Túa hbrâ mơdât oâ hdrong kâ ‘nhiê báu rơnó xeăng têa – Hâi 4 lơ 03.09.2015
Thứ năm, 00:00, 03/09/2015

VOV4.Sêdang - Ô vâi krâ nho\ng o [a\ pú hmâ! Tung pêi báu, rơnó xeăng tô cho rơnó ki pá puât, pơloăng mơnúa xua kong prâi ôh tá tơniăn: kông tô, tơnêi pơ-oh tơ’lêi ăm oâ hdrong xông kâ ‘nhiê. Xua mê, vâ pêi lo báu hên tung rơnó xeăng tô, mê kuăn pơlê thế tơmâng rak ngăn sap ing pơchoh tơnêi, xế báu, troh hbrâ mơdât oâ hdrong kâ ‘nhiê. Tơdroăng tơpui hâi kố, kih sư Ngô Hữu Châu kô hnê hên tơdroăng.

            Mâu oâ hdrong hmâ kâ ‘nhiê báu tung rơnó xeăng tô, mê cho: pơrea\ng khêi hlá, tâng tá, hdrong lu\m hlá, chếo hlá. {a\ mâu pơrea\ng khêi hlá, hmâ hlo xông kâ ‘nhiê [a\ kâ ‘nhiê báu sap báu ai kuăn troh báu siu. Oâ hdrong kâ ‘nhiê a hlá, xiâm báu, kối báu, a kơpâu báu. Pơrea\ng kâ ‘nhiê ó  kô kơdroh pêi lo báu tâng ôh tá xôh pơkeăng kơdê oâ hdrong kâ ‘nhiê teăm tơdrêng. Oâ hdrong kâ ‘nhiê báu, pro báu khêi, pro báu chiâng ôh tá dâi le\m. Vâ hbrâ mơdât pơrea\ng khêi hlá, kuăn pơlê thế đi đo mơ’no têa tung klâng ôh tá ăm klâng siâ têa; drêng oâ hdrong xông kâ ‘nhiê báu, thế xôh pơkeăng môi tiah: Filia, Famy, Rabcide, Beam [a\ hía hé. Kih sư Ngô Hữu Châu hnê tơ’nôm: Vâ hbrâ mơdât pơrea\ng khêi hlá, drêng pơchoh tơnêi, mơgrúa le\m tơnêi, mơgrúa klâng chiâk vâ kơdê oâ hdrong kâ ‘nhiê dêi rơnó hdrối, thế pơchoh tơnêi i nhên. Má péa nếo, nôkố ai mâu hdrê báu kâi hbrâ mơdât pơrea\ng khêi hlá, kuăn pơlê thế pêt hdrê báu ki kố. Má pái, kuăn pơlê thế xế báu preăng, xua nôkố ai hên kơpong xế mơdâ báu te#ng ‘nâng, [a\ hdrê báu 12 kilô mê thế xế tung môi sao, tâng xế hên ‘lo thế dâng 15 kilô tê.

Ôa tâng tá (ki vâi ối tối cho tâng măng, tăng tá): chiâng ing kơtâ dêi hdrong cho môi túa tâng măng ku\n. Tri trô lăm kơtâ ukố umê, lơ kơtâ tiô khu sap 3 troh 4 to kơtâ. Hdrong ối ku\n drêng nếo klêi xêi, nếo bú 1 troh 2 hâi rêh tung têa, klêi mê gá mot a pơla hveăng hlá báu hnối pong kâ kông báu [ă hnối xông kân tung báu pro ăm báu ki nếo hu\n chiâng tơkru\n, tơlu\m môi tiah hlá kơte#m, hrong ki kuăn ối tung mê. Drêng hdrong kuăn nếo mot kâ [ă xông kân pro xiâm báu chiâng tơlu\m [ă kân tâ (a pơla báu dế ối ku\n dế môi tiah hdrê xo 2 hơ’răng ko\ng pêi a mê kô tâ hlối). Rơmôe ai môi tiah hlá kơte\m ôh tá chiâng reăng la gá chiâng hu\n xêh rơmôe nếo xua hdrối hiăng tro hdrong kâ ‘nhiê. Kơpâu báu hiăng kơtốu, mê tâng tá tri trô ôh tá kâ ‘nhiê xếo. ‘Na túa hbrâ mơdât ôa hdrong tâng măng, tâng tá, kih sư Ngô Hữu châu hnê tối: Drêng hlo kong rơdâm kô ai oâ, tâng măng, tâng tá xông rơdêi, la drêng hiăng hên ah pá vâ châ kơdê, drêng hlo kong rơdâm thế mơ’no tah têa tung klâng [ă thế xo pơkeăng xôh kơdê oâ hdrong túa ki ai kloăng môi tiah pơkeăng Basudin 10H, Furadan hơ’lâk [ă tơpoăng xế a tung klâng hên iâ gá sap 1 kilô tơdế troh 2 kilô tung 1 rơpâu met karê, klêi mê rak ăm  têa tung klâng dâng 3cm tung pơla 7 hâi. Tiah mê drêng tâng măng, tâng tá ai kơtâ, klêi mê xêi kô tro kơdê.

Tâng măng mơná khăng hmâ kâ ‘nhiê hên báu apoăng rơnó xeăng têa. Mâu tâng măng kô lăm kâ troh hngế hngo vâ tăng mâu klâng ki rơhêng kâ. Mâu tâng măng mê rêh tơku\m ối a rơmôe hlá báu, kô tơlu\m 2 pâ hlá, mâu tâng măng ối tung dế hlá mê hnối hrik xo cháa hlá, pro báu kô răng hlâ, tâng ai hên tâng măng [ă klâng ôh tá ai têa. Tâng măng mơná khăng hmâ kâ ‘nhiê báu drêng báu ối kuăn pơla báu dế ối môi tiah hdrê ki vâ pui pêt. Kong tô mơdrăng, khăng khoăng, klâng ôh tá ai têa, ôh tá bê phon cho tơdroăng tơ‘lêi hlâu mâu tâng măng mơná khăng vâ xông rơdêi [ă kâ ‘nhiê. Hbrâ mơdât tâng măng mơná khăng ôh tá êa xôh pơkeăng hoă hok, xua kông báu kô huăn xêh hlá nếo klêi. Xua mê, a mâu klâng ki ai tâng măng mơná khăng kâ ‘nhiê thế ai têa tung klâng, vâ tơ’nôm ăm báu châ hrik xo trếo kơhiâm teăm tơdrêng, báu re\ng xông kân kô kâi tơkâ hluâ ki mâu tâng măng mơná khăng kâ ‘nhiê. Tâng lơ khăng khoăng, ôh tá ai têa vâ ‘mot tung klâng, xuân chiâng xôh phon hlá vâ ‘mot têa [ă trếo kơhiâm pơtân ăm báu tung pơla iâ hâi, klêi mê xuân ‘no têa mot tung klâng, báu kô re\ng xông kân, ôh tá tơdjâk troh kơpâu báu.

Kih sư Ngô Hữu Châu tối tơ’nôm môi túa pơreăng nếo cho pơreăng ki ai ‘ngré ‘ngro: Tâng tá cho xua ing vi khuẩn pro, drêng báu pơxiâm vâ siu. Hbrâ mơdât pơreăng kố xuân cho tơdroăng ki thế xế báu preăng, vâ ví klâng hmếo pơ hngiâm kơchoh đi đo, ah pơreăng lơ xông rơdêi. Drêng báu hiăng xiu, vâ báu ai kơpâu hên thế xôh hbrâ mơdât pơreăng, xuân chiâng xúa pơkeăng Kasumin, Kasuran, Staner. Kố cho mâu pơkeăng ki xêt vâ kơdê pơreăng.

Pơreăng pro chếo hlá: lo rế hên ing báu pơxiâm siu ta troh báu hiăng xôk, a mơ’nui rơnó xeăng têa kong mêi hên cho tơ’lêi hlâu pơreăng vâ xông tâ tú. Tíu pơreăng kâ ‘nhiê ing xơkối hlá báu ngăn môi tiah hlá chếo. A kơxo má, lăm ngăn klâng vâi krâ nho\ng o kô hlo a xơkôi hlá ai pơreăng môi tiah têa kơto i iâ, mơngiơk têa chếi, mê cho têa vi khuẩn. Ing mâu kơto dêi pơreăng kố, ah mâu pơreăng mê kô tâ tú xap ing xiâm kô troh xiâm báu ki ê. Pơreăng ôh tá vâ [ă mâu hdrê báu xú ho\m, báu ki dâi le\m.  A mâu klâng ki rơvât hên đăm kô tơ’lêi tâ tú pơreăng. Drêng hiăng hlo ai pơreăng kâ ‘nhiê thế kơdroh rơvât phon đăm, rơvât hên kali, hơ’lêh têa ki mơ’no tung klâng [ă hnối xôh pơkeăng tiah kố: Visen, Agri-Life,   Bactocide [ă hía hé a pơla báu dế siu, xôh hdrối báu vâ xôk, malối kơ’nâi mâu rôh kong mêi khía mơhot kân. Thế tơtro\ng, vâi krâ nho\ng o pôi tá hơ’lâk pơkeăng xôh kơdê ôa hdrong [ă phon xôh hlá.

Vâ kơdroh mâu tơdroăng ki pro ‘mêi xua ôa hdrong kâ ’nhiê báu a rơnó xeăng têa. Tiô kih sư Ngô Hữu Châu, thế rah xo hdrê báu ki kâi trâng [ă pơreăng kâ ‘nhiê mê cho môi tung mâu tơdroăng ki kal má môi: Rơnó xeăng têa cho rơnó ki xiâm dêi ôa hdrong kâ ‘nhiê hên, xua mê, thế rah hdrê ki iâ tro oâ hdrong kâ ’nhiê, la ah báu kơpâu hên, hnê tối ăm vâi krâ nho\ng o thế xúa hdrê báu lai. Xua mâu hdrê báu lai ôh tá tro pơreăng pro khêi hlá [ă kơpâu hên báu ai châ há, châ xo sap 8 ta#n tơdế tơngi klêng, mâu rơpo\ng ki pêi tro kô châ 9 ta#n troh 9 ta#n tơdế tung 1 hectar. ‘Na mâu hdrê báu ki hmâ mơdâ pêt nôkố ai hdrê OM 6976 mê xuân kâi trâng vâ mơdât pơreăng kâ ‘nhiê, báu ai châ kơpâu hên, tâng po văng ngăn, rơvât phon tơtro xuân châ 7 ta#n tung môi hectar.

Gương chêh [ă tơbleăng

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC