Ŭnh hnam ‘nhŏng Trần Đức Ánh, xăh Cư Drăm, apŭng Krông Bông pơtăm 5 ha chik hơdrĕch Cayen đơ̆ng sơnăm 2015. Kiơ̆ kơ ‘nhŏng Ánh, dôm sơnăm hơdrol, ŭnh hnam hơnơ̆ng tơƀơ̆p ƀơm tơdrong chik đum pơ đĭ lơ̆m khei 5 păng khei 6, pơm ăn tĕch ưh kơ hlot lơ, kơ jă tơ jur pơm ăn iŏk yua ưh kơ lơ. Lăng băt đơ̆ng hơdrol, 2 – 3 pơyan kơ âu, sư hlôi hŏk pơhrăm ki thuơ̆t ăn plei chik đum răh rai đơ̆ng blŭng khei 4 truh đĭ khei 8. ‘Nhŏng Trần Đức Ánh tơbăt: “Ƀơ̆t mă nhôn koh tĕch ‘noh 1 ‘măng hơnat mă kĕ tĕch đĭ, kơna kon pơlei nhôn hlôi rơih trong răh rai pơyan, vei sơđơ̆ng anih tĕch prăt sơnăm ăn hơdrĕch chik Cayen tŏk bŏk pơtăm păng tĕch lơ̆m tơring.”

 Lei lăi thoi noh mơ̆n, hăm hlôh vao 10 sơnăm pơtăm chik, mŏ Nguyễn Thị Kim Yến, xăh Cư Drăm, apŭng Krông Bông dai pŭ tơdrong blŭng pơyan păng hơtuch pơyan ‘noh đei kơ jă, pơyan tơm ‘noh tĕch reh truh 1 puăt, ƀơ̆t lăp truh 70%. Dang ei gơnang đơ̆ng hlôh vao găn răh tŭn răh pơyan chik đum, tơmam mă ŭnh hnam iŏk yua ling lang tĕch đei kơjă sơđơ̆ng. Mŏ Yến chhôk hơiă tơroi: “Nhôn ăn chik đum răh rai, 1 ‘măng 2,3 rơ bâu plei, yua kơ chik tơ̆ Cư Drăm âu lơ. Mĭnh ‘măng thoi noh ‘noh mŭk drăm gô đei pơvei păng vei sơđơ̆ng đơ̆ng tơm chik. Tơdrong ăn đum rah rai pơdui đunh kơ na pơvei đei kơ jă tĕch, bơngai răt đe sư kŭm hơnat vă pơ gơ̆ kơ jă đei kon pơlei.”

Yă Trần Thị Lan, tơ̆ thôn 2, xăh Cư Drăm, apŭng Krông Bông, dêh char Dak Lak tơbăt, vă jê̆ 4 sơnăm âu ki, chik jing ‘long pơtăm tơm hơnhăk ăn jên iŏk yua sơđơ̆ng ăn ŭnh hnam sư. Đơ̆ng 12 hek tar teh pơtăm hơdrol âu lăp pơ tăm hơdrô̆ cheh phe, đunh kơ âu 5 sơnăm, mŏ Lan hlôi pơ̆n tŏk iŏk 50 triệu đơ̆ng anih mong jên tơgŭm tơpôl apŭng Krông Bông vă tơplih jing pơtăm 7hek tar chik ‘ngam hơdrĕch Cayenne. Đơ̆ng rŏng sơnăm mă blŭng sư iŏk đei vă jê̆ 300 triệu hlak jên. Ƀôh pơtăm chik đei iŏk yua, sư brư̆ ƀrư̆ kla đĭ hre păng tŏk iŏk dơ̆ng vă tơplih 5hek tar teh uơ oei dơ̆ng jing pơtăm chik: Hơdrol sơ̆ ĭnh pơtăm ‘long cheh phe, đơ̆ng rŏng ‘noh ‘long cheh phe vei lăng lơ kŏng dêh kơ na ĭnh tơplih jing ‘long chik. Pơtêng hăm ‘long nai ‘noh ĭnh ƀôh chik dă ƀiơ̆ kơ jang, tŏ sĕt jên, phŏng tŏ sĕt ƀiơ̆, iŏk yua hơnhăk ăn ‘noh lơ hloh kơ ‘long cheh phe. Ĭnh tŏk iŏk jên đơ̆ng Anih mong jên tơgŭm tơpôl ‘noh ĭnh ƀôh jên cheh tŏ sĕt, ƀơ̆t mă ĭnh tŏk iŏk đang ‘noh ĭnh tơmơ̆t jên jang pơtăm chik ‘noh kla jên cheh ‘noh sư tŏ sĕt ƀiơ̆ pơ têng hăm ĭnh tŏk iŏk tơ̆ ‘ngoăih.

Kiơ̆ kơ Anih vei lăng găh choh jang sa păng hơtŏk tơiung apŭng Krông Bông, lơ̆m apŭng dang ei đei dang 1.500 hek tar chik, đei pơtăm lơ tơ̆ dôm xăh Cư Drăm, Cư Pui păng Yang Mao. Dang 1.000 hek tar chik tŏk bŏk ăn koh tĕch, plei jô̆ pơ hlom iŏk đei 40.000 – 42.000 tấn plei hơdrih. Chik đei lăng tôch kơ lăp hăm teh tơ̆ dôm tơring groi teh hrâu hăm chuơh hơ ga tơ̆ apŭng Krông Bông. Tơdrong pơtăm răh rai pơyan ăn tơm chik, ‘ngoăih kơ tơdrong tĕch đei kơ jă ƀiơ̆ pơ têng hăm pơyan tơm, ‘noh oei tơgŭm bơngai pơtăm kơchăng găh khei ‘năr koh tĕch, pơm lăp hăm ‘meh vă tĕch tơmam đơ̆ng choh jang sa hơnơ̆ng tơ̆ anih tĕch mơdro păng ưh pă athei tơ jră hăm dôm tơdrong dŏng iŏk tơmam đơ̆ng choh jang sa. Ƀok Võ Tấn Trực – Kơdră Anih vei lăng găh choh jang sa păng hơtŏk tơiung tơring tơrang apŭng Krông Bông tơbăt, tơring tŏk bŏk krao hơvơn anih jang mơdro sa truh tơmơ̆t jên jang pơm hnam kơmăy pơm tơlĕch dôm tơmam ‘lơ̆ng đơ̆ng plei chik vă hơmet pơ ‘lơ̆ng ƀai toán tĕch tơmam: “Nhôn tŏk bŏk chă trong ăn kon pơlei ƀrư̆ ƀrư̆ tơplih jing pơtăm chik lăp hăm anih răt iŏk păng dôm tơdrong ‘meh vă đơ̆ng anih răt iŏk vă lăp hăm tĕch tơ̆ teh đak đe. Hrei ‘nâu kon pơlei đei tơroi tơbăt, pơtho ‘noh đe sư kŭm tŏk bŏk ƀrư̆ ƀrư̆ tơplih jing pơtăm chik âu. Găh dôm hơgăt teh uơ oei dơ̆ng, ‘noh anih jang vei lăng găh choh jang sa hlôi pơ jing tơgŭm kon pơlei hơp tak xăh, pơtho khoa hŏk ki thuơ̆t tơgŭm kon pơlei pơm tơlĕch chik sơđơ̆ng vă pơyua ăn tĕch tơ̆ anih tĕch mơdro lơ̆m teh đak.”

Dôm sơnăm âu ki, chik đei lơ pơyan đei plei lơ đei kơ jă, hơnhăk ăn iŏk yua tih ăn kon pơlei tơ̆ dôm xăh dơnuh hin tơring hơtăih hơtŏ nhen: Cư Drăm, Cư Pui păng Yang Mao kơ apŭng Krông Bông, dêh char Dak Lak. Tơdăh đei chă trong pơtăm păng pơm tơlĕch hơdrĕch chik hăm tôm tơdrong pơ kăp ‘lơ̆ng tĕch tơ̆ teh đe đe dăh mă đei hnam kơ măy pơm tơlĕch ‘lơ̆ng pơm anih răt iŏk sơđơ̆ng, chik rŏ lăng gơh jing 1 lơ̆m dôm ‘long mŭk drăm pran, lăp hăm dôm tơring teh lơ kông krang, mŭk drăm oei mơmat tat kơ apŭng  Krông Bông./.