Sap hơnăm 2022 troh nôkố, pơlê kong kơdrâm Pleiku hiăng po châ 5 lâm hnê chư ăm mâu ngế hdroâng kuăn ngo ƀă vâ chê 100 ngế hriâm a mâu cheăm Biển Hồ, Chư Á, Gào ƀă bêng Chi Lăng. Ki má môi mơtiah lâm hnê chư a hngêi trung Râ má môi Lê Lai cheăm Chư Á, ai lối 30 ngế kuăn pơlê Bông Phun ƀă Mơ Nú. Lâm hriâm hiăng tơkŭm po đi đo sap ing hâi môi troh hâi pơtăm rêm măng tĭng, nôkố hiăng vâ klêi hriâm. Tiô tối hdrối, mâu ngế hriâm kô tơdah chưng chih apoăng hơnăm 2025. Nâ H’Then, 30 hơnăm, pơlê Mơ Nú, cheăm Chư Á veăng lâm hriâm rơrêk tung hiâm mơno tối:

“Hdrối nah tá hâi ‘nâi chư lo pa kong cho kơxiâp, kơmêi, ôh tá hnho dêi tơná xua tơná ôh tá ‘nâi chư xua mê tá pá puât‘nâng. Lăm hriâm ‘nâi chư, chiâng pơchuât chiâng chêh ôh tá tâ kơxiâp, hiăng khên tơnôu drêng lo a troăng kân’’.

Pôa Nguyễn Đình Thức, Kăn pơkuâ ƀơrô Hnê hriâm ƀă Hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê pơlê kong kơdrâm Pleiku, kong pơlê Gia Lai tối ăm ‘nâi, mâu lâm hnê chư hiăng gum mâu ngế hriâm chiâng pơchuât, chiâng chêh, chiâng hriăn tơmiât ƀă châ achê mâu tơdroăng ki rơkê kal khât ‘na ki ai xêh, pơlê pơla vâ xúa tung tơdroăng rêh ối pêi cheăng pêt mơjiâng tơmeăm.

“Ƀơrô hnê hriâm hiăng tơkŭm po mâu khu lăm séa ngăn rêm hngêi trung ‘na tơdroăng hriâm tâp mâu môn Toán, Nâl Xuăn mê cho mâu phêp tĭnh; tơmâng tơdrêng mâu ngế hriâm pơchuât, thái cô pơchuât ăm hok tro chêh ƀai; klêi mê hok tro xông tơpui tối mâu tơdroăng ki tơná tâ ung hdrối ƀă kơ’nâi hriâm klêi lâm hriâm mê môi tiah lâi. Ing ‘na tơdroăng tơdjuôm mê ngế hriâm châ tơƀrê tiô pơkâ, pói vâ dêi vâi mê xuân phiu ro, chiâng pơchuât, chiâng chêh vâ ing mê vâ rak ngăn lĕm tâ ăm tơdroăng rêh ối”.

Ƀă kơpong tơkăng kong môi tiah tơring Đức Cơ, Gia Lai, hneăng hơnăm 2022 – 2025, tơring po 20 lâm hnê chư ăm lối 600 ngế hriâm. A mâu lâm hriâm a kơpong tơkăng kong, mâu thái cô hiăng tơkâ hluâ hên pá puât vâ gum mâu ngế hriâm. Pôa Lê Phú Huy, Kăn phŏ Ƀơrô Hnê hriâm ƀă Hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê tơring Đức Cơ tối ăm ‘nâi tơ’nôm:

“Ing lâm hriâm hnê chư xuân hiăng djâ châ tơƀrê, hên tơdjâk ki lĕm vâ mơdêk pơkuâ kơxô̆ ngế ‘nâi chư tung hơnăm sap ing 15 troh 60 vâ pro roh tơ’lêi hlâu ăm kuăn pơlê kơpong hdroâng kuăn ngo châ mơdêk tuăn ngôa rơkê. Ƀơrô hiăng hnê mơhno thái cô pơhlêh troăng hnê hriâm vâ tơtro ƀă mơngế hơnăm hiăng hên. Tơkŭm po mơjiâng tơdroăng hnê hriâm, mâu tơmeăm xúa hnê ki achê vâ tơtro ƀă tơdroăng pêt mơjiâng xuân môi tiah mơnhông cheăng kâ - rêh ối pơlê pơla dêi kuăn pơlê, ƀă hnoăng cheăng dêi kăn ƀô̆ pơkuâ, thái cô tung tơdroăng mơhnhôk mâu ngế hriâm troh lâm dêi rêm thôn pơlê’’.

Ki rơhêng vâ tối, tơdroăng hnê chư ăm mâu ngế ôh tá ‘nâi chư ối ai tơdroăng ki veăng dêi khu mô đô̆i gâk tơkăng kong Gia Lai. A kơpong kuăn pơlê rêh ối Suối Khôn, cheăm Ia Mơ, tơring Chư Prông, tíu ai 70 ngế ôh tá ‘nâi chư, Đông mô đô̆i Gâk tơkăng kong Ia Lốp hiăng tơkŭm po péa lâm hriâm sap ing tơdế hơnăm 2023 troh nôkố. Đăi ŭy Nguyễn Văn Luân, Đô̆i trương Đô̆i mơhnhôk kuăn pơlê, Đông mô đô̆i gâk tơkăng kong Ia Lốp, tối ăm ‘nâi.

“Drêng tơkŭm po lâm hriâm ai hên nôu pâ ai kuăn ‘nĕng xuân veăng rơtế ƀă nôu pâ. Vâ tơniăn lâm hriâm ƀă châ tơƀrê má môi mê ngin xing xoăng mâu kơpong xah hêi vâ mâu vâi o veăng xah hêi, peăng tung hngêi nôu pâ mâu muăn kô veăng hriâm tâp lĕm tro tâ”.

Tiô Khu pơkuâ Hnê hriâm ƀă Hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê Gia Lai, lâp kong pơlê ai dâng 60 rơpâu ngế ôh tá ‘nâi chư sap 15 – 60 hơnăm, châ 5,6% pơ’leăng mâ mơngế, ki hên cho vâi kơdrâi hdroâng kuăn ngo. Tâng pơchông ƀă lâp tơnêi têa, Gia Lai ai kơxô̆ mơngế ôh tá ‘nâi chư cho hên. Pêi pro Tơdroăng xiâm tơnêi têa mơnhông cheăng kâ - rêh ối pơlê pơla kơpong hdroâng kuăn ngo ƀă kong ngo hneăng hơnăm 2021 – 2025, Gia Lai hiăng po 735 lâm hnê chư ăm vâ chê 23,5 rơpâu ngế. Pôa Lê Duy Đinh, Kăn pơkuâ Khu pơkuâ hnê hriâm ƀă Hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê kong pơlê Gia Lai tối, nôkố lâp kong pơlê ai 15/17 tíu cheăng râ tơring châ tơdroăng xut tah tơdroăng ôh tá ‘nâi chư a kơlo 2, châ pơkâ hneăng má 1 ‘na hnê mâu ngế ôh tá ‘nâi chư  tiô tơdroăng tơkêa bro “Mơjiâng pơlê pơla hriâm tâp hneăng hơnăm 2021 – 2030’’ dêi kong pơlê:

“Ing tơdroăng pêi pro hnê chư ăm mơngế ôh tá ‘nâi chư kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo ing hơnăm 15 hơnăm tơngi klêng, châ khât tơdroăng po hnê chư hiăng djâ hên ki pơxúa ăm kuăn pơlê. Tung la ngiâ Khu pơkuâ hnê hriâm ƀă Hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê pơtối hnê mơhno mâu tíu hnê hriâm ƀă mâu tơring ing pêi pro tơdroăng hnê chư ăm mâu ngế ôh tá ‘nâi chư thế ƀeăn ƀĕng tro tâ vâ pro tơ’lêi má môi kum kuăn pơlê châ hriâm tŭm ƀă tá hiâm mơno’’.

Ƀă tơdroăng mơ-eăm dêi mâu khu râ kăn pơkuâ, thái cô, tơdroăng tŏng gum ing khu mô đô̆i gâk tơkăng kong, kong pơlê Gia Lai dế khŏm mơ-eăm pêi pro châ tơƀrê tơdroăng hnê chư ăm mâu ngế ôh tá ‘nâi chư, veăng gum mơdêk tơdroăng rêh ối, khôi túa lĕm tro dêi kuăn pơlê, mơnhông cheăng kâ – rêh ối pơlê pơla, ki rơhêng vâ tối cho tung kơpong hdroâng kuăn ngo.