VOV4.Sêdang - Nôkố tiu cho kơxái plâi ki kơnâ liăn, xua mê [a\ng deăng pêt tiu đi đo châ po rơdâ, tâk hên. Rơtế amê oâ hdrong xuân lo rế hên vâ kâ ‘nhiê a xiâm tiu, pak^ng mê, tơná kuăn pơlê ôh tá ‘nâi rơvât tu\m phon pro kơhiâm ăm tiu. Vâ kum kuăn pơlê ‘nâi ‘na hbrâ mơdât pơrea\ng, xuân môi tiah kum rak ngăn tiu, kum pêi lo liăn tung pêi chiâk deăng, tơdroăng tơpui hâi kố tối ‘na tơdroăng tơkrí xêh tơxui tiu ki kơbâng a rơnó mêi hngê [a\ túa hbrâ ví:

            Mâu hâi ki kố kơdrum tiu lối 600 xiâm dêi pôa Ma Văn Hoài, ối a thôn Ea Plong, cheăm Ea Tân, tơring Krông Năng, kong pơlê Dak Lak xuân xông ngiât le\m. Laga hên tơxui plâi ối kơbâng hiăng tơkrí. ‘Nâi nhên tơxui chiâng tơruih, xua oâ hdrong kâ ‘nhiê a kơmăng, pôa Hoài hiăng roê pơkeăng xôh vâ troh hơngế khu oâ hdrong kâ ‘nhiê tơxui tiu: Hbrâ xêh 2 – 3 hâi xúa pơkeăng hoă ho\k, sinh ho\k cho vâ troh  oâ hdrong hdâ hơngế, ôh tá xê kơdê.

            Xôh pơkeăng vâ troh tah oâ hdrong, vâ rak vế dêi kơdrum tiu cho túa ki hên kuăn pơlê hmâ pro. Laga, kố cho túa ki mâu ngế cheăng khoa ho\k mơhnhôk kuăn pơlê pôi tá hmếo pơ pro xêh. Tie#n sih Phan Việt Hà, kăn pơkuâ [ơrô pơkâ túa cheăng khoa ho\k [a\ tơru\m cheăng lâp plâi tơnêi, ối tung Vie#n khoa ho\k kih thua#t hnê pêi chiâk deăng kơpong Tây Nguyên pơchân tối: Tơdroăng troh tah khu oâ hdrong tung kơdrum tiu, mê kuăn pơlê hmâ xúa mâu pơkeăng. Laga, ki nhên khât mâu pơkeăng kố tá hâi châ mơnhên khât, mâu pơkeăng kố ôh tá ăm xúa hên tung pêi chiâk deăng. {a\ oâ hdrong tung kơdrum tiu, mê peăng kơmăng kuăn pơlê xúa mâu kế tơmeăm khoăng ki vâ tăng rup oâ hdrong, kô kơdroh hên oâ hdrong tung kơdrum.

Xuân tiô tie#n sih Phan Việt Hà, tơdroăng tơruih tơxui tiu pak^ng ki xiâm xua ôa hdrong kâ ‘nhiê, ối hlo tơruih xua ing kơxái tiu ai hên tơxui la kơxái tiu ôh tá ai tu\m ivá mơ’rêh dêi plâi mê khoh tơruih, ‘nâ hía xua ing kơxái tiu ôh tá ai trếo kơhiâm. {ă vâ tơkâ hluâ xahpá ‘na tơdroăng ôh tá ai trếo kơhiâm. Ôh tá ai trếo kơhiâm ton hâi mê pó vâi krâ nho\ng o thế pêi pro tro tiô tơdroăng hnê rơvât phon. Malối pơla kố thế xúa mâu phon ki ai trếo đạm [ă lân hên. Xuân thế tơ’nôm mâu túa phon trung vi lươ\ng malối, cho 3 trếo ki kal Calci, kẽm [ă Bo. Mê cho trếo ki tơdjâk troh hên tơdroăng ki tơruih plâi. Calci thế tơ’nôm xế puâ ăm xiâm tiu lơ xúa phon ki ai calci hên. ‘Na Bo [ă kẽm thế xúa mâu túa phon vi lươ\ng ki hmâ xúa.

Tiô khu cheăng ‘na khoa hok, vâ kum ăm tiu xông rơdêi, păn mơ’rêh dêi plâi tơniăn kơdroh tơdroăng tơruih tơxui tiu ối kơbâng, pak^ng ôh tá ăm mâu ôa hdrong châ ối a tiu, pó vâi krâ nho\ng o thế tơtro\ng rơvât tơ’nôm trếo kơhiâm ăm loăng tơtro. Thế rơvât phon hưh cơ ăm kơxái tiu apoăng rơnó mêi, pơla kố kô tơ’nôm mâu phon rơvât ki pro ing hrái nhâ kông hnông a lâi vâ rêi tiu xông rơdêi, kơdroh tơruih plâi. Pak^ng mê, vâ tơniăn ai trếo kơhiâm ăm xiâm tiu, thế tơ’nôm phon hoă hok, klâ pro hên rôh vâ rơvât. Drêng rơvât thế ví po a xiâm ah lơ pro tơlêa tơlo\ng kơxái tiu drêng rơvât phon. Pó vâi krâ nho\ng o rơvât phon tơru\m [ă tôh têa. Pak^ng a mâu rôh kong dế mêi hơ’lêh chiâng kong tô, pó vâi krâ nho\ng thế xúa rơvât phon hlá vâ kơxái tiu châ hrik trếo kơhiâm le\m, xông rơdêi, kâi tơplâ [ă mâu ôa hdrong ki kâ ‘nhiê.

Ô vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ! A rơnó mêi xuân cho rôh kơxái tiu dế tung pơla xông kân vâ mơ’rêh dêi kloăng [ă ăm re\ng kân. Rak ngăn trếo khiâm ăm kơxái tiu tung pơla môi tiah lâi vâ gá kơtóu plâi hên, ôh tá hbâ, ôh tá tro tơruih tơxui, pó vâi krâ nho\ng o thế pro tơdâng tơ’mô tung rơvât phon [ă mâu trếo kơhiâm tung mâu túa phon.

Vâ kơxái tiu reăng hên, plâi le\m piê, tơdroăng ki apoăng vâi krâ nho\ng o thế tơtro\ng troh trếo kơhiâm ki apoăng vâ kơxái tiu ai tu\m trếo đăm [ă kali xua tâng ai tu\m trếo kơhiâm mê loăng kơ kâi mơ’rêh dêi plâi tiu. Tơdroăng ki kal tâ, tung phon đa lươ\ng, mê kali cho ki kal má môi tung pơla rak ngăn. Lân pro ăm lo reăng tơ’mô, iâ reăng lơ reăng preăng prêh. Đăm kum ăm kơpâu tiu xo\n [ă hên plâi. Laga mâu trếo trung vi lươ\ng ăm kơxái tiu kâi trâng [ă plâi gá piê môi tiah kali, Bo [ă hía hé, ôh tá xê sap ing kơ’muăn plâi troh drêng păn mơ’rêh dêi plâi, mâu trếo trung vi lươ\ng kô kum ăm tiu rơdêi. Pó vâi krâ nho\ng o thế séa ngăn phon rơvât hôm tơdâng tơ’mô, tâng tơdâng tơ’mô, klêi mê hôm hâi rơvât tu\m kơxo# phon há lơ ôh? Kố cho péa tơdroăng ki kal dêi trếo kơhiâm vâ rak tơxui tiu o krá kâk a koxái tiu.

Tung pơla kong mêi drêng tơxui tiu lo reăng, trếo kơhiâm pá kơdâm tơnêi kô châ xiâm tiu re\ng hrik, malối a mâu kơdrum tiu tro têa lu, bú hlo hbú péa pái rơmôe, xua mê, rêi kô tro u\m, pó vâi krâ nho\ng o thế xúa phon rơvât vâ ăm rêi gá rơdêi. Tơdroăng kố vâi krâ nho\ng o pôi tá xúa phon hoă hok, xua rơvât lối hên phon hoă hok drêng kố kô pro tơ’nhiê rêi [ă pro ăm tơnêi tâk ki chô pro ai kơme#n xông rơdêi tâ pro ‘mêi rêi hên tâ. Pó vâi krâ nho\ng o thế rơvât phon hưh cơ [ă phon êak ro ki hiăng mơ-u\m kô pro tơnêi ôh tá kơtô, tơnêi kô hơpok le\m, pro rêi tơ’lêi châ hrik xo trếo kơhiâm tung kơdâm tơnêi.

Gương prế A Sa Ly tơplôu [ă tơbleăng