Cheăm Như Cố (tơring Chợ Mới, kong pơlê Bắc Kạn) cho cheăm ki ai tơnêi tơníu to ngo ngối, hyôh kong prâi tơniăn lĕm, tơtro ƀă pêt mâu kế tơmeăm ki xiâm dêi cheăm. Cheăm kố xuân ai hên khu ki pêi cheăng hơnăm ối nếo la ôh tá bê tơdroăng cheăng ki tơniăn. Hlo tơdroăng ki ai hlâu ‘na kong kế ki chiâng xêh, tơnêi tơníu ƀă mâu ngế ki vâ pêi cheăng hên, ai mâu hơnăm ối nếo cho hdroâng kuăn ngo hiăng khên tơnôu po mơjiâng tôh pêi cheăng tơrŭm Thanh niên Như Cố a hơnăm 2017.

Mâu droh rơtăm tôh pêi cheăng hiăng hnê, tŏng gum vâi krâ nhŏng o tung cheăm veăng tung túa tơrŭm pêt, pui, krí xo ƀă uâ pơliê kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng teăng ăm túa ki pêt iâ êt môi tiah hdrối nah. Kơnôm túa pêi nếo, mâu túa pêt mơjiâng dêi Tôh pêi cheăng tơrŭm Thanh niên Như Cố. hiăng bro pơxúa ‘na cheăng kâ mơnhông mơdêk rĕng. Ing ƀlêi chiâng ki apoăng, mâu droh rơtăm dêi tôh pêi cheăng pơkâ hơ’lêh túa pêi dêi tôh pêi cheăng tơrŭm chiâng Khu pêi cheăng tơrŭm Thanh niên Như Cố.

Ôh tá pơtê to a tơdroăng cheăng pêi ki ‘ló tung pêt mơjiâng, Khu kăn pơkuâ Khu pêi cheăng tơrŭm ối tơkŭm mơdêk ki lĕm dêi mâu kế tơmeăm ƀă tơdroăng ki chêh i nâi mơnhên kế tơmeăm OCOP ăm mâu kế tơmeăm ki xiâm dêi tơná. Ngoh Lường Đình Hùng – Ngế gum cheăng ăm Khu pêi cheăng tơrŭm Thanh niên Như Cố tối nhên:

“Ƀă mâu tơmeăm ki châ mơnhên cho kế tơmeăm OCOP, pơtih mâu kế tơmeăm ing tơdroăng ki bro xup mê hdrối mê mâu kế tơmeăm xup cho phái ki tiah hmâ xuân a kơlo ki rơpâ, gá bu dâng 12 troh 15 rơpâu liăn tung môi kg. Klêi kơ’nâi tơmeăm kố hiăng châ tâ tung tơdrong tĕm tem tŭm tiô pơkâ mê hiăng tâk ing 30 – 35%, xua tơmeăm kố chiâng vâ tê troh hơngế tâ, mê tâ tung tơdrong rak vế ton tâ”.

Tơdroăng ki tơkuăm pêt tiô túa tơrŭm dế chiâng pơkâ thế vâ kơvâ pêi chiâk deăng mơdêk vêh pơkâ tiô troăng kế tơmeăm, tiô chal nôkố ƀă túa pơkâ kân. Túa ki pêt kố rak vế tơniăn ăm mâu ngế ki veăng tung túa tơrŭm mơni kô veăng kum hnoăng pơxúa ƀă hnoăng cheăng pôu râng ƀă dêi rơpó, rak vế tơdroăng ki xĭng xoăng tê ăm kơchơ tê mơdró ƀă tí tăng xiâm kối pêt mơjiâng bro tơmeăm.

Nâ Nguyễn Thị Cẩm Mỹ - Kăn pơkuâ Khu pêi cheăng tơrŭm Chè Cẩm Mỹ a cheăm Tất Thắng (tơring Thanh Sơn – kong pơlê Phú Thọ) ai tối tiah kố, bu chiâng vâ pêt tiô túa tơrŭm mê tơmeăm pêt nếo mơjiâng châ inâi ƀă ai tíu ối tơniăn tung kơchơ tê mơdró. Tung ƀăng tơnêi lối 10 ha, tíu pêi cheăng kố veăng tơrŭm túa rak ngăn, kriê ƀă têng uâ vâ chế kố cha rak tơniăn ki lĕm tơ’mô. Tâi tâng hâi pêi teăng xúa kơmăi kriê. Klêi kơ’nâi vâ chê 7 hơnăm mơjiâng túa tơrŭm cheăng pêt ing hnoăng cheăng tơrŭm dêi Khu pêi cheăng tơrŭm, nâ Nguyễn Thị Cẩm Mỹ phiu ro drêng vâi krâ nhŏng o a cheăm dế rế hía rế pơhlêh túa tơmiât pêt kế tơmeăm tiô troăng krá ton.

“Hdrối nah, vâi ôh tá tơmiât cho phon hưh cơ ăm chế ƀă ôh tá tơmiât cho ki kơnía dêi loăng chế chiâng kơnâ môi tiah mê. Á xuân hmâ tối ‘nêk ƀă mâu vâi meh akố nôkố môi kg chế 600 rơpâu kô châ roê 4 to í. Apoăng ki á hlo ro mê cho pơhlêh túa tơmiât ngế ki pêt, pơhlêh ing túa pêt ki vâi khĕn tiô ki lĕm vâ pơhlêh chiâng tiô ki dâi lĕm. Má péa, ngế ki pêt chế cho Khu pêi cheăng tơrŭm á ƀă vâi hmiân tuăn xúa ai tíu tê chía tơniăn”.

Pêi tơrŭm dế chiâng troăng tơmiât pêi ki xiâm vâ vêh pêi kơvâ pêi chiâk deăng tơnêi têa pin tiô túa ki krá ton ƀă hbrâ rơnáu mot tơrŭm ƀă kong têa ê. Kuăn pơlê pêi chiâk rế hía rế hlê plĕng tiah kố, pêt kế tơmeăm tung chiâk deăng tiô tơdroăng ki pêt xêh, tê xêh, pêt tơmeăm ki lâi tê tơmeăm ki mê ôh tá tơtro xếo, teăng a mê athế tơrŭm vâ pêt mâu kế tơmeăm ki kơchơ kal, ngế ki roê xúa rơhêng vâ roê. Túa tơmiât pêt pơhlêh rơtế ƀă tơdroăng mơjiâng chiâng tơdroăng ki kal ăm kuăn pơlê pêi chiâk, uâ pơliê tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng kô pro pơxúa ăm kuăn pơlê pêi chiâk.

Veăng tơrŭm ing khu pêi cheăng tơrŭm gum vâi krâ nhŏng o pêi chiâk hmiân tuăn pêt ƀă xúa ki pơxúa ‘na liăn ngân drêng yă tê tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng to kơnâ.

Jâ Bùi Thị Kim Liên – Kăn phŏ pơkuâ Khu pêi cheăng tơrŭm Trường Gia Phát a cheăm Cầu Đất, Pơlê kong kơdrâm Đà Lạt, kong pơlê Lâm Đồng ăm ‘nâi, tơdroăng ki tơrŭm ƀă khu mơdró kâ mơjiâng túa pêt kế tơmeăm pro pơxúa krá ton ăm khu pêi cheăng tơrŭm. Ki nhên, vâi krâ nhŏng o ki tơrŭm tung khu veăng hriâm a mâu lâm hriâm tơ’nôm ki rơkê, túa ki pêt kế tơmeăm tro. Ƀă tơdroăng tŏng gum dêi khu mơdró kâ, mâu ngế cheăng tung khu pêi cheăng tơrŭm hiăng xúa kơtôu kơphế mơ-ŭm pro phon vi sinh, pro phon hưh cơ; kơtôu kơphế bro mâu kế tơmeăm ai pơxúa ki ê.Tơmeăm kố klêi kơ’nâi krí châ khu mơdró kâ roê ƀă yă tê tơniăn. Drêng hlo tơƀrê cheăng kâ krá ton mê hlê plĕng dêi vâi krâ nhŏng o ‘na pêt kơphế krúa rế hía rế châ mơdêk. Jâ Bùi Thị Kim Liên tối:

“Ƀă túa pơkâ “pêi đi đo ah gá chiâng rơkê”, hdrối tâ pin athế hnê tối vâ vâi krâ nhŏng hlo ki tơdjâk ‘mêi dêi tơdroăng pêt kơphế môi tiah kuăn pơlê khĕn cho kơphế ‘mêi mê gá kô tơdjâk troh ki kơnâ dêi loăng kơphế a cheăm tơná. Tung pơla tơrŭm ƀă mâu kŏng ti, vâi krâ nhŏng o vâi châ pơxúa môi tiah kơchơ tê mơdró roê kơphế krúa yă 18 rơpâu liăn ối  drêh mê kŏng ti vâi tơrŭm ing Khu pêi cheăng tơrŭm vâi kô roê troh 20 rơpâu liăn môi kg, mê cho tơƀrê cheăng kâ ki vâi krâ nhŏng o kuăn pơlê pêi chiâk deăng vâi ngăn hlo nhên má môi”.

Tơdroăng ki mơjiâng chiâng kơnâ tơmeăm tung pêi chiâk deăng tơniăn, rak vế mâu túa pơkâ tro dế chiâng tơdroăng pơkâ thế ki kal vâ tơmeăm chiâng tơmeăm ki châ rah xo dêi mâu ngế ki roê xúa. Kố xuân cho troăng hơlâ tơtro ƀă troăng pêi ƀă troăng tơmiât vêh pêi dêi kơvâ pêi chiâk deăng tơnêi têa pin tiô troăng mơdêk ki kơnía dêi mâu tơmeăm ƀă mơnhông krá tơniăn.