Klêi kơ’nâi Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê Lâm Đồng ai pơkâ kĭ tơdroăng tơkêa pro tíu mơjiâng mâu túa ôm hyô tung chiâk klâng a kong pơlê a mơ’nui hơnăm 2015, troh hơnăm 2018, kơvâ ôm hyô kong pơlê Lâm Đồng hiăng tơrŭm ƀă mâu tíu pêi cheăng ki ai tơdjâk troh séa ngăn pơkâ ăm phêp ƀă mơnhên 33 tíu ôm hyô tung chiâk klâng. Ing mê, tơmeăm ôm hyô tung chiâk klâng a kong pơlê Lâm Đồng hiăng rế hía rế mơnhông rơdêi, tơ’mot lối 7 rơtuh ngế troh ngăn, pro pơxúa pêi châ liăn ăm kuăn pơlê a kong pơlê.

Laga, xua trâm hên tơdroăng pá puât xua mâu pơkâ dêi luât nôkố, xuân môi tiah tá hâi ai mâu troăng hnê mơhno nhên ing peăng mâu khu xiâm, kơvâ cheăng Tơnêi têa ki ai tơdjâk troh mê chiâng ai tơdroăng mơnhông ôm hyô tung chiâk klâng a kong pơlê Lâm Đồng trâm hên xơpá. Malối cho tơnêi pêi chiâk deăng chiâng tơnêi ôh tá xê pêi chiâk deăng, pơkâ xúa tơnêi, tơdroăng ki pro kuâ hding tôu khía ƀă hên ki ê. Tiô jâ Lê Thị Quỳnh Như, Tíu păn Cún a bêng 7, pơlê kong kơdrâm Đà Lạt, mâu tơdroăng ki ôh tá tơniăn kố chiâng tơdjâk troh tơdroăng mơnhông ôm hyô tung chiâk klâng a kong pơlê chiâng trâm pá.

 “Chiâk ki pro tíu păn kuăn kiâ kố, ai păn mâu kuăn kiâ ki lĕm, rế ai mâu tơmeăm krê xêh dêi Đà Lạt môi tiah yâu tây, plâi tô mat, kơchâi pêt tung kơ’lo... mê xuân châ hên tơmối ôm hyô lăm troh ngăn. Laga, athế ai tíu ki kân rơdâ vâ ‘măn rơxế, kơpong tơnêi pêi chiâk deăng, kơpong mơđah tơbleăng, kơpong tơdah tơmối, kơpong tơkŭm pro hngêi pơyâng, tíu tê ƀă hên ki ê mâu tíu kố pơklât thế ai vâ tơdah tơmối la drêng pro mê trâm tơdroăng ki pro xôi tơniăn tung mơjiâng pro”.

Tơpui mơgêi rôh hôp, pôa Phạm S, kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Lâm Đồng tối rơdêi, ki ai hlâu mơnhông ôm hyô tung chiâk klâng dêi kong pơlê gá kân la tung pơla tơbleăng pêi hiăng trâm hên tơdroăng ki xơpá, tung mê xơpá kân má môi cho tơvâ mâu Luât Ôm hyô, Luât Tơnêi tơníu ƀă Luât mơjiâng pro tơmeăm. Vâ mơdêk ôm hyô tung chiâk klâng mơnhông rơdêi, chiâng tơdroăng ki tơƀrê tung la ngiâ, kong pơlê dế hnê mơhno mâu kơ koan ki ai tơdjâk mơjiâng pro túa pơkâ xúa tơnêi ki hên tơdroăng ăm ôm hyô tung chiâk klâng hlối ai mâu túa pơkâ nhên, pơtroh ăm râ ki ai hnoăng pơkuâ kĭ. Tơdroăng kố pêi pro ngăn tung tơdroăng Luât Tơnêi hơnăm 2024 ƀă mâu tơdroăng pơkâ nhên pêi pro ai tơdjâk. Pôa Phạm S, ăm ‘nâi:

“Mâu tơdroăng tơkêa ôm hyô tung chiâk klâng ai tơnêi mơjiâng pro lơ cho môi tơdroăng tơkêa tơniăn krê mê pơkâ thế cho mơjiâng tiô môi tiah môi tơdroăng tơkêa ‘no liăn ƀă pơtroh ăm Khu ngăn Túa pơkâ ƀă ‘no liăn cheăng kĭ tiô tro tơdroăng. Khu ki má 2 cho tơnêi pêi chiâk deăng ki pin xúa hên tơdroăng xua ngế krê mê pơtroh tơdrêng ăm Ƀơrô ngăn tơmeăm khoăng tung têa a tơnêi ƀă hyôh kong prâi, Vi ƀan hnê ngăn râ tơring kĭ. Ƀă tơnêi ki pêi chiâk deăng ki xúa hên tơdroăng xua khu tơrŭm xúa mê xuân chêh pro tâi tâng mâu tơdroăng ki kal pơtroh ăm Khu ngăn tơmeăm khoăng tung têa, a tơnêi ƀă hyôh kong prâi kĭ, pơtroh ăm kơ koan ki ai hnoăng pơkuâ kĭ. Péa tơdroăng ki kố gá phá dêi pó, môi tơdroăng cho tơdroăng tơkêa pơhlêh chêh pro, ki u ối cho tơnêi ki hên tơdroăng vâ xúa mê mơjiâng pro tơmeăm tiô túa ‘nhiê tah, krâ pơklêp, ôh ti xê vâ pơhlêh ki vâ xúa khât xua tơnêi ki mê cho tơnêi pêi chiâk deăng”.

Pôa Phạm S pơcháu ăm khu râ, kơvâ cheăng, kong pơlê ki tơdjâk, pơtối séa ngăn mâu tíu ôm hyô tung chiâk klâng hiăng châ mơnhên, hnê mơhno mâu tíu pêi cheăng ‘mot tơ’nôm, chêh pro klêi mâu tơdroăng vâ pâ thế kĭ ƀă mơnhên túa pro ôm hyô tung chiâk klâng; chêh xo mâu rơkong tơpui tối, pâ thế dêi mâu kuăn pơlê vâ ‘mot tơ’nôm, chêh pro klêi mâu tơdroăng ki kal, tơdroăng vâ pêi ƀă tơbleăng ăm Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê ngăn, ‘mot tơ’nôm, ‘mâi rơnêu túa pơkâ tơtro ƀă tơdroăng ki ai khât, vâ pơtối mơnhông mâu tơdroăng ki ai hlâu, ki rơdêi dế ai, mơjiâng pro ôm hyô tung chiâk klâng tro tiô pơkâ hiăng mơ’no.