Khu pơkuâ ngăn kong rak kơnhŏng têa Thạch Nham châ kong pơlê Kon Tum pơcháu rak ngăn 32.000 ha kong tơkâ xŏn ing 5 to cheăm dêi tơring Kon Plông tơdjêp ƀă mâu tơring Sơn Hà, Sơn Tây, Ba Tơ, kong pơlê Quảng Ngãi ƀă tơring Nam Trà My, kong pơlê Quảng Nam. Tơnêi tơníu kân mê nếo ai kĭng tơdjêp ƀă 2 to kong pơlê xŏn lối 50km mê hnoăng cheăng rak ngăn kong trâm hên xơpá. Pôa Phan Quốc Vũ, Ngế pơkuâ rak ngăn kong rak kơnhŏng têa Thạch Nham, ăm ‘nâi tơdroăng tơrŭm krá tơniăn ƀă mâu tíu pêi cheăng ki pơkuâ rak ngăn kong a Quảng Ngãi ƀă Quảng Nam cho troăng hơlâ ki tro má môi vâ rak ngăn kong tơƀrê:

“Tíu pêi cheăng tơbleăng túa tơrŭm cheăng ƀă mâu tíu pêi cheăng pơkuâ ngăn kong ƀă rêm hneăng hmâ ai túa pơkâ lăm pơtrui ngăn, séa ngăn. Pơla péa pâ xuân hmâ tơpui tơno ƀă tôh tơrŭm mâu rôh lăm pơtrui ngăn tăng rup a kơpong tíu ki tơkoh kĭng xuân môi tiah hnê tối mơhnhôk kuăn pơlê a kơpong tơdjêp kĭng. Ing hnoăng cheăng tơrŭm pơla mâu tíu pêi cheăng tơdjêp kĭng mê ƀăng tơnêi kong châ pơkuâ rak ngăn krâu”.

Mâu kong ki tơkoh kĭng pơla tơring Ia HDrai, kong pơlê Kon Tum ƀă 2 to tơring Ia Grai ƀă Čư̆ Păh, kong pơlê Gia Lai tơrêm tíu xiâm ‘na tơdroăng ki tong kếo ko loăng ôh tá tro luât ƀă chôu kong pro chiâk. Malối cho a kơpong hngêi kơmăi on tơhrik Sê San 3A ƀă Sê San 4, mâu ngế ki tong keo ko loăng pơxúa ing troăng têa kroăng mơhiu loăng, rêm rôh peăng Kon Tum tăng rup mê vâi kơtâu hdâ ngi kong pơlê Gia Lai ƀă tơrôu.

Ing hơnăm 2018, drêng pơkâ tơrŭm tung hnoăng cheăng pơkuâ ngăn, rak ngăn kong ƀă rak ngăn loăng pơlái kong kế a kơpong tơkoh  kĭng 2 to kong pơlê Kon Tum ƀă Gia Lai châ kĭ tơkêa, mâu khu ki ai tơdjâk dêi péa pâ rơtế veăng tơrŭm pơkuâ ngăn, rak vế, rak ngăn kong mê tơdroăng ki keo ko loăng hiăng kơdroh. Pôa Nguyễn Tiến Dũng, Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan tơring Ia HDrai, ăm ‘nâi:

“Hnoăng cheăng tối tơbleăng tơdroăng kal xuân môi tiah tơdroăng tơrŭm lăm pơtrui ngăn tăng rup a kơpong tơdjêp kĭng pơla mâu khu ki ai tơdjâk troh ƀă 2 to tơring dêi kong pơlê Gia Lai châ tơtrŏng vâ kơdroh iâ tơdroăng ki pro xôi troh kong kế nhâ loăng hiăng mơdêk tơƀrê. Ing rêm hơnăm tơdroăng ki pro xôi xuân hiăng kơdroh hên. Troh nôkố, a kơpong tơdjêp kĭng dêi tơring ƀă mâu tơring dêi kong pơlê Gia Lai tối nhên  cho ôh tá ai xếo tíu ki xiâm ‘na tơdroăng ki pro xôi kếo ko loăng, pro xôi luât pêt kong”.

Kong pơlê Kon Tum ai kĭng tơkoh ƀă mâu kong pơlê Quảng Nam, Quảng Ngãi, Gia Lai tâi tâng ki xŏn lối 440 km. Pêi pro túa tơrŭm, 5 hơnăm hdrối khu ki rak ngăn kong mâu kong pơlê hiăng tơkŭm po lối rơpâu rôh lăm pơtrui ngăn a kơpong kong ki tơdjêp kĭng. Ing mê châ hlo 370 roh ngế pro xôi luât tung kơvâ pêt kong, pơxâu phâk lối 30 ngế, rup xo vâ chê 1 rơpâu met khô̆i loăng tŭm túa.

Pôa Nguyễn Văn Nam, Ngế ki pơkuâ khu rak ngăn loăng pơlái kuăn kiâ kong dêi kong pơlê Kon Tum, ăm ‘nâi, hnoăng cheăng tơrŭm rak ngăn kong kơpong tơdjêp kĭng rế hía rế krâu, tơƀrê.

“Tíu pêi cheăng pơkuâ ngăn kong kơpong tơdjêp kĭng tung hnoăng cheăng tơrŭm pơkuâ ngăn kong rak vế ai pơxúa. Hmâ lăm séa ngăn tối tơbleăng mâu tơdroăng ki kal, ai troăng hơlâ tơrŭm pêi pro tro hnoăng cheăng pơkuâ rak ngăn kong a mâu kơpong tơdjêp kĭng tiô tơnêi tơníu châ xoăng pơkuâ ngăn. Mơdât teăm tơdrêng tơdroăng ki hdi xo ko ‘nhiê kong, hdi xo tơnêi pêt kong, lăm lúa, tê roê, pơto chơ loăng ôh tá tro luât malối cho tung mâu hâi leh hâi têt”.

Kong pơlê Kon Tum nôkố ai lối 616 rơpâu ha kong, tung mê ki hên cho kong ki chiâng xêh, ki xâp rơngiâp dêi kong lối 63% hên má môi kơpong Tây Nguyên. Kong pơlê ối ai hên ƀăng tơnêi kong ki chiâng xêh ƀă loăng kân, hên, xŏn, hên kuăn kiâ ki kơnía. Kơnôm ing hbrâ rơnáu, kơhnâ tơrŭm pơla mâu khu ki ai tơdjâk troh ƀă mâu kong pơlê ki tơdjêp kĭng, Kon Tum dế rak vế mơngiơk drêh ngiât dêi mâu ƀăng tơnêi kong, rak vế kong prâi tơnêi tơníu drêng hlo tơdroăng ki rế hía rế tôu ó dêi hyôh kong prâi, xuân môi tiah rak vế tơdroăng cheăng kâ ăm kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn a kong pơlê.