Mơ’nui khế 4 hơnăm 1975, hneăng tơplâ inâi Hồ Chí Minh hiăng mot tung roh ki ó khât. Vâ ‘no dêi lêng thâ rĕng troh a Sài Gòn, khu mô đô̆i Quân giải phóng athế khŏm kâi châ tơkâ tâi tâng mâu đông lêng ngŭi Sài Gòn, tung mê, ai đông Đồng Dù, Củ Chi, cho mâu đông ki kân ó rơdêi dêi Sư đoân 25 “Kơblêa ki tôu têi ó”, xua Mih mơjiâng pro nah. Pôa Nguyễn Quang Luyến, Mô đô̆i hơnăm hiăng krâ, ối a troăng Nguyễn Thị Định, bêng Thành Nhất, pơlê kong kơdrâm Buôn Ma Thuột, lêng C17-Trung đoân 48-Sư đoân 320A, cho ngế ki hiăng rơtế ƀă Quân Giải phóng ing hneăng tơplâ a Tây Nguyên blong mot troh a Sài Gòn, phoih rơ-rêk tung hiâm mơno, hơ’muăn tối:

“Kơxo hâi lơ 29/4, tro tiô tơdroăng hiăng pơkâ ing hơngế pĕng mot, khu ngin klăng 6h10 drêng ngôi pháu kơnŏng pơxiâm po troăng vâ blong plâ xâ. Drêng po troăng vâ blong plâ pa ngiâ mê athế châ lôu péa ing 8 troh 9 met vâ rơxế kom ƀa pin ki kơtâu tiô ‘na rŏng pơtối châ kơtâu luâ pá ngiâ. Drêng 2 toăng rơxế kom ƀa tâk, kơdrâ ai 1 toăng ôh tá kâi tơkâ, á athế, râng min ki pro xêh, kơtâu pá rŏng rơxế kom ƀă hnối mot tung blong plâ a kơnâng ki má mơ’nui, drêng mê nah, á tơmiât hmâ hlâ hmâ rêh á xuân pro pơtôu min a kơnâng đông xâ mê ‘nôi vâ khu mô đô̆i ƀă rơxế kom ƀa pin châ blong mot pá ngiâ. Á toi pơxế min, pung pôu a’nâi, ai ngôi lo kơlung, ôh tá ‘nâi ki klâi xếo, drêng mê á hlâ rơngó. Drêng hiăng tơleăng, á hlo rơxế kom ƀa pin hiăng châ pơtối kơtâu pá ngiâ, ‘mrâm pháu xâ pĕng ngin hên hĕng môi tiah vâi xah hêi, la mơhúa ôh tá tro ngin. Ngin tơplâ roh mê nah ga xâu xía ó khât, la xuân môi tiah lăm xah hêi, sap ing nah, á ta hâi chói trâm hlo tơdroăng tơplâ ki ó tiah mê”.

Klêi kơ’nâi hiăng châ tơkâ luâ klôh pơkôt, đông ki kân ó rơdêi má môi Củ Chi-Đồng Dù, mâu roh ki blong pơlâ dêi khu Mô đô̆i Giải phóng hiăng châ mot troh tung dế Sài Gòn. Kơhâi dế lơ 30/4/1975, khu rơxế kom ƀa dêi Lưh đoân 203, Kuân đoân 2 hiăng blong tơdrăng troh a Dinh Độc Lập-Tíu xiâm dêi Khu pơkuâ ngăn Sài Gòn drêng mê nah. Rơxế ki kơtâu hdrối ai mrô kơxô̆ 843 xua Đăi đô̆i trương Bùi Quang Thận pơkuâ, têk dêi kơnŏng, vê ga rơxế kom ƀa mơdêi gu tơhnong péa cheăng peăng pá hơ-ếo. Xua mơhnŏng klâm a kơnâng meăm ki kân, mê rơxế kom ƀa tơpâ kơmăi hnối tot a kơnâng. Klêi mê, troh a rơxế kom ƀa krâ mrô kơxô̆ 390 xua Chính trị viên Vũ Đăng Toàn pơkuâ ngăn dế kơtâu pa rŏng hiăng tơkâ luâ, blong klâm mơdêi a péa cheăng ki xiâm dêi Dinh Độc Lập. Troh a 11 chôu 30 phut hâi lơ 30/4/1975 hlá cờ Tơleăng lĕm hiăng châ chúa a kuâ Dinh Độc Lập. Mê cho chôu phut ki preăng hlo, preăng ai, pơtâng tối Hneăng tơplâ inâi Hồ Chí Minh roh nah hiăng châ ƀlêi trâng tâi tâng. Pôa Nguyễn Thanh Cảnh ối a bêng Thành Nhất, pơlê kong kơdrâm Buôn Ma Thuột, kăn pơkuâ ngăn mô đô̆i thŏng tin, ối tung Khu xiâm ngăn ‘na Thŏng tin-Kuân đoân 2, xo tơdah tơdroăng ki pơtâng tối mâu tơdroăng kal tung tơplâ, pôa ai chôu vế tiah kố:

“Ngin prôk a drô troăng trâm hên xŏng, klôh, lêng xâ râ pĕng ngin pa ngiâ la mơhúa ngin châ hluăn tâi tâng. Pơxiâm mot mê á hlo 1 toăng rơxế kom ƀa tro kreăng amê. Klêi mê, rơxế krâ rô kơxô̆ 390, ton tơrŏng iâ, hnối kơtâu mơdêi pá ngiâ, klâm a péa ƀă pro péa tơhnong hnối mot tung dế. Ngoh Thận xo hlá cơ a rơxế klêi mê, hếo ối a râ má 2 hngêi, chúa hlá cơ tơleăng lĕm. Drêng mê, Bùi Hữu Hạnh nếo rup djâ Dương Văn Minh. Dương Văn Minh tối thế ngin tơkôm vâ ngin pơcháu, pơla mê ngoh Thận tối, ôh tá ai tơdroăng ki pơcháu, tơdroăng tơdah ki klâi ôh, pó hiăng thu, pó athế tối pơtâng têk kŏng hiăng thu. Drêng mê, ngin bố bố xuân krôu tâi tâng, xua lối phiu ro ó khât, xua tơnêi têa hiăng châ tơleăng lĕm”.

A môi tíu ki ê la xuân kal, pôa Mai Văn Tiêm, ối a troăng Thủ Khoa Huân, pơlê kong kơdrâm Buôn Ma Thuột, cho Kăn pơkuâ ngăn ‘na pơtâng tối ki krâ kơxô̆ K26-Khu xiâm ngăn lêng Kuân đoân 3, ai mâ rơtế ƀă khu pơkuâ ngăn tơdroăng tơplâ, rơ-rêk tung i hiâm, ai hơ’muăn tối tiah kố:

“Khu đông ngin châ kring vế, gak ngăn krâ khât, xua ngin tiô Đăi tươ̆ng Văn Tiến Dũng. Hâi lơ 30/4 á nếo pơhlêh chôu gak, á po hmâng radio Sài Gòn kơdrâ tâng Dương Văn Minh tối pơtâng têk kŏng hiăng thu, á khoh tơdúa hâk xua ai tơdroăng phiu ro ó khât. Á bu ối chôu pâ rơkong ga tối: “Á Dương Văn Minh-Kăn xiâm pơkuâ ngăn Pơtân Việt Nam Kŏng hoa tối pơtâng, pâ phep têk kŏng hiăng thu môi pâ xêh kơ mô đô̆i Pro tơleăng lĕm peâ Hdroh Việt Nam”, klêi mê, á nếo tơkêk mơdêi: Ô vâi krâ-nhŏng o ôi, khu xâ hiăng têk kŏng thu. Hơniâp ro ôh tá ‘nâi tối hên tơkéa  lâi, tơmiât troh tơdroăng mê cho rơhêng krôu, ƀriê phoih tung hiâm mơno ó khât pa kâi tối”.

Mâu ngế lêng môi tiah pôa Luyến, pôa Cảnh, pôa Tiêm ƀă hên mâu ki ê cho mâu ngế ki hiăng châ hlo nhên ăm tơdroăng hơdruê rơnó Hơngui hơnăm 1975. Tơdroăng chôu vế mê cho mâa roh tơplâ a đông 25-Đồng Dù, mâu tơdroăng pơkâ ki thâ rĕng a Dinh Độc Lập, ai idrâp loa pơtâng tối chuât xơtó tơdroăng têk kŏng hiăng thu dêi radio Sài Gòn, rơkong tơpui mê xuân u ối chuât xơtó tung hiâm mơno dêi mâu ngế mo đô̆i hơnăm ki mê nah-môi tiah môi rơkong ki tơbâ ‘na hiâm mơno pói rơhêng vâ pro tơleăng lĕm, tơniăn krê.