khế ki ai hên tơmối troh ôm hyô mê pêi châ liăn lối chât rơtuh. Ki hên á pêi cheăng pế pơchên hmê kơchâi, têk ăm tơmối, mê kơnốu á gá cheăng tĕn bro mâu tơmeăm chôu vế ing mâu kơlá vâ tê ăm tơmối ki lăm hyô ngăn”.
A pơlê ôm hyô a tơnêi ƀă a têa pơlê pơla Trà Nhiêu ai 5 rơpŏng pro ôm hyô. Pơlê ôm hyô Trà Nhiêu dế mơjiâng bro hên kơvâ cheăng ăm tơmối ôm hyô mơnúa ngăn, môi tiah: kăng nâ a kroăng, tĕn hơkôa, tĕn tơmeăm tiô chal krâ, pế drôu xiâm. Hơnăm 2010, Pơlê ôm hyô a tơnêi tung têa Trà Nhiêu châ mơjiâng, ing mê troh nôkố po ăm rôh tơ’lêi vâ kuăn pơlê mơjiâng ôm hyô. Pôa Nguyễn Sáu, Kăn hnê ngăn Vi ƀan cheăm Duy Vinh, tơring Duy Xuyên ăm ‘nâi hên rơpŏng hdrối nah pá puât mê nôkố hiăng chía niân.
“Ngin rơhêng vâ tiah kố ôm hyô dêi kong pơlê mơnhông vâ hơ’lêh tơdroăng pêi cheăng. Tung pơlê ai 5 rơpŏng pro ôm hyô, pê lo liăn tăng cheăng pêi ƀă cheăng kâ dêi vâi chía niân tâ. Tơdroăng ôm hyô hiăng pro mơdêk tơƀrê ‘na mơnhông cheăng kâ. Rơhêng vâ pơlê ôm hyô pơlê pơla Trà Nhiêu châ râ kơpêng tơmâng ngăn kum pro tíu tơdah tơmối ƀă mâu tíu ki mơđah tơbleăng tơmeăm ôm hyô dêi kong pơlê vâ tơ’mot tơmốu ƀă hnê mơhno hnê hriâm ăm kuăn pơlê hlê plĕng tâ ‘na ôm hyô”.
Nôkố, ôm hyô pơlê pơla ƀă ôm hyô a tơnêi ƀă tung têa dế mơnhông rơdêi a mâu cheăm tơring dêi kong pơlê Quảng Nam. Hên tíu hiăng mơjiâng tôh pêi cheăng tơrŭm, khu pêi cheăng tơrŭm ôm hyô pơlê pơla. Pôa Hồ Quang Bửu, kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Quảng Nam ăm ‘nâi, kong pơlê hiăng ai hên troăng vâ tŏng kum kuăn pơlê pro ôm hyô, hnê hriâm tơdroăng ki tơdah xo, rak ngăn tơmối, djâ vâi krâ nhŏng o lăm hyô ngăn, hriâm ƀối a mâu kong pơlê ki ê. Mâu túa pơkâ ôm hyô kố ôh ti xê kum pro a hên tơmeăm ôm hyô, mơnhông cheăng kâ mê ối tro ƀă mơjiâng ôm hyô ƀă túa lĕm.
“Nôkố, kong pơlê mơhnhôk mơjiâng bro túa pơkâ ôm hyô pơlê pơla, mâu pơlê bro ôm hyô ƀă ôm hyô a thôn pơlê. Ngin ai mâu tơdroăng hnê mơhno mâu cheăm tơring cho athế tŏng kum ƀă hên troăng tŏng kum, ăm ôm hyô pơlê pơla, ôm hyô thôn pơlê kố tơrŭm pơla Hội An, Mỹ Sơn ƀă ôm hyô kơpong têa dêi Quảng Nam. Ngin loi mơnhông ôm hyô thôn pơlê ai tơdroăng tơrŭm ƀă dêi rơpó hiăng pro pơxúa kơnía ăm tơná mâu ngế ki pro ôm hyô thôn pơlê xuân môi tiah pro ôm hyô pơlê pơla”.
Viết bình luận