VOV4.Sêdang - Pêt kơphế tiô troăng hơlâ krá tơniăn ton hiăng pro ai pơxúa khât ăm hên rơpo\ng kuăn pơlê a tơring }ư\ Mgar, kong pơlê Daklak. Tâi tơring hiăng mơjiâng châ lối 30 khu pêi cheăng tơru\m, tôh pêi cheăng tơru\m, kâu lăk [o# pêt kơphế krá tơniăn ton tiô mâu tơdroăng pơkâ 4C, UTZ, kơphế tơdâng tơ’mô [ă hía hé. Tơdroăng ki pêt kơphế tiô troăng krá tơniăn ton hiăng rế hía rế hơ’lêh khôi túa ki pêt kơphế ton nah, kum kuăn pơlê rơkê ple\ng tung xúa khoa hok kih thua#t, kơd^ng liăn, mơdêk ki dâi le#m dêi kơphế, ing mê mơdêk tơdroăng pêi lo hên liăn ngân ăm rơpo\ng hngêi.

          Rơpo\ng pôa Ngô Văn Bình, ối a tôh kơpho# 7, pơlê kong krâm Nghĩa Phú, tơring }ư\ Mgar ai lối 1 ha 8 sao kơphế dế krí xo. Hdrối nah tơdroăng ki ôa hdrong kâ ‘nhiê [ă tơdroăng ki ôh tá ai têa tôh hiăng pro kơdrum kơphế dêi rơpo\ng chu kơdroh hên. Sap ing veăng mot tung kâu lăk [o# pêt kơphế krá tơniăn ton dêi tôh kơpho# 7, pơlê kong krâm Nghĩa Phú, pôa Bình hiăng châ hnê mơhno ăm tơdroăng ki rơkê ple\ng tung tơdroăng pêt, rak ngăn kơphế tiô mâu troăng hơlâ khoa hok kih thua#t môi tiah: Tôh têa kơd^ng pá kơdâm 400 lit tung môi xiâm, xúa pơkeăng xôh kơdê ôa hdrong ki kâ ‘nhiê, rơvât phon tơ’mô, tơtro hâi khế. Ki le#m dêi kơdrum kơphế dêi rơpo\ng pôa hiăng hlo hơ’lêh khât, tơnêi tơníu rơtâ tá kơdrum châ rak vế. Nôkố rêm hơnăm kơphế dêi rơpo\ng pôa Bình châ 4 troh 5 ta#n kloăng tung 1 ha. Pôa Bình sôk ro tối: Veăng tung tơdroăng pêt kơphế krá tơniăn ton a râ kơpêng ‘na hnê mơhno kih thua#t, pêi [ối môi tiah mê, rêm kilô kơphế yă tê châ tơ’nôm to lâi hr^ng liăn.

          Lâp tơring }ư\ Mgar hiăng mơjiâng châ lối 30 khu pêi cheăng tơru\m, tôh pêi cheăng tơru\m, kâu lăk [o# pêt kơphế krá tơniăn ton tiô mâu tơdroăng pơkâ 4C, UTZ, kơphế tơdâng tơ’mô. Veăng tung mâu khu pêi cheăng tơru\m, tôh pêi cheăng tơru\m [ă mâu kâu lăk [o# pêt kơphế krá tơniăn ton, kum kuăn pơlê pêt kơphế hnê tối, re#ng châ ‘nâi tối tơbleăng ‘na hyôh kong prâi, tơdroăng dêi oâ hdrong xông kâ ‘nhiê a xiâm loăng kơphế [ă hên tơdroăng ki ê. Ki kal tâ dêi túa pơkâ kố hiăng pro châ tơ-[rê 4 khu cheăng kâ tung tơru\m pêt kơphế tiô troăng hơlâ krá tơniăn ton. {ă mâu tơdroăng dêi kong prâi, tơnêi tíu kơnôm ing tơdroăng ki châ hnê hriâm, séa ngăn mê mâu rơpo\ng ki veăng tung tơdroăng kố ai hlá mơéa mơnhên hiăng rơkê ple\ng tâ tung rak ngăn têa [ă rak ngăn xok ki ‘mêi drêng mơdâ pêt loăng pro xâp rơngiâp [ă mâu hdrê loăng ki rak vế hngiâm kơchoh [ă hơ’lêh tơnêi, rế hía rế tah lôi tơdroăng ki xúa hên mâu pơkeăng xôh kơdê oâ hdrong. Tơdroăng ki pêi pro sap ing rôh rak ngăn, rơvât phon, hbrâ mơdât oâ hdrong, tá troh krí xo, uâ pơliê hiăng chiâng kloăng kơphế dâi le#m, ai nhên xiâm kối tê mơdró. Pôa Nguyễn Văn Phúc, kăn pơkuâ Khu pêi cheăng tơru\m pêi chiâk deăng Tơdâng tơ’mô Ea Kiết, cheăm Ea Kiết, tơring }ư\ Mgar ăm ‘nâi: Rêm hơnăm [ă tơdroăng kơphế krá tơniăn ton mê Khu pêi cheăng tơru\m tơku\m po 3 troh 4 rôh ăm vâi krâ nho\ng o hnê ‘na khoa hok kih thua#t, rak krúa kế kâ, tơniăn tung pêi cheăng vâ vâi rơkê ple\ng. Malối [ă mâu rơpo\ng mê rêm khế ai tơku\m po túa pơkâ pêi pro ki nhên ăm tơ rêm tôh pêi cheăng, tối tơbleăng ăm vâi krâ nho\ng o rơkê ple\ng ‘na tơdroăng pêt kơphế krá tơniăn ton, rak tơniăn ăm kloăng kơphế gá tro tâ

          Tơring }ư\ Mgar ai lối 35 rơpâu 500 ha kơphế, tung mê ai lối 15 rơpâu ha kơphế tê mơdró ai mơnhên [ă vâ chê 10 rơpo\ng veăng pêi pêt, rêm hơnăm tê lối 37 rơpâu ta#n kơphế tiô tơdroăng pơkâ 4C, UTZ, RFA [ă kơphế tơdâng tơ’mô. Pêt kơphế krá tơniăn ton hiăng kum kuăn pơlê châ hlê ple\ng nhên khoa hok kih thua#t, yă kơphế châ mơdêk, kong prâi tơnêi tíu châ rak vế. Kố xuân cho tơdroăng pơkâ ki tơring }ư\ Mgar vâ pêi pro mơjiâng [ă mơnhông mơdêk ‘na pêt kơphế krá tơniăn ton. Pôa Nguyễn Văn Minh, kăn pho\ hnê ngăn Vi [an tơring }ư\ Mgar ăm ‘nâi: Tơring hiăng ai troăng hơlâ pơtối hnê tối vâ ‘mot tơru\m hên h^n mâu ngế veăng mot tung tơdroăng pêt kơphế krá tơniăn ton. Pơtối hnê tối ăm mâu cheăm ai hên kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo vâ mơjiâng tơ’nôm mâu khu pêi cheăng tơru\m pêi chiâk deăng ai tơdroăng ki tơru\m pêt kơphế vâ kum kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo xuân môi tiah mâu kuăn pơlê ai tơdroăng châ ‘nâi túa pêt ki nếo, mơdêk tơdroăng ki dâi le#m dêi hdrê pêt ki xiâm kố dêi tơring, vâ pêi pro tro tiô tơdroăng ki rơhêng vâ dêi mâu kong têa ki tê mơdró kơphế ngi kong têa ê.

          Tơdroăng ki mơjiâng mâu kâu lăk [o#, khu tơru\m cheăng [ă khu pêi cheăng tơru\m pêt kơphế krá tơniăn ton a tơring }ư\ Mgar, kong pơlê Daklak hiăng pro ai pơxúa nhên khât. Ing mê, rế hía rế pro hơ’lêh khôi túa pêt kơphế ki dâi le\m, kum kuăn pơlê pơtối châ hlê ple\ng khoa hok kih thua#t, kơd^ng liăn ‘no hrê tung pêt mơjiâng, mơdêk ki dâi le#m dêi kloăng kơphế, pro chiâng mâu kế tơmeăm ing kơphế ki dâi le#m, mơdêk tơdroăng ki pêi lo tơ’nôm liăn ngân ăm rơpo\ng hngêi, veăng kum mơnhông mơdêk cheăng kâ ăm tơring, cheăm.

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng