VOV4.Sêdang - Rơnó tô a Tây Nguyên hmâ ton sap khế 11 troh khế 4 tiah hmâ rêm hơnăm. Apoăng rơnó tô hmâ ai khía hngiú, kong hngíu a tơdế [a\ mơ’nui rơnó tô, kong tô ton, hyôh tô ó. Kố xuân cho hneăng kơphế tơpo reăng, ai plâi, plâi vâ kân, cho hneăng ki vâ ai plâi, plâi lơ kơpâu hên lơ ôh, kơphế hôm dâi le#m lơ ôh. Tơdroăng hâi kố, kô hnê tối kuăn pơlê túa rơvât phân, tôh têa, tróu tơkâng, xôh pơkeăng kơdê oâ hdrong tơtro má môi vâ kơphế xông kân le#m, pêi lo châ hên, kơphế dâi le#m, [a\ mơngế pêi lo liăn tơ’nôm ăm mâu ngế ki pêt kơphế.

Má môi cho túa rơvât phon:

            Tung rơnó tô kơphế kal hên trếo kơhiâm: klêi môi hơnăm plâi, loăng kơphế hiăng păn dêi plâi, kloăng kơphế triê hên trếo kơhiâm, xua mê, drêng pin krí kơphế, xiâm kơphế tâi hên trếo kơhiâm, pro xiâm loăng kơphế ôh tá ai ivá vâ xông ngiât le#m, xiâm kơphế drêng kố kal hên trếo kơhiâm.

            Phon đa\m kal khât vâ kơphế xông rơdêi drêng kong tô, kong to ton, kum kơphế tơpo reăng ai plâi, plâi kân le#m rơ’mok. Tâng ôh tá tu\m trếo đa\m tung rơnó tô, mê xiâm kơphế kô ôh tá ngiât le#m, hlá iâ, ôh tá ai tơkâng, plâi kô ôh tá kơtốu hên.

            Phon lân cho kal khât vâ kơphế tơpo reăng, ai hên reăng [a\ plâi. Tâng hneăng ki kô ôh tá ai phon lân, mê kơphế kô ôh tá tơpo hên reăng, kô ôh tá kơ’mu\n, ai plâi, kơphế kô plâi iâ. Kong tô, tơnêi khăng tung rơnó tô phon lân ôh tá hê, kơphế ôh tá châ hrik phon lân, tơdroăng rơvât phon lân a rơnó tô cho kal khât.

            Kali cho kal kum plâi kơphế kơ’mu\n, kâi hơhbrâ mơdât pơrea\ng [a\ drêng kong prâi ôh tá tơniăn. Tâng ôh tá bê phon kali, hlá hơtăng, răng ho\n, hlá ki krâ re#ng tơruih, ki rơhêng vâ tối tơruih tâi tâng drêng trâm khía pê ho\ng peăng kơnho\ng apoăng rơnó, ai plâi iâ. Mâu trếo ki kơhiâm, môi tiah lưu huỳnh, magiê, calci kal khât ăm kơphế tung rơnó tô, kum ăm reăng tơpo tâi tâng, plâi kơ’mu\n hên.

            Tâng ôh tá tu\m lưu huỳnh, hlá hơtăng, răng khêi. Tâng ôh tá tu\m magiê, calci, xiâm kơphế ôh tá ‘răng, tơkâng tơ’lêi tơđôu, plâi tơruih, châ krí plâi iâ. Mâu trếo vi lươ\ng môi tiah kẽm, sắt, đồng, mangan, bo, molypden [a\ clo xuân kal ăm reăng vâ tơpo, kơ’mu\n plâi, kơdroh tơruih plâi tung rơnó tô. Mâo trếo vi lươ\ng ối kum kơphế kâi trâng oâ hdrong [a\ tung rơnó tô. Tâng ôh tá tu\m mâu trếo vi lươ\ng, xiâm loăng ôh tá ‘răng, hlá kơbâng lơ xo\n, reăng tơpo iâ, plâi ôh tá kơ’mu\n hên, hên oâ hdrong kâ ‘nhiê [a\ kloăng plâi ôh tá dâi le#m.

            Rơvât phon ăm kơphế tung rơnó tô kuăn pơlê kal tơtro\ng: Ki nhên khât, kuăn pơlê hmâ bố rơvât phon urea lơ sulfat (SA) tung rơnó tô [a\ tôh têa. Kố cho phân đăm tơ’lêi hê, tơdroăng rơvât phân kố kum ai trếo đăm ăm xiâm kơphế, xua mê kơphế drêh ngiât. Laga, tâng bố rơvât to phân đăm môi tiah mê, mê ôh tá ai lân, kali [a\ mâu trếo vi lươ\ng dêi kơphế tung dế tơpo reăng vâ kơ’mu\n plâi tung rơnó tô. Dế nôkố kuăn pơlê kô chiâng xúa rơvât phon ko kơpôu rơnó tô NPK 20-5-6+TE  ki rơvât to loăng kơphế. Tung rơnó kô chiâng rơvât sap 2-3 xôh phon ko kơpôu dâng 200-300 kilố tung môi ha môi xôh, rơvât drêng tôh. Kuăn pơlê thế rơvât drêng tôh têa roh apoăng, tôh têa pêng klôh vâ phon hê. Choi phon tung klôh kơphế klêi mê tôh têa vâ phon hê mot tung tơnêi. A mơ’nui rơnó tô, plâi kơphế hiăng kân, drêng kố kal phon kali vâ kloăng kơphế kân le#m rơ’mok, ki ê nếo xuân cho rơnó tơnêi khăng khoăng má môi, lân [a\ kali ôh tá kâi hê re#ng mơtiah rơnó mêi, xua mê kuăn pơlê xúa phon NPK 16-16-8+13S ko kơpôu vâ rơvât hlối tôh têa roh má mơ’nui.

            Má péa cho kih thua#t tróu tơkâng:

            Tơdroăng tróu tơkâng kal pêi pro tung plâ hơnăm, mâu roh tróu tơkăng thế pro klêi kơ’nâi krí kơphế. Kuăn pơkê kal tróu tơkâng ki khăng ho\n, tơkâng ki pơrea\ng, tơkâng ki krâ, tơkâng ki ôh tá kân piê rơ’mok lơ mâu tơkâng ki achê tơnêi, lơ mâu tơkâng ki lối a’ngêi. Tơdroăng tróu tơkâng kal choâ ‘lâng tung uâ lơ poê tah, pôi tá tro tơkâng ki ê. Kuăn pơlê thế ‘nâi ki vâ poê tróu tơkâng, vâ xiâm kơphế ai tơkâng le#m. A mơ’nui rơnó khăng khoăng, klêi kơ’nâi hiăng rơvât phon, tơkâng kô xo\n tơ’nôm, mâu tơkâng ki nếo hu\n, kuăn pơlê kal tróu tah vâ xiâm kơphế ai tơkâng le#m, ăm plâi châ kâ trếo kơhiâm hên, plâi chiâng kơtốu hên.

            Má pái cho túa hơhbrâ mơdât oâ hdrong kâ ‘nhiê:

            Kuăn pơlê kal tơtro\ng xôh pơkeăng kơdê oâ prâp, tâng tá chôu, oâ kơchêa kâ ‘nhiê xiâm kơphế tung rơnó tô, ki rơhêng vâ tối cho oâ prâp. Đi đo séa ngăn vâ xôh pơkeăng drêng châ hlo oâ, tâng oâ prâp xông kâ ‘nhiê hên, kâ dro kloăng plâi kô tơpá vâ xôh pơkeăng kơdê. Xôh pơkeăng Fastak 5EC, Motox 2.5 EC lơ Butal 100 WP. Tâng kơphế tro oâ kơchêa kâ ‘nhiê kơphế xôh pơkeăng Binhmor 40EC. Tâng kơphế tro tâng tá chôu xôh pơkeăng Cypermap 10EC.

Sa Ly tơplôu [ă pơchuât