Dơ̆ng ăh tong anê̆ pơgar tiu pơtăm hrau hăm ka phê xă hloh 1ha tŏk bŏk jơk ƀlĭk, plei iăl, Hoàng Văn Thuỷ, oei tơ̆ thôn Bằng Sơn, xăh Ea Pô, apŭng Cư Jút, dêhc har Đăk Nông chơt hơ iă ƀơ̆t tơroi găh tơdrong mă unh hnam xư vang jang hơp tak xăh choh jang xơđơ̆ng. 5 Xơnăm vang jang, xư hlôi đei hŏk lơ lăm kih thuơ̆t choh jang păng pơgar tiu kơ unh hnam xư dang ei tŏk bŏk oei pơm jang kiơ̆ pơkăp Viet GAP.

Vang pơm jang kiơ̆ pơkăp, unh hnam xư adoi đei hơp tak xăh, anih jang mŭk drăm tơgŭm găh phŏng rei, pơgang hơdrông, tơmam choh jang dơnơm. Gơnơm đơ̆ng noh, dôm xơnăm kơ âu, pơgar tiu unh hnam xư hơnơ̆ng đei jơnei dôm tơchơ̆t găh pơkăp choh jang xơđơ̆ng. Atŭm hăm tơdrong kơjăp xơđơ̆ng kơ pơgar 'long, đei jơnei găh mŭk drăm adoi hơdăh ƀơ̆t rim tâ̆n tơmam adoi đei hơkŏp đơ̆ng 1,5 - 3 rơtuh hlj pơtêng hăm kơjă tĕch tơ̆ tơring: “Đei jơnei noh ưh gan ƀơm pơrang pơrăm, pơrang lôch tenh lôch adar tŏ xĕt hloh, băt đei tơdrong hiơ̆r găh pơrang hăm tơm tiu păng trong chă tơklăh băt vei lăng, hơlen păng hơmet pơrang noh ba hlôh vao hloh. Tơm adoi đei lơ plei hloh păng găh kŏng ti vang jang adoi tơgŭm phŏng, pơgang. Kơjă tĕch tiu rơgoh pơkăp A đei hơpăh 1.500 hlj 1 kĭ, oei A0 noh đei 3.000 hlj 1 kĭ”

Duh ƀôh hơdăh tơdrong pơyua đơ̆ng pơm jang kiơ̆ pơkăp, kon pơlei pơtăm ƀa tơ̆ xăh Đăk D’rông, apŭng Cư Jút, dêh char Đăk Nông hlôi pơjing hơp tak xăh Nông Phú. Ƀok Đỗ Hàn Phú, Kơdră hơp tak xăh ăn tơbăt, tơdrong vang jang lơ̆m hơp tak xăh hlôi tơgŭm kon pơlei tơplih đon kơchĕng lơ̆m pơm jang păng tơrĕk hăm dôm hơdrĕch ƀa 'nao 'lơ̆ng đei lơ plei hloh, kih thuơ̆t pơm jang tơnăp hloh. Gơnơm đơ̆ng noh, tơdrong đei yua lơ hloh păng kon pơlei pă đei pơngơ̆t kơ đon găh kơjă ưh đei xơđơ̆ng, đe pơdro chă pơđep kơjă. Nhen ƀa 'lơ̆ng pơm tơlĕch ưh đei măh axong ăn dôm anih jang mŭk drăm vang jang. Choh jang kiơ̆ pơkăp tơpă jing hơyak hơtŏk jang ƀa tơ̆ tơring ataih yaih âu păng xơkơ̆t hơp tak xăh gô pơtoi pơih xă tơlĕch jang, tĕch tơlĕch ăn hăm lơ tơmam choh pơtăm nai, ưh adrô̆ hăm ƀa đĕch ôh: “Adrol hloh noh kon pơlei gô băt hơdăh tơmam drăm po đei tĕch hlot hăm kơjă kăp hloh, ưh đei ƀơm đe pơdro pơđep kơjă. Jăh vă akhan, kon pơlei hlôh băt hơdăh, đei tơdrong hơtŏk hlôh vao lơ̆m choh jang, atŭm hăm dôm tơdrong adrin đơ̆ng anih tơgŭm nai pơtih nhen axong hơdrĕch ưh iŏk jên, dăh mă tơgŭm phŏng hưuh kơ”

Ƀok Đỗ Duy Nam, Phŏ kơdră Anih Choh jang xa păng Hơtŏk tơring pơxĕl apŭng Cư Jút, dêh char Đăk Nông ăn tơbăt, tơdrong hơtŏk choh jang kiơ̆ pơkăp hlôi păng tŏk bŏk tơgop tơgŭm hơtŏk kơjă tơmam choh pơtăm lơ̆m tơring kơ apŭng. Rim khul jang hadoi, hơp tak xăh tŏk bŏk oei xơkơ̆t đei xơnong pơm gơng tơroh đơ̆ng kon pơlei hăm anih jang mŭk drăm teh đak. Lơ tơmam drăm dang ei hlôi pơm tơlĕch trŏ hăm pơkăp đơ̆ng dôm teh đak răt tơmơ̆t nhen Mih, Nhâ̆t păng dôm teh đak tơring Châu Âu: “Tơdrong pơm kiơ̆ pơkăp tơroh noh pơyua lơ găh mŭk drăm. Mă mônh, găh tơdrong 'lơ̆ng tơmam drăm kiơ̆ tơroh âu dôm unh hnam kon pơlei, dôm anih jang tơroh đei dôm lăm hŏk hơlen, pơma dơnuh găh tơdrong hlôh vao păng pơm kiơ̆ pơkăp kih thuơ̆t kơ anih jang tơguăt. Tơgop hơtŏk hlôh vao ăn kon pơlei, kiơ̆ đơ̆ng noh tơgop hơtŏk anih jang pơm tơlĕch tơmam drăm kơjăp hloh 'lơ̆ng tơnăp hloh”

Yă Nguyễn Thị Tình, Phŏ kơdră Anih Choh jang xa păng Hơtŏk tơring pơxĕl dêh char Đăk Nông ăn tơbăt, hăm tơdrong 'lơ̆ng găh teh, hơyuh tô̆ 'mi păng hơgăt teh xă, xơkơ̆t choh jang xa jing minh lơ̆m dôm tơdrong jang mŭk drăm dơnơm. Vă iŏk yua dôm tơdrong pran, tơdrong pơjing tơring pơtăm tơmam drăm 'lơ̆ng hăm dôm pơkăp tơroh jang kơjăp tŏk bŏk đei Anih jang Kơpal dêh char, Anih vei lăng kon pơlei dêh char tơrĕk kăp gĭt: “Đơ̆ng Anih Kơpal dêh char truh Anih vei lăng kon pơlei dêh char hlôi đei lơ tơdrong pơgơ̆r jang găh tơdrong âu. Lơ̆m pơkăp hơmet pơ 'lơ̆ng choh jang xa noh duh xơkơ̆t pơkăp tơguăt jang vă pơjing tơring pơtăm tơmam drăm xơđơ̆ng, kơjăp 'măn ăn tơdrong pơm tơlĕch tơmam drăm duh nhen 'măn tĕch ăn teh đak đe ning mônh kơnh. Tơpă vă pơjing đei tơring pơtăm noh tơguăt hăm noh athei pơjing tơdrong tơroh jang, vă pơjing tơring pơtăm tơmam drăm păng tơring pơtăm kơjăp xơđơ̆ng 'lơ̆ng vă băt hơdăh tơm a hla chă, ba gô băt 'long pơtăm noh tŏk bŏk oei pơtăm tơ̆ yơ, bơngai yơ tŏk bŏk oei pơm jang păng kiơ̆ pơkăp mă yơ, vei xơđơ̆ng 'lơ̆ng tơmam drăm dăh mă ưh. Đơ̆ng noh rim unh hnam choh jang tơ̆ tơring noh athei tơguăt hăm dih băl vă drơ̆ng minh găh pơkăp pơtăm đei”

Tơguăt pơm jang kiơ̆ pơkăp hlôi păng tŏk bŏk tơgop hơtŏk kơjă tơmam choh pơtăm lơ̆m tơring kơ dêh char  Đăk Nông mă tơdrong tơm kơ dôm pơkăp pơm jang âu noh dôm khul jang hadoi, hơp tak xăh. Chơt hơ iă noh hloh 10 xơnăm pơm kiơ̆ Luơ̆t hơp tak xăh, dôm hơp tak xăh tơ̆ dêh char Đăk Nông hlôi đei hơyak hơtŏk pran. Truh dang ei, jâ̆p dêh char Đăk Nông hlôi hơtŏk đei hloh 230 hơp tak xăh, hăm pơhlom 18.000 'nu jang. 'Nâu jing gơng tơroh đei jơnei đơ̆ng kon pơlei jang mir păng khul kơpal teh đak, anih jang mŭk drăm. Kiơ̆ pơkăp đơ̆ng Anih vei lăng kon pơlei dêh char Đăk Nông, dôm hơp tak xăh tŏk bŏk đei hơyak tơplih 'nao, roi năr roi pơih xă păng hơtŏk tơ iung, tơgop pơjing dôm tơring choh pơtăm iŏk yua kiơ̆ trong 'nao, tơplih um ai tơring pơxĕl kơ pơlei pơla.