Mơdriu hnoăng cheăng chiâk deăng a kong ngo Si Pa Phìn
Thứ ba, 08:20, 16/07/2024 VOV Tây Bắc VOV Tây Bắc
VOV4.Xơ Đăng - Kong ngo Si Pa Phìn, cheăm Si Pa Phìn, tơring Nậm Pồ, kong pơlê Điện Biên cho tíu ki nếo pro pơlê nếo tung hneăng ăm pơlê lăm rêh ối nếo vâ mơjiâng Hngêi kơmăi on tơhrrik Sơn La. Ing tơnêi tíu ki khăng khoăng, tơdroăng rêh kâ ối xahpá, kuăn pơlê tăng phái kâ rêm hâi, troh nokố, kơnôm ai tơdroăng ki khŏm mơ-eăm dêi khu pơkuâ ngăn ƀă kuăn pơlê, mê kong ngo Si Pa Phìn hiăng pơhlêh dêi tơná chiâng kơpong ki pêt kơchâi drêh, pói tơngah kô mơnhông pêi cheăng kâ, tơdroăng rêh kâ ối kuăn pơlê châ tơtêk krá tơniăn.

Ngăn ing ‘ngêi, hlo ai 18 ƀăng tơnêi pơtối dêi pó, ngăn môi tiah krí mơngĕn mŏng ki hơkup ngi ‘nâi, ƀă tơnêi tíu rơdâ lối 30ha dêi kong ngo Si Pa Phìn pơrá hiăng châ chiâng drêh lĕm ó khât. Rêm kơpong mê châ xing xoăng tiô tơrêm ƀăng vâ pêt kơchâi, plâi, pôm tro tiô kơ rêm rơnó, pa pêng dêi kơdrum kơchâi drêh mê cho hngêi nhĕng, hngêi ki hding tiah kơtâng vâ rak rơngiâp lĕm ăm hdrê loăng, ki pro tiô chal nếo.

Pôa Vàng A Kỷ, Kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng cheăm Si Pa Phìn tối ăm ‘nâi: tâi tâng kơpong ki kố hdrối nah cho tơnêi pêi chiâk pêi deăng hiăng xing xoăng ăm kuăn pơlê vâ vêh pro tíu ối. Tung roh pro pơlê apoăng pơla hơnăm 1992, kuăn pơlê pơxiâm châ tŏng gum liăn ngân vâ pêt kơtếo, pêt kong la ôh tá chiâng xúa klêi kơ’nâi pêt kơtếo, ôh tá ai hngêi kơmăi ki vâ uâ mơdiê kơtếo, ôh tá ai ngế ki rôe; tơdroăng tơkêa thế pêt kong la ôh tá chiâng, xua hyôh kong prâi tôu mơdrăng, tơnêi tíu ôh tá hơpok lĕm.

Tơdroăng rêh ối dêi mâu kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo Thái a mâu pơlê ki nếo pro pơlê nếo, môi tiah Tân Lập, Tân Hưng, Chiềng Nưa, Tân Phong ƀă hên  mâu cheăm ki ê xua mê tơdroăng rêh ối khoh trâm hên xahpá, xua kơnôm to báu klâng ƀă lăm pêi cheăng ăm vâi tiô rơnó. Ki hêng klêa, ki kơtiê pro hên rơpŏng hngêi athế lôi dêi pơlê vâ lăm rêh ối a kơphô̆, tí tăng pêi cheăng ăm vâi, kuăn ‘nĕng pơtroh ăm dêi nôu pâ hiăng krâ, hngêi trăng klĭng plâ rơnó, pơlê kơtiê, thăm rế pro ôh tá ai kuăn mơngế rêh kâ ối amê.

La troh nôkố, kong ngo Si Pa Phìn hiăng pơhlêh nếo to mâu loăng plâi, kơchâi, reăng plâ rơnó. Kuăn pơlê hiăng rơkê pêt kơchâi, pêt loăng plâi ki hên pêt tung hngêi ki hding hlâm, hding nhĕng. Kơchâi, plâi, pôm dêi Si Pa Phìn tí xê to chê tê mơ’no troh a pơlê kong kơdrâm Điện Biên Phủ mê ối tê troh a mâu hngêi trung dêi vâ chê 15 rơpâu ngế hok tro ai tíu kâ koi, ối pơtê a hngêi trung dêi tơring Nậm Pồ ƀă mâu hok tro a cheăm dêi tơring Mường Chà. Pôa Vàng A Kỷ, Kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng dêi cheăm Si Pa Phìn tối:

“Chôa mơdêk tơdroăng cheăng vâi krâ-nhŏng o hiăng hlê plĕng tung xúa khoa hok kih thuât tung pêi chiâk pêi deăng ƀă troh a la ngia kố ah kô pơtối xúa kŏng ngê̆ vâ kuăn pơlê ki ai tơnêi pêi chiâk deăng ƀă ai têa vâ po rơdâ tơnêi tíu pêi cheăng kâ. Ing mê ah, kô gum ăm tơdroăng rêh kâ ối dêi kuăn pơlê chôa ‘lâng kơteăng hluâ tơdroăng pá peap vâ mơnhông pêi cheăng kâ, mơnhông pro kro mơdrŏng”.

Pôa Ngô Xuân Chiến, Kăn ƀơrô ngăn ‘na Hnê hriâm ƀă Hnê mơjiâng cheăng pêi tơring Nậm Pồ ngế ki hiăng mơjiâng troăng hơlâ ki nếo ‘na kơdrum kơchâi a kong ngo Si Pa Phìn ai tối: Drêng Khu pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng tơring Nậm Pồ pơkâ mơ’no Tơdroăng 56 ‘na mơnhông kơpong ki pêt kơchâi, plâi, pôm tơniăn, hneăng hơnăm 2023-2025, hnoăng cheăng ki apoăng mê cho tơmiât troh tơdroăng ki ‘mâi mơnhông túa pêi chiâk deăng dêi kong ngo Si Pa Phìn ƀă khŏm  châ gum tơniăn kơchâi kâ ăm hok tro kơtiê ki ối a kơpong tíu tơkăng kong. Tuăn tơmiât kố hiăng châ kuăn pơlê vâ môi tuăn tơdrêng hlối, mâu kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng ki dế pêi cheăng, mâu ki hiăng pơtê cheăng cheăm rơtế ƀă mâu hngêi trung a pơlê Si Pa Phìn vâ môi tuăn khŏm pêi pro rơdêi khât.

Kơnôm ai tơdroăng ki vâ môi tuăn dêi kuăn pơlê, ing tuăn tơmiât, ivá pêi cheăng dêi khu kăn pơkuâ hnê ngăn cheăm Si Pa Phìn, kơxô̆ tơnêi ki u ối rơdâ lối 30ha a kơpong kong ngo kố hiăng châ pơkâ vê hdró vâ gum kuăn pơlê. Vâ khoh châ ai têa tôh ăm klâng chiâk tung rơnó tô mơdrăng, kuăn pơlê, khu râ pơkuâ hnê ngăn hiăng rơtế ƀă kuăn pơlê chiâ klôh têa, chiâ thông mơ’no têa ing têa krông Nậm Chim vêh troh tơkuăm môi tíu a klôh hdoăng têa ki kân. Khŏm tơkâ luâ mâu tơdroăng pá puât, ing khế 1 hơnăm 2024, kơdrum kố hiăng ai kơchâi vâ pơtroh ăm lối 15 rơpâu ngế hok tro châ kâ kơchâi, plâi, pôm; ƀă ing mê, kơchâi, plâi, pôm ối châ mơ’no tê troh a pơlê kong kơdrâm Điện Biên Phủ.

“Ƀơrô hnê hriâm ƀă hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê dêi tơring hiăng châ pơcháu hnoăng cheăng cho kơ koan ki xiâm vâ séa mơnhên ngăn tâi tâng troăng hơlâ ki vâ mơdêk pêi cheăng kâ, xuân môi tiah mâu kih thuât pêi chiâk pêi deăng vâ tơniăn pro ti lâi tâi tâng mâu kơchâi, plâi, pôm ki châ pêt mơjiâng mê pơrá châ krúa lĕm, tơniăn ăm tơdroăng rêh kâ ối dêi vâi o hok tro”.

Ing kơdrum kơchâi, plâi, pôm Si Pa Phìn, ai hên rơpŏng hiăng châ hriâm tơnôm túa ki pêt hdrê kơchâi, plâi, pôm ki dâi lĕm, tro tiô túa cheăng ki tơniăn. Ki xiâm akố, mê cho pơhlêh tuăn tơmiât, tuá pêi cheăng dêi kuăn pơlê.

Nâ Lò Thị Phương, mơngế a pơlê Tân Lập tối ăm ‘nâi: rêm khế nâ bu châ xo châ vâ chê 7 rơtuh liăn, tơniăn ăm tơdroăng rêh kâ ối ƀă păn roăng kuăn ‘nĕng hriâm. Ôh ta xê to nâ Phương, mê hên ngế hiăng tah lôi tơdroăng tơmiât lăm hơngế tí tăng pêi cheăng ăm vâi tăng liăn, ki xiâm cho athế kơhnâ mơ-eăm mơnhông pêi cheăng kâ dêi a tơnêi tíu, pơlê xiâm tơná kơ’nâi ah. Dế nôkố, tâng vâ riân ngăn rêm hâi ai vâ chê 20 ngế pêi cheăng cho hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế ki pêi cheăng a kơdrum, ai drêng ‘nâ troh a rơnó ai troh 50 ngế pêi cheăng.

“Kơnôm ai mâu kăn ƀô̆ cheăm hnê djâ pêi kơdrum kơchâi, tơdroăng  cheăng tơniăn ăm kuăn pơlê mê ngin ai tơdroăng rêh kâ ối lĕm tro, kuăn ‘nĕng lăm hriâm ôh tá tô tuăn hên xếo ‘na liăn ngân. Kơdrum kơchâi krúa lĕm mê ối a hngêi kuăn pơlê ngin ôh ta eâ athế pêt mê bu xo kơchâi a kơdrum ki tơná hiăng  pêt mê vâ djâ kâ”.

Kong ngo Si Pa Phìn nôkố hiăng pôu râng ếo nếo ki ngiât drêh lĕm plâ rơnó, plâ hơnăm. Ing kơdrum kơchâi, plâi, pôm kố, hiâm tuăn ki vâ hluăn ing kơtiê dêi kuăn pơlê tung cheăm xuân hiăng châ mơnhông ƀă tuăn hiâm mơno ‘mâi rơnêu tơnêi tíu chiâk, klâng, tơnêi kong, po rơdâ tơnêi tíu pêt kơchâi, pêt pôm vâ veăng gum rơtế ƀă khu kăn pơkuâ hnê ngăn khŏm mơ-eăm troh mơ’nui hơnăm 2024 kô kơdroh rơpŏng kơtiê tung lâp cheăm chu ối 31%, ôh tá xê 40% kơxô̆ rơpŏng kơtiê ki hiăng hên hơnăm kố.

 

 

VOV Tây Bắc

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC