
Ƀă tơdroăng ki tơkŭm po khu pơkuâ péa râ, pakĭng tơdroăng pêi dêi hnoăng cheăng, hnoăng pêi pro môi tiah dế nôkố, râ cheăm kô pơkuâ ngăn tơ’nôm hnoăng cheăng dêi râ tơring; châ xing xoăng hnoăng cheăng hên tâ. Tơ’nôm tơdroăng cheăng, tơ’nôm hnoăng pêi pro hên tâ, pro tiah lâi vâ khu kăn pơkuâ râ cheăm chiâng tơxâng pơkuâ djâ tơdroăng cheăng tơniăn lĕm, tơƀrê, gum kuăn pơlê lĕm tro, rơhé hên tâ?
Tiô jâ Nguyễn Thị Hà, Phŏ Ngế pro xiâm ngăn ‘na cheăng kăn ƀô̆, pơkuâ mâu kong pơlê, pơlê kong kân ai tối, râ pơkuâ ngăn cheăm klêi kơ’nâi mot pơchuâm ƀă kô mơjiâng Tíu xiâm pơkuâ ngăn tơdroăng cheăng vâ tơdah, tŏng gum pêi pro mâu hlá mơ-éa ăm kuăn pơlê ƀă khu mơdró kâ. Mâu hnoăng cheăng hdrối nah ki xúa tơring pơkuâ ngăn kô pơcháu tâi tâng ăm râ cheăm pơkuâ ngăn. Túa pêi pro, hâi khế ki tơdah xo ƀă mơnhên, pêi pro hlá mơ-éa ăm kuăn pơlê kô châ pêi pro rĕng, iâ, kơdroh hên tơdroăng ki tơvâ tơvân tíu kố tíu mê.
“Khu kăn pơkuâ ngăn râ cheăm kô châ pơcháu hên hnoăng cheăng tâ, khu pơkuâ ƀă tơdroăng mơhá liăn khế, liăn pêi cheăng ăm mâu kăn pơkuâ, mơngế pêi cheăng xuân athế pơhlêh nếo, rak vế tơniăn hnoăng cheăng ga xuân cho vâ thăm rế pêi pro tŭm têk, pêi pro klêi hnoăng cheăng. ‘Na mâu tơdroăng chêh bro hlá mơ-éa hdrối nah ki hmâ pêi pro a râ tơring, mê la ngiâ kố ah, mâu hnoăng cheăng ki mê cho xua khu pơkuâ ngăn cheăng tơring pêi pro. Xua ti mê, tâi tâng mâu tơdroăng chêh bro hlá mơ-éa akố, ôh tá xêh chêh ƀă kŏng a kơtâ hlá mơ-éa tiah hdrối nah xếo, mê cho po ƀă kơmăi vi tĭnh, pêi cheăng ƀă kŏng ngê̆ thŏng tin, xúa kơxô̆, xúa măng internet, kơdroh tâi tâng tơdroăng ki pro mơdon chôu phut, hâi khế, roh ki prôk lăm, thâ pê pro ƀă pêi cheăng bú iâ chôu phut ‘na bro hlá mơ-éa tung kơmăi, gum ăm kuăn pơlê ƀă khu mơdró kâ châ tơ’lêi hlâu hên tâ, rĕng tâ”.
Tiê̆n sih Nguyễn Văn Đáng, cheăng tung Hok viê̆n Cheăng kal kí Tơnêi têa inâi Hồ Chí Minh ai tối ăm ngin ‘nâi tiah kố: Ôh pa ai xêo khu râ kăn pơkuâ cheăng râ tơring, ai lối tơdế hnoăng cheăng dêi râ tơring hdrối nah kô châ pơcháu ăm a mâu cheăm pêi. Tơdrêng amê, râ cheăm, bêng kô châ râ pá pêng pơcháu hnoăng cheăng pêi hên tâ, chiâng mâu khu ki pơkuâ ‘na tơnêi têa, păng ‘nâng athế achê, ‘nâi athế tơmâng vâ tŏng gum tơdrêng tâ, rĕng tâ ƀă vâi krâ-nhŏng o a pơlê cheăm:
“Pin athế vêh ‘mâi rơnêu, mơjiâng bro vâ xing xoăng hnoăng cheăng, túa cheăng dêi khu kăn cheăm ti lâi ăm ga tơtro? Tiô pơkâ mê tâi tâng mâu tơdroăng ki kal ăm kuăn pơlê cheăm, khu mơdró kâ châ xúa, châ dâi mê mâu tơdroăng cheăng mê athế pơcháu ăm khu kăn pơkuâ ngăn cheăm, vâ ing mê, khu pơkuâ cho păng ‘nâng châ tí tăng ‘nâi, vâ rĕng teăm tŏng gum ăm tơdroăng ki pói rơhêng vâ dêi kuăn pơlê, ƀă athế tŏng veăng, ƀă pleăng hnoăng cheăng tơná ăm kuăn pơlê lĕm tro tâ tâng vâ pơchông ngăn ƀă hdrối nah”.

Tung pơla khu pơkuâ cheăng dêi cheăm dế châ ‘mâi rơnêu, mơjâng bro nếo tiô kơ troăng pơkâ, iâ mơngế pơkuâ, pêi cheăng dâi khât, rơkê khât, châ tơƀrê, khu râ kăn pơkuâ cheăm kô athế pôu râng tơ’nôm hên hnoăng cheăng ki nếo, ƀă hên mâu tơdroăng ki kân, ki hngăm ƀă pơkal tơdroăng ki hriâm, ki rơkê plĕng dêi mâu kăn ƀô̆ athế rơkê luâ tâ hdrối nah. Ing mâu tơdroăng mê, hnoăng cheăng nếo la ngiâ, athế thâ rĕng mơnhông tuăn ngoâ ki rơkê plĕng hên khât, tơdroăng hriâm troh a râ ki a’ngêi, ai tơdjâk tơdroăng cheăng ki păng ‘nâng dêi mâu kăn ƀô̆, mơngế pơkuâ cheăm, vâ ing mê, tơxâng ƀă hiâm mơno pói rơhêng vâ dêi vâi krâ-nhŏng o kuăn pơlê, mê cho khu pơkuâ cheăng cheăm tiô chal nếo, achê kuăn pơlê, ƀă tŏng veăng kuăn pơlê lĕm tro, tơniăn hên tâ. Tiê̆n sih Nguyễn Đức Hà, cho ngế cheăng tung Khu ngăn ‘na cheăng kăn ƀô̆ ƀă mâu kong pơlê, pơlê kong kân tơnêi têa ai tối tiah kố:
“Pơkal athế mâu kăn ƀô̆ râ cheăm cho athế achê, ‘nâi klê kuăn pơlê, hmâ tŏng veăng kuăn pơlê vâ pêi pro mâu tơdroăng ki ai tơdjâk troh kuăn pơl. Ki má péa nếo, ‘na troăng pơkâ, troăng tơdjâ, troăng hơlâ dêi Đảng, Tơnêi têa pơrá pơtroh ăm râ cheăm, xua ti mê, kăn bô̆ a râ cheăm athế ai troăng hơlâ ki rĕng, tơkéa vâ tối, êh pêi môi hnoăng cheăng la xuân pơkal athê shlê plĕng hên tơdroăng cheăng ki ê há, ai tiah mê 'nôi, nếo chiâng vâ pêi hnoăng cheăng”.
Khu pơkuâ ngăn cheăm ki nếo mơjiâng mê ai tŭm ivá cheăng ki pá pêng ai pơcháu, la xuân kal athế đi đo achê, ‘nâi klêi, ai ai troăng hơlâ ki tơveăng gum ăm vâi krâ-nhŏng o a pơlê cheăm. Xua ti mê, pôa Hoàng Văn Cường, Kăn Kuô̆k hô̆i hneăng 15 ai pâ thế thăm pơcháu hnoăng cheăng i tơtro, xing xoăng ăm khu kăn hnê ngăn cheăm tro tiô troăng ki pơkâ “tơná cheăm pơkâ pro, tơná cheăm pêi, tơná cheăm pôu râng dêi hnoăng cheăng”.
“Pin xuân athế ai troăng pơkâ, rế athế pơcháu hnoăng cheăng, xing xoăng hnoăng cheăng, la pôu râng hnoăng cheăng mê athế pêi pro tro hnoăng tơná. Hnoăng cheăng tơná mê athế pôu râng krâu rơdâ, rơhí rơhó, nhên khât. Pin athế ai luât ki séa mơnhên ngăn, achê, tí tăng ‘nâi, tí tăng mơnhên vâ kơ tơniăn tơdroăng tiah kố: kăn ƀô̆ râ pá kơdâm ôh tá khoh hmôu pơ tí tăng pêi pro dêi xêh mâu tơdroăng cheăng ki hmanag to lo vâ. Athế xing xoăng hnoăng cheăng, kơvâ cheăng, athế pêi pro lĕm tro mâu tơdroăng pơkâ dêi Tơnêi têa, tơdrêng amê, ki kal má môi cho athế rĕng pêi pro tro tiô tơdroăng pói vâ dêi kuăn pơlê”.
A môi tơdroăng mơnhên ngăn ki ê nếo, pôa Đinh Xuân Thảo, Phŏ Yăo sư-Tiê̆n sih, cho Kăn xiâm Viê̆n hriăn plĕng ‘na luât dêi Kuô̆k hô̆i ai tối tiah kố, kô xing xoăng tơ’nôm hnoăng cheăng ăm khu râ cheăm la kal ai tơdroăng ki tơrŭm, tơdjêp pơla kong pơlê ƀă râ cheăm, vâ ga kring tơniăn ăm tơdroăng cheăng tơtro, tơ’lêi hlâu, châ tơƀrê:
“Ki nhên akố, mê râ kong pơlê kô athế chu troh a cheăm ƀă kal ai tơdroăng ki tơdjêp, tơrŭm krá khât păng ‘nâng, tơ’lêi hlâu, rak vế ‘na tơdroăng ki tơrŭm vâ khu kăn hnê ngăn cheăm châ ai hnoăng cheăng ki tơtro, tơƀrê khât kơnôm ing tơdroăng pơkuâ ngăn, tí tăng mơnhên, séa ngăn ƀă hnê tối, tŏng gum teăm tơdrêng dêi râ kong pơlê. Kố cho tơdroăng ki kal kân khât, ki xiâm vâ rak vế tơniăn ăm tơdroăng ki pơkuâ dêi xêh, ing tơdroăng ki pôu râng hnoăng cheăng ƀă pêi pro lĕm tro ‘na mâu tơdroăng cheăng râ cheăm ki pêi pro kân klêi kơ’nâi tơmot tơchuôm pơla mâu cheăm”.
Tơpui mơgêi a roh hôp Khu xiâm pơkuâ hnê ngăn Đảng má 11, Hneăng 13, pôa Tô Lâm, Kăn xiâm pơkuâ hnê ngăn Đảng tối mơnhên, ƀă túa cheăng ki mơjiâng nếo khu râ pơkuâ, mê râ kong pơlê kô pôu râng hơngăm tâ 2 xoh, cho râ ki pêi pro hnoăng cheăng ing Khu xiâm pơkuâ hnê ngăn Đảng pơcháu, rế cho râ ki pơkâ pêi pro vâ pơtroh troăng tơdjâ ki tơtro ƀă ki ai păng ‘nâng vâ mơnhông pơlê cheăm, tơdrêng amê, hnối athế hnê tơdjâ, pơkuâ ngăn rêm kơvâ cheăng dêi cheăm.
Tung pơla mê, râ cheăm châ mơnhên tối cho râ ki xiâm tơkŭm tơdjâ, pêi pro mâu troăng pơkâ dêi tíu xiâm tơnêi têa ƀă râ kong pơlê la kô thăm mơdêk pêi pro trâu rơdâ khât tung xing xoăng hnoăng cheăng, râ cheăng. Khu kăn hnê ngăn cheăm xuân chiâng phêp pơkâ mâu hlá mơ-éa ki pro tiô luât vâ pêi pro a cheăm ƀă hnối tơleăng mơnhên, tŏng gum pêi pro tro tiô hnoăng ki râ pá pêng hiăng pơcháu. Kăn xiâm pơkuâ hnê ngăn vêh mơnhên, khu kăn pơkuâ ngăn cheăm ki châ xing xoăng hnoăng cheăng athế iâ ngế, pêi tơƀrê, dâi khât, achê kuăn pơlê ƀă tŭm ivá ki vâ pơkuâ ngăn pơlê pơla chal nếo, la ngiâ ah kô khŏm pêi lo hên kế tơmeăm liăn ngân, mơnhông krá tơniăn, gum tơdroăng rêh kâ ối niân tâ ăm kuăn pơlê.
Viết bình luận