Pơyan phĕ chĕh phe tơ̆ Đắk Lắk pơtơm đơ̆ng hơtuch khei 10, mă lei chĕh phe đa đum ‘lơ̆ng ƀât tŏk bŏk khei 11 truh đĭ khei 12 mơ̆ng đơ̆ng kơ loăi hơdrĕch, kiơ̆ đơ̆ng rim tơring teh, kŭm hăm tơdrong jang kiơ̆ khoa hŏk ki thuơ̆t, lơ kon pơlei hlôi pơtăm hăm dôm kơloăi yŏng ‘nao đei lơ tơdrong ‘lơ̆ng nhen: đum hrơ̆ch ‘lơ̆ng, klui ƀiơ̆ kơ dôm yŏng so, 1 păh ‘nŏh vă vĕh ver ƀiơ̆ dôm tơdrong pơmat tat găh tŏ ‘mi kial. Tơdrong oei đei dơ̆ng ‘nŏh jĭ khei phĕ vă găr chĕh phe hơkâu ‘lơ̆ng.

Ƀok Lê Xuân Thuỷ, tơ̆ xăh Ea Na, apŭng Krông Ana, dêh char Đắk Lắk ăn tơbăt: “Kư̆ phĕ hmă đĕch lê̆ kơ hăt hot nhen adrol sơ̆, gô đum ‘nŏh phĕ, oei kơsĕ phĕ ‘nŏh ‘long hư. Tơm yơ đum bơ̆n phĕ tơm ‘nŏh. Phĕ plei đum hơdrol đang ‘nŏh phĕ hơlơ̆k dơ̆ng plei ‘nao drang drao ki, tôch lăp”.

Dang mơjĭt sơnăm hơnơ̆ng dơ̆ng ƀât 30.000 – 40.000 hlak 1 kĭ chĕh phe găr, oei jên phŏng, kŏng jang ‘nŏh tŏk pơm ăn lơ kon pơlei lao đon. 2 sơnăm vih tơ̆ âu, yă chĕh phe ưh ê tŏk đơ̆ng 50.000-60.000 hlak 1 kĭ lơ̆m sơnăm sơ̆ (2023), sơnăm ‘nâu tŏk truh 100.000 hlak 1 kĭ, ƀât lăp tŏk vă jê̆ truh 150.000 hlak 1 kĭ, pơm ăn bơngai pơtăm chĕh phe tơ̆ Đắk Lắk mât lơ̆m pơyan phĕ hăm ƀĕnh jơhngâm đon chơt hơiă. Mă lei, kiơ̆ ƀok Trịnh Đức Minh, Kơdră vei lăng Khul jang chĕh phe Buôn Ma Thuột, dang ei, yă tŏk kơjung kơna athei jang đei chĕh phe ‘lơ̆ng ‘năi, kiơ̆ kơ ‘nŏh gơ̆h vei kơjăp anih tĕch mơdro đunh đai. Lơ̆m noh, tơdrong kăl hlŏh jĭ athei phĕ chĕh phe gô plei đum hlŏh 85% ‘mơ̆i păng athei sơ̆k hơdrĕng, ‘măn răk mă trŏ hăm tơdrong hơgăt tơmam ‘lơ̆ng. Tơdrong ‘nâu athei jang tôch hơlen păng hiong lơ jơnăr ƀiơ̆ mă lei tơplih kơ ‘nŏh jĭ đei plei chĕh phe ‘lơ̆ng ƀiơ̆, plei hơkâu trăp ƀiơ̆, tơdrong kăl hlŏh dơ̆ng ‘nŏh pơm lăp hăm tơdrong ‘mĕh vă đơ̆ng anih răt.

Ƀok Trịnh Đức Minh akhan: kon pơlei Đắk Lắk roi đunh roi tơrek truh tơdrong ‘nâu: “Kon pơlei đei đon hlôh vao roi ‘lơ̆ng găh tơmam ‘lơ̆ng, ưh lăp lơ̆m tơdrong choh jang đĕch mă lơ̆m tơdrong phĕ plei hai. Lơ̆m tơdrong jang chĕh phe hăm mơ̆r, jang chĕh phe kơjăp ‘lơ̆ng, jang chĕh phe rơgŏh hăm cham char, kon pơlei ưh pă đei druh kiơ̆ tơdrong jang lơ mă đe druh kiơ̆ trong jang xa kơjăp đunh. Brei drou plei chĕh phe tơ̆ Đắk Lắk đei dang 3 tân/ha đĕch păng đe adrin vei lăng dang âu ưh pă đei chă trong pơm hơtŏk plei bơih”.

Đắk Lắk đei năng jĭ tơring pơtăm chĕh phe tơm kơ teh đak, hăm tĕh pơtăm xă hlŏh 210.000 hec-ta, plei rim sơnăm hlŏh 550.000 tân chĕh phe găr. Cheh phe jĭ tơmam đơ̆ng choh jang tơm lơ̆m trong jang mŭk drăm kơ dêh char, ƀơm truh tơdrong iŏk yoa kơ lơ bơngai arih xa tơ̆ tơring. Vă atŏk tơiung anih jang cheh phe pran kơjăp, ƀok Nguyễn Văn Hà, Phŏ Kơdră Anih vei lăng choh jang xa păng atŏk tơiung tơring tơrang dêh char Đắk Lắk ăn tơbăt, dêh char pơjing lơ tơdrong jang ƀơm truh tơ̆ chĕh phe păng đei trong jang vă jang đei tơmam ‘lơ̆ng đơ̆ng choh jang, phĕ, hơdrĕng ot truh tĕch mơdro chĕh phe. Lơ̆m noh, phĕ chĕh phe gô plei đum đĭ jĭ 1 lơ̆m dôm tơdrong tôch gĭt kăl vă plei chĕh phe Đắk Lắk gơ̆h đei plei ‘lơ̆ng, hơkâu trăp.

Ƀok Nguyễn Văn Hà tơroi:“Nhôn tơtă ăn kon pơlei lê̆ phĕ plei oei kơsĕ, athei gô plei đum ‘mơ̆i mă phĕ. Mă 2 ‘nŏh hơmet mă ‘lơ̆ng đơ̆ng rŏng kơ phĕ vă gơ̆h đei găr chĕh phe ‘lơ̆ng. Mă 3, oei athei dôm anih tĕch mơdro hăm teh đak đe jăh jang hơdoi hăm dôm HTX, anih pơgơ̆r kon pơlei choh jang vă tơmam đơ̆ng kon pơlei jang đei, đei sơ̆k hơmet, hơdrĕng ot mă ‘lơ̆ng vă tĕch tơ̆ teh đak vă gơ̆h đei yoa lơ ƀiơ̆”.

Phĕ cheh phe đum ưh lăp đei plei chĕh phe ‘lơ̆ng đĕch mă oei jing 1 hơyak tŏk tôch hơđơ̆ng vă pơjing hơnăn tơmam chĕh phe Việt Nam ‘lơ̆ng tơ̆ anih tĕch mơdro lơ̆m apŭng plenh teh. Kon pơlei pơtăm chĕh phe Đắk Lắk hăm jơhngâm đon jang tơnăp đơ̆ng kơdih hrei ‘nâu oei tơgop gĭt kăl ăn anih jang chĕh phe Việt Nam./.