Kpă Meo pơlan xă tơdrong iung pơm jang
Thứ năm, 16:26, 04/05/2023 Hoàng Qui/Lan tơblơ̆ Hoàng Qui/Lan tơblơ̆
VOV4.Bahnar – Hơnơ̆ng đei đon kơchĕng hơtŏk tơ-iung, pơ-‘nam hŏk hơlen, akŏm đei tơdrong ‘nao vă iŏk yua lơ̆m pơm jang, Kpă Meo, bơngai Jarai tơ̆ pơlei Tung, xăh Ia O,(Chư Prông-Gia Lai) hlôi jing um rŭp jang rơgei tơ̆ tơring hăm jang sa iŏk đei truh 400 trĭu hlj rim xơnăm. Dang ei, Kpă Meo hlôi jing bơngai yak hloh hin dơnuh ăn kon pơlei hŏk ƀoi.

 

 

Kpă Meo đei rơneh tih vơ̆ lơ̆m 1 unh hnam hin dơnuh tơ̆ pơlei Tung (xăh Ia O, apŭng Chư Prông). Kơyua tơdrong hơrih tơnap tap noh ‘nhŏng hŏk đĭ lăm 9 đĕch. Xơnăm 2003, sư oei unh om păng iung pơm jang hăm 2ha teh mă mĕ ƀă axong ăn, vă pơtăm lơ hơdrĕch ‘nhot păng ka phê. Truh xơnăm 2007, ƀôh tơm kơsu đei yua lơ hloh, sư axong jên 150 trĭu hlj vă pơtăm 4ha kơsu. Xơnăm 2009, sư pơih să đei 3ha kơsu dơ̆ng. Mă lei, lơ xơnăm kơ âu kơsu jur kơjă noh lơ unh hnam kon pơlei ƀơm tơnap tap găh mŭk drăm. Kpă Meo hăt hot tral măng chă trong yak ‘nao ăn unh hnam. Ƀôh lơ tơring chă pơtăm ‘long xa plei đei yua lơ, ăh xơnăm 2015, sư pơđăp hăm hơkăn răt 4ha teh dơ̆ng vă pơtăm mit thăi, jrang, prit, ƀơr, sâu riêng pơtăm hrau hăm dih băl: “Mă blŭng iŏk jang pơtăm ‘long xa plei adoi ƀơm lơ tơnap tap. Kơlih tam mă băt hơdăh noh ‘long xa plei ƀơm hơdrông xa, phă pơrăm. Tơdrong mă băt tơm ƀơm pơrang jing 1 tơdrong tơnap tap. Adoi chă hơlen đơ̆ng hla bar săch, mơ̆ng brŏ, hŏk hơlen đơ̆ng dôm unh hnam hlôi jang đei yua noh pơgar ‘long xa plei dar deh sơđơ̆ng păng unh hnam đei yua lơ. Tơdrong đei jơnei kơ unh hnam, đơ̆ng rŏng noh inh adoi tơgŭm ăn kon pơlei, đe đoan viên hơdruh tơdăm lơ̆m pơlei băt găh kih thuơ̆t pơtăm vă hơtŏk mŭk drăm unh hnam”

Vă tơguăt hăm choh jang xa, Kpă Meo hlôi adrin hŏk pơhrăm, vang hŏk lơ lăm pơhrăm găh khua hŏk kih thuơ̆t tơ̆ tơring. Xư adoi năm jâ̆p tơring vă hŏk hơlen tơdrong hlôh vao đang kơ noh akŏm iŏk yua mă trŏ ƀlep hăm hơyuh plenh teh, teh jang tơ̆ tơring. Hŏk răh, jang răh, xư chă akŏm hŏk dôm lăm hŏk ƀổ tŭk, Trung kâ̆p Luơ̆t, Trung kâ̆p Lĭ luâ̆n chĭnh trĭ, hlôi đei tơmơ̆t jang đảng. Truh dang ei, xư hlôi đei pôk jang lơ kơchư̆k nhen: Phŏ Ƀĭ thư Đoan xăh, Ƀĭ thư Đoan xăh Ia O păng dang ei noh Kơdră Anih jang Măt trâ̆n Tôh kuôk Việt Nam xăh.

Lơ xơnăm jang Ƀĭ thư đoan xăh, Kpă Meo băt hơdăh kơlih kiơ kon pơlei tơ̆ tơring adoi oei hin dơnuh, ‘noh kơyuơ  tam mă iŏk yua tơdrong rơgei khua hŏk kih thuơ̆t lơ̆m pơm jang, adoi oei jang rong kon tơrong kiơ̆ khôi juăt xo. Kơyuơ noh, Kpă Meo hơnơ̆ng chă tơroi ăn đe đoan viên, hơdruh tơdăm lơ̆m xăh băt găh tơdrong hlôh vao pơm jang vă iŏk pơm jang, atŭm pơm pơdrŏng. Pơmai Siu Nhi, Phŏ Ƀĭ thư Đoan xăh Ia O ăn tơbăt: “Lơ̆m dôm ‘măng akŏm hŏk hôp lơ̆m thôn pơlei, Kpă Meo adoi hơnơ̆ng tơroi hăm đe hơdruh tơdăm, kon pơlei lơ̆m pơlei băt găh trong jang hơtŏk mŭk drăm, vă hơdruh tơdăm đei trong jang, pơm jang thoi yơ mă gơh đei iŏk yua tơnăp hloh”.

Unh hnam Kpă Luyn, oei atŭm pơlei, gơnơm hŏk kiơ̆ Kpă Meo mă pơtăm đei  3 sao mit, ôi hrau hăm dih băl vă hơtŏk mŭk drăm unh hnam. Kpă Luyn ăn tơbăt: “Đơ̆ng tơdrong hlôh vao kơ po lơ̆m hơtŏk mŭk drăm, Kpă Meo hơnơ̆ng tơroi hăm kon pơlei, mưh ưh kơ băt anih yơ noh sư pơtho dăp đon dăp bơnôh ăn kon pơlei vă băt chă pơtăm hơdrĕch ‘long xa plei, pơm thoi yơ gơh đei yua lơ hloh đơ̆ng dôm hơdrĕch ‘long pơtăm vă hơtŏk mŭk drăm unh hnam”

Um ai kơdrưh đei akŏm đơ̆ng tơdrong jang đoan, dang ei jang Kơdră Anih jang Măt trâ̆n Tôh kuôk Việt Nam xăh Ia O,  Kpă Meo tŏk bŏk jang tơnăp tơdrong jang kơ po. Ƀok Ngô Văn Trường, kơdră Anih jang vei lăng kon pơlei xăh Ia O sơkơ̆t hơdăh: Hăm xơnong jang đei pơjao, Kpă Meo hơnơ̆ng pơgơ̆r chă tơroi, hơvơn kon pơlei xăh Ia O pơm kiơ̆ ƀlep tơchơ̆t tơlĕch đơ̆ng Đảng păng Teh đak, xư oei năm truh rim unh hnam hơvơn kon pơlei akŏm pơm jang, hơtŏk mŭk drăm, nĕ chă mơ̆ng nơ̆r đe kơnê̆ pơhlŭ, pơm tơpăi tơdrong tơguăt tơguăl lơ̆m pơlei pơla. Ƀok Ngô Văn Trường ăn tơbăt: “Găh tơring adoi băt hơdăh, Kpă Meo noh đei đon kơchĕng tơnăp, băt hơdăh tơdrong tĕch răt lơ̆m tơring, tơplih tenh kuawng trong jang vă hơtŏk mŭk drăm, chă choh pơtăm rong kon tơring, noh unh hnam đei yua lơ hloh. ‘Nâu jing um rŭp rơgei ưh adrô̆ kon pơlei kon kông tơ̆ tơring, mă minh ƀar unh hnam bơngai Kinh adoi gơh hŏk ƀoi, vă đei trong jang tơnăp hloh lơ̆m hơtŏk mŭk drăm” 

Hoàng Qui/Lan tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC