Ŭnh hnam ƀok Hoàng Quốc Bài oei tơ̆ thôn 5, xăh Hoà Phú, pơlei tơm Buôn Ma Thuột, dêh char Đắk Lắk jĭ ŭnh hnam rong ka lăng đơ̆ng dang 20 sơnăm hơdrol. Dang ei ŭnh hnam tŏk bŏk rong 3.500 tŏ ka lơ̆m 4 dơnâu đak, akŏp dơnâu să 10.000 m2, iŏk yua dang 700 triệu hlak jên rim sơnăm. Ka lăng hơrih tơ̆ đak jrŭ, sa kư̆ kă, rong ƀônh, tôch kơ pran, tih hrĕnh păng ưh kơ đei jĭ.

Ƀok Bài roi tơbăt: “Ka lăng kyĕng ƀrê tơ jră jĭ tôch kơ ‘lơ̆ng, ka hmă ưh kơ kĕ pơting hăm sư đei, ka hui đei jĭ. Ka lăng tơ̆ đak krong ‘noh sa ka iĕ kơdih, ka kư̆ kă, hơdang, se, iŏk rong ‘noh kŭm chơ choh hơdang, sa hiĕm thoi noh. ‘Ngoăih kơ ‘noh, ĭnh kŭm hiĕm thim đơ̆k, hơƀo pai hâu hiĕm sa thim”.

Kŭm tơ̆ thôn 5, xăh Hoà Phú, pơlei tơm Buôn Ma Thuột, ‘nhŏng Lê Văn Kiên đei 5 dơnâu rong ka lăng să 13.000 m2, tŏk bŏk rong 4.500 tŏ ka. ‘Nhŏng Kiên roi tơbăt, vă rong ka lăng jơnei, athei rơih iŏk đei ka yŏng pran, vei sơđơ̆ng tơmam hiĕm hơdrih, rơgoh; păng hơnơ̆ng tơplih đak lơ̆m dơnâu, ưh kơ lê̆ dơnâu rong đei ‘mê̆ ‘mach. Tơ̆ tơring tơ ter đak krong, pơyan ‘mi ‘noh đak măh mai, tơdrong pơro đak lơ̆m dơnâu hiôk, mă lei lơ̆m pơyan tŏ, đak ưh kơ jrăh, tôch kơ mơmat vă ƀôm đak lơ̆m dơnâu. Oei đak kuay ‘noh ưh kơ gơh yua kơ đei brưng păng ưh kơ ‘lơ̆ng. Yua thoi noh ‘nhŏng Kiên athei tơgĕch yua đak đơ̆ng dôm kơdơ chŭn na lơ̆m tơring păng dôm đak glung.

‘Nhŏng Kiên tơroi: “Kơdơ chŭn na 3 pơyan tơ jê̆ âu lai yơ kŭm đei đak, chŭn ‘nâu đơ̆ng dôm ŭnh hnam kon pơlei, mưh đe sư ưh kơ pơtăm ‘noh ĭnh năm chor hơbong pơro iŏk đak. Bơ̆ 1 hơ bong tơm tơ̆ kơ̆l păh to păng tơ gĕch yua pơđĭ đak glung vă kơ ro tơ̆ dơnâu đang kơ ‘noh pơchoh pơlơh lĕch tơ̆ ‘ngoăh. Đak đơ̆ng dơnâu roi jrŭ roi ‘lơ̆ng, nhen dôm dơnâu hnam nhôn hơnơ̆ng pơvei kơsô̆ jô̆ păh lăp đơ̆ng 1 truh 2,5 mét.”

Kiơ̆ kơ ƀok Nguyễn Thanh Quang, Phŏ Kơdră Anih vei lăng kon pơlei xăh Hoà Phú, lơ̆m xăh dang ei đei hloh 60 ŭnh hnam rong ka lăng, trăp 110 tấn. Kơjă tĕch dang ei đơ̆ng 270 – 350 rơbâu hlak jên 1 kĭ, mơ̆ng tih iĕ. Ka lăng đơ̆ng dôm ŭnh hnam tơ̆ xăh rong tĕch hlot đĭ. Anih vei lăng kon pơlei xăh pơjing Hơp tak xăh Choh jang sa Rơgoh tơgŭm bơngai rong, pơjing hơnăn ka lăng jing tơmam ‘lơ̆ng kơ tơring, păng hơnih tơmang lăng tơpôl vă kơbăt tơdrong jang rong ka lăng....

Ƀok Nguyễn Thanh Quang pơma: “Dang ei tơmam OCOP kơ xăh Hoà Phú đĭ đei drơ̆ng ăn 2 tơmam ‘noh ka lăng păng tơpu sem pleng. Sơnăm 2025, Anih vei lăng kon pơlei xăh Hoà Phú gô tơroi tơbăt, krao hơvơn, tơgŭm kon pơlei vă pơih să dôm tơdrong jang rong ka lăng tơ ter đak krong Srêpốk. Lơ ŭnh hnam kŭm tŏk bŏk sir hơlŭng rong, lăng kiơ̆ lơ̆m đak ro đơ̆ng đak krong rong ka lăng hơtŏk iŏk yua.”

Vă rong ka lăng iŏk đei jơnei hơ iă, ƀok Nguyễn Văn Nam, Kơdră Hơnih Pơtho pơhrăm păng Tơroi tơbăt kơtơ̆ng ang găh Hơnih Pơtrŭt choh jang sa Hơdrĕch ‘long pơtăm, kon tơrong dêh char Dak Lăk tơroi tơbăt rim trong chă rong yŏng ka lăng, vei lăng năng tông dơnou, chă hiĕm păng trong tang găn jĭ ăn tơpôl ka.

- Ƀok ăi, ih tơroi lăng lơ̆m dêh char Dak Lăk hrei ou chă rong kơ loăi ka lăng yă kiơ?

Ƀok Nguyễn Văn Nam: Hrei ou đei lơ unh hnam rong rim kơ loăi ka lăng lơm dêh char Dak Lăk, lơ̆m ou tơklăh jing 2 khul. Khul mă blŭng ‘noh dôm ŭnh hnam oei ‘moi kiơ̆ jih đak kroong Srêpốk rong ka lăng pơm yŏng đơ̆ng chă văh, rôp đơ̆ng lơ̆m đak kroong đơ̆ng noh tăh rong lơ̆m dơnou. Găh kơ loăi ka ou đei hơkar lĕnh, kiĕng ka ƀrê. Khul uơ oei chă rong lơ̆m hơdrŭng hăm rong ka lơ, chă răt kon ka rong đơ̆ng hơnih đe rong yŏng tơ̆ miền Tây tĕch ăn. ‘Nou ka lăng nha, lei lăi hăm ka lăng kiĕng ƀrê, mă lei hơkar hăp kok ƀiơ̆, kiĕng hăp ưh kơ măh ƀrê. Kon pơlei chă rong lơ̆m hơdrŭng rơkĭ tơ̆ rim đak dơnou să nhen dơnou Krông Búk Hạ, dơnou Ea Kao.

- Chă rơih ka rong ‘noh trong kăl hloh, mưh lei kon pơlei kăl rơih ka rong lơ liơ mă ‘lơ̆ng hloh hŏ ƀok?

Ƀok Nguyễn Văn Nam: Hăm ka lăng mă kon pơlei rơih rong chă rôp kon ka đơ̆ng đak kroong Srêpốk ‘noh ka ‘lơ̆ng ưh rơka, sŏk ka hiôi ‘lơ̆ng ưh kơtĕch. Tơdăh ka chă rôp kiơ̆ chă hyup ‘noh dôm kon ka rong ou mưh chă rong kơnh hăp ưh kơ jăh tih. Hăm ka lăng răt rong đơ̆ng miền Tây, ‘noh răt rong dôm kon ka tih iĕ lei lăi dih băl, hơkar hăp lĕnh, glơi pran. Bơ̆n jei kơchăng lăng tơ̆ hơkou, akăr hăp hoei chă jĭ ou to. Lơ loh, bơ̆n mă răt rong ka lăng ‘lơ̆ng.

- Rong ka ‘noh tơdrong hơmet ăn dơnou rong jĭ tôch gĭt kăl, ih tơroi mă rơhau găh tơdrong ‘nou lăng?

Ƀok Nguyễn Văn Nam: Hăm ka lăng rong chă rôp đơ̆ng đak kroong Srêpốk ‘noh kon pơlei tăh rong lơ̆m dơnou, lơ̆m hơmet dơnou chă rong ‘noh kăl pơm kiơ̆ kih thuơ̆t tơ̆ hơla ou. Kon pơlei pơchoh đak dơnou lê̆ hăp hrĕng, prôi vôi đang kơ ‘noh mă tơmơ̆t đak păng tăh rong kon ka. Hăm ka lăng rong lơ̆m hơdrŭng rơkĭ, ‘noh kon pơlei dŏng hơdrŭng rơkĭ tơ̆ thoong đak ro, hơdrou ‘lơ̆ng vă đak gơ̆h mơ̆t lĕch. Mă kăl chă rong lơ hơdrŭng ‘noh rim pơgê bơ̆n hơnơ̆ng chă lăng hơlen ka, tơdăh ƀôh ka ngơi kơ yuơ ưh kơ măh ôxy lei kăl iŏk yua kmăi pơm ăn đak blôk, đak choh dăh mă pơm ăn đak ro vă ka tih vơ̆ ‘lơ̆ng.

- Tơdrong vei lăng năng tông păng hiĕm ka ‘noh lơ liơ hŏ ƀok?

Ƀok Nguyễn Văn Nam: Tơdrong rong ka lăng lơ̆m oei iĕ ‘noh bơ̆n tuh hiĕm đơ̆k đe pơm tơlĕch ăn rong ka. Chă rong ka lăng lơ̆m khei ‘năr đunh, vă dă ƀiơ̆ tơhoach lơ kon jên rong blŭng a păng hơnhăk đei iok yau kơjăp kon pơlei ngăl chă răt kon se vă hiĕm ka lăng. Bơ̆n kăl kơchăng mưh răt bơ̆n kon se vă hiĕm lei lăng bơ̆n kon se ‘lơ̆ng hoei chă ôm păng chă hiĕm hui đơh, păh ai, ‘nĕ chă tuh lơ kơnh ka sa ưh kơ đĭ pơm ‘mê̆ ‘mach đak lơ̆m hơdrŭng rong ka. Tơdrong chă hiĕm kon se hơdrih ‘noh đei ƀơm truh tơdrong jĭ klak kơna bơ̆n kăl hơnơ̆ng lăng hơlen ka rong vă tang găn hơlou tơdrong jĭ ăn kơ ka.

- Găh tơdrong tang găn hơlou jĭ jăn ăn kơ ka rong ‘noh bơ̆n chă jang lơ liơ hŏ ƀok?

Ƀok Nguyễn Văn Nam: Hăm ka lăng lei ‘noh trong tang găn hơlou jĭ jăn ‘noh tơm hloh. Tơdrong băt hơdăh ka chă jĭ lơ̆m đak ‘noh tôch tơnap mă băt păng chă hơmet jĭ jei tôch mơmat tat. Kơna kăl pơm kiơ̆ kơjăp trong tang găn hơlou jĭ jăn ăn kơ ka ‘noh kăl hloh. Pơm kiơ̆ trong tang găn hơlou jĭ jăn ăn kơka ‘noh kăl vei lăng năng tông đak mă rơgoh ‘lơ̆ng, iŏk yua dôm pơgang vi sinh vă pơm pơ ‘lơ̆ng dơnou đak vă kĕ pơ hoach pơ đĭ dôm ičh ka, tơmam bơ̆n hiĕm rơkăh vei lăng năng tông đak hlăng ‘lơ̆ng. Ka ưh kơ jĭ jăn ‘noh hăp kĕ krơ̆ng, kĕ tang găn rim tơdrong jĭ, vei lăng năng tông hơkou hăp pran jăng ‘lơ̆ng.

- Ka lăng ‘noh hmă hmă ưh kơ chă rôp tĕch pơgoh mălei rôp rơih, trong mă ou kăl kơchăng tơdrong yă kiơ hŏ ƀok?

Ƀok Nguyễn Văn Nam: Hăm ka lăng ‘noh jĭ kơ loăi ka măt, gô mơ̆ng kiơ̆ tih iĕ lơ liơ păng ‘mơ̆ng kiơ̆ đe ‘meh vă răt iok lơ liơ. Hmă hmă ka trăp truh 2 kĭ mă gơh rôp tĕch. Tơdrong bơ̆n rôp tĕch ‘noh gô mơ̆ng kiơ̆ đe ‘meh vă răt iŏk, bơ̆n chă rôp dôm ka tih trăp dang yơ kiơ̆ nơ̆r đe ‘meh vă răt iŏk păng ka iĕ ƀiơ̆ ‘noh chă rôp tĕch đơ̆ng rŏng. Lơ̆m jơ ‘năr rôp ‘noh bơ̆n chă rôp dôm ka tih; dôm ka oei iĕ ‘noh rong, truh dang yơ hăp tih ‘noh mă rôp tĕch.

- Lei ah, bơnê kơ ih ƀok Nguyễn Văn Nam hơ.