Dôm khei au, hloh 700 ŭnh hnam bơngai Dao oei tơ thôn Đoàn Kết, tơring Ia Piơr, apŭng Chư̆ Prông măh erih sa hơdoi hăm ƀau ôm mơchơ̆k mơchăk đơ̆ng 3 hơnih rong nhŭng. ‘Nhŏng Hoàng Văn Niên, oei tơ̆ thôn Đoàn Kết tơbăt, jơ ‘năr ƀau hloh ‘nŏh đơ̆ng drung kơsơ̆ truh tơ̆ gơmăng. Kon pơlei lăp băt tang ‘măng, gom ƀŏ truih tơ̆ jơ tep hloi.

Dang ei tơ̆ tơring Ia Piơr đei 14 tơdrong vă jang rong kon tơrong hlôi păng tŏk bŏk tơ iung pơjing ming man. Tơring tơtil ‘nŏh Ia Lâu đei 19 tơdrong vă jang. ‘Nhŏng Hoàng Văn Niên tôch tơtăm tơdrong erih sa kơ ŭnh hnam mư̆h pơđĭ tơdrong vă jang rong kon tơrong au đei iung jang:“Mư̆h hơnih jang rong kon tơrong vă iung jang đe hăp pơkăp akhan hoei kơƀau, pơjing tơdrong jang ăn kon pơlei. Mă lei dang ei ƀôh ƀăi đơ̆ng yơ tơdrong jang ‘nŏh, jĭ lăp ƀôh ƀau đĕch. Dang ei ‘nao lăp đei mĭnh ƀar hơnih jang, đơ̆ng rŏng au kơnh dôm hơnih dơ̆ng lei ưh kơbăt vă erih sa lơ liơ dơ̆ng bơih?”

Kơtơ̆ng kon pơlei chă tơroi, lơ̆m năr blŭng khei 4/2023, Hơnih vei lăng kon pơlei tơring Ia Piơr hlôi bơ̆ jang hăm bơngai tang măt 3 hơnih jang rong nhŭng hlôi bơ̆ jang. Hla bơar bơ̆ jang sơkơ̆t hơdăh: hơnih pơm rơgŏh đak ‘mê̆ ‘mach tim mă ‘lơ̆ng, mă lei đei hơnih hlôi chă rong nhŭng đĭ 3 khei, rong rơbau tŏ nhŭng tech. Ƀok Bùi Văn Phụng - Bí thư Đảng tơring Ia Piơr tơbăt:“Apĭnh athei kơdră kơpal, mư̆h rim hơnih rong kon tơrong iung jang keh đang, ‘nŏh pơjing khul dăr lăng, hơlen mă hơdăh, tơdăh sơđơ̆ng ‘lơ̆ng lei ăn rong kon tơrong. Nhen hrei au, khul kơdră đảng, kơdră chĕp pơgơ̆r tơring tôch mơmat tat, kơ yuơ mă blŭng tơring ưh kơ đei bơngai joăt jang găh tơdrong au, mă ƀar ‘nŏh tơring ưh kơ đei hơnăp jang tơdrong au”.

Dang ei lơ̆m dêh char Gia Lai đei 46 tơdrong vă jang rong kon tơrong hlôi đei kĭ pơkăp ăn tơmơ̆t jên jang, lơ̆m au đei 16 tơdrong jang đei iung jang. Tơdrong lang să mơ̆ng kơ vă rim tơdrong vă jang rong kon tơrong hlôi tơƀôh hơdăh đei lơ tơdrong ưh kơlăp đơ̆ng rŏng ‘măng năm dăr lăng hơlen ƀơ̆t vă đĭ sơnăm 2022. Kiơ̆ kơ ‘nŏh, đĭ đăng tơdrong vă jang lăp đei hơnih rong, ưh kơ đei hơnih jang pơ yua ăn nhen pơm tơlĕch tơmam drăm hiĕm, dăh mă pơm tơlĕch tơmam drăm anai đơ̆ng ĭch kon tơrong. Kơ yuơ lơ loh, tim mă pơjing đei lơ tơdrong kăp gĭt păng tơdrong jang ăn bơngai jang tŏ tơring.

Atŭm hăm noh, minh ƀar tơdrong pơkăp vă jang đei yua đơ̆ng chă hơvơn asong jang, mă lei ming man keh đang, ưh đei rong kon tơrong mă ăn đe thuê jang. Lơ tơdrong pơkăp vă jang đei tơmơ̆t yua ƀơ̆t tam mă keh đang tơchơ̆t vei sơđơ̆ng găh vei rơgoh cham char. Mă lơ noh adrô̆ man hơdrong var kron kon tơrong, mă ưh đei hơmet ăn tơdrong pơchoh akŏm đak ‘mê̆ ‘mach, rơ̆m rĕk.

Rim tơdrong pơkăp vă jang dang ei rong truh 43.000 tŏ, asong dôm jĭt rơbâu tâ̆n 'nhĕm păng đak toh rim sơnăm. Mă thoi noh, pơtơm tơgop ăn jên mong kơ dêh char Gia Lai 17 ti hlj đĕch, mă tơm noh iŏk thuê̆ yua teh păng jên asong jang nai.

Vă hơmet dôm tơdrong oei đei âu, Anih jang vei lăng kon pơlei dêh char Gia Lai hlôi pơtruh hla bar pơgơ̆r Anih Tơchơ̆t Asong jang, jang hadoi hăm rim anih jang, rim tơring pơtoi pơtho ăn dôm tơ-'ngla asong jang pơm kiơ̆ trŏ hla bar tơchơ̆t tơlĕch; pơm kiơ̆ dôm tơchơ̆t găh vei rơgoh cham char; iŏk thuê̆ hăm minh ƀar tơdrong jang. Ƀok Đinh Hữu Hoà – Kơ-iĕng Kơdră pơgơ̆r Anih Tơchơ̆t Asong jang dêh char Gia Lai ăn tơbăt:“Hăm tơdrong jang rong kon tơrong, Anih Tơchơ̆t Asong jang tơgŭm ăn Anih jang vei lăng kon pơlei dêh char kơchăng lơ̆m chă hơvơn asong vă jang, adrô̆ hơvơn dôm tơdrong pơkăp vă jang tih, rong kon tơrong trŏ hăm tơchơ̆t tơlĕch, iŏk yua trong jang 'nao rơgei, vă vei rơgoh cham char păng dôm tơdrong pơkăp vă jang tơguăt hăm tơdrong pơm tơlĕch tơmam drăm đơ̆ng kon tơrong, vă vei sơđơ̆ng kơjă; ưh đei hơvơn dôm tơdrong jang răh rai, trong jang ưh đei 'lơ̆ng hơgei”.

Tơdrong chă rong kon tơrong, pơm 'mê̆ 'mach cham char ưh adrô̆ đei ƀôh tơ̆ dêh char Gia Lai, mă oei ƀôh tơ̆ lơ tơring nai lơ̆m tơring Tây Nguyên.  Lơ̆m apŭng Cư Jút, dêh char Đăk Nông đei 37 pơgar rong nhŭng akŏm, tih să. Lơ̆m noh, lơ pơgar rong kon tơrong hlôi pơm 'mê̆ 'mach cham char, pơrăm kơnê̆ truh tơdrong hơrih kon pơlei lơ̆m tơring. Hơdăh nhen anih rong nhŭng kơ unh hnam ƀok Lê Văn Hùng, tơ̆ thôn Nam Tiến, săh Ea Pô, apŭng Cư Jút rong truh 2.400 tŏ nhŭng 'măn sa 'nhĕm. Lơ̆m tơdrong jang, pơgar âu pơchoh đak djăh ưh kơ trŏ tơchơ̆t asong. Kơyua noh, Anih jang vei lăng kon pơlei dêh char pơkăl ƀok Hùng pơdơh hloi tơdrong pơm jang kơ pơgar rong kon tơrong, păng athei năm rong truh anih trŏ kiơ̆ tơchơ̆t tơlĕch.