Tơ ‘ngla pơgar xă năm hơdrol lơ̆m tơdrong tơplih trong choh jang xa hăm kơmăy sô̆
Thứ sáu, 11:19, 16/06/2023 Thiên Lý – VOV PLT HCM/Dơ̆ng tơblơ̆ Thiên Lý – VOV PLT HCM/Dơ̆ng tơblơ̆
VOV4.Bahnar - Jĭ ki sư jang kơmăy đei hŏk tơ̆ Phalăng, Đặng Dương Minh Hoàng đei lơ công ty “’mĕh iŏk sư jang” hăm jên khei tôch lơ. Hŭt lê̆ jên khei lơ, ‘nhŏng vih tơ̆ pơlei tơ̆ Bình Phước, choh jang xa. ‘Nhŏng akŏm lơ bơngai, pơjing HTX choh jang xa hăm kơmăy sô̆ Bình Phước, tơgŭm ăn kon pơlei iŏk yoa khoa hŏk kơmăy kơmŏk mưh rei pơtăm.

Ƀât ‘nao 35 sơnăm, Đặng Dương Minh Hoàng đĭ pơm tơ ‘ngla Pơgar Thiên Nông xă hlŏh 50ha tơ̆ apŭng Bù Gia Mập, dêh char Bình Phước, lơ̆m nŏh đei 12ha pơtăm ƀơ Mã Dưỡng (1 plei ‘long tôch ‘lơ̆ng tơ̆ Bình Phước), oei đei ‘nŏh pơtăm ‘long cao su păng tiu. Đei plei jô̆ păh lăp truh 100 tân 1 sơnăm, kơjă tĕch jur tŏk 70.000-90.000 hlak 1 kĭ, 1 sơnăm pơgar ƀơ hơnhăk ăn Hoàng hlŏh 6 ti hlak jên đơ̆ng rŏng kơ trư đĭ jên jang. Plei ƀơ Mã Dưỡng tơ̆ pơgar Thiên Nông ưh lăp tĕch lơ̆m tĕh đak đĕch mă oei tĕch tơ̆ Lào, Campuchia, Đài Loan, Trung Quốc, Nhật Bản hai. Hrei 'nâu, Hoàng oei chă trong jang xa, pơih xă anih tĕch mơ dro truh tơ̆ châu Âu. Vă jang xa gơ̆h đei nhen hrei 'nâu păng vă plei ƀơ Việt gơ̆h tĕch truh tơ̆ tĕh đak nai, "Bơngai" pơjing hơnăn “Ƀơ Ƀok Hoàng” athei yak hlŏh kơbăt dôm yơ tơdrong pơmat tat mưh “hŭt hơchăng pơlei tơm (plt) vih hăm pơlei pơla”.

Hoàng tơroi dơ̆ng, adrol sơ̆ unh hnam ‘nhŏng lăp pơtăm hơdrô̆ cao su păng tiu đĕch. Ƀôh ƀơ Mã Dưỡng jĭ hơdrĕch ƀơ ‘lơ̆ng, đei yoa lơ păng đei năng jĭ plei ‘long ‘lơ̆ng kơ Bình Phước kơna ƀă Hoàng tơplih hơdrĕch, iŏk pơtăm ‘long ƀơ dơ̆ng. Ƀât oei choh hơmet tĕh ‘nŏh ƀă sư lôch hơchăng. Sơnăm 2016, đơ̆ng rŏng kơ brŏk đơ̆ng hŏk tơ̆ Phalăng, Hoàng tơchĕng hơlen trong pơtăm ƀơ Mã Dưỡng, khŏm jang pơkĕh tơdrong hơpơi ‘mĕh đơ̆ng ƀă sư sơ̆.

Pơma găh tơdrong hơnhăk plei ƀơ Việt tĕch tơ̆ tĕh đak đe, tĕch ăn dôm bơngai răt tơmam tôch rơih, Hoàng tơroi, pơgar ‘long ƀơ hnam nhôn đei jang kiơ̆ kơmăy Blockchain vă gơ̆h băt hơdăh anih pơtăm. Tơ̆ anĭh tĕch mơdro hăm điên tư, tơmam lăp kăl hơlen mã QR đĕch ‘nŏh băt hơdăh pơgar, trong pơtăm, vei rong ‘long ƀơ, kơloăi phŏng đei tuh ăn ‘long, năr phĕ păng năr apinh răt hloi. ‘Nâu jĭ hơyak năm tơgŭm ăn hơnăn "Ƀơ Ƀok Hoàng" gơ̆h truh tơpăt tơ̆ tơpang ti bơngai răt, pơih xă anih tĕch ưh kăl kiơ̆ bơngai pơdro.

‘Nhŏng Hoàng tơroi: “Tơpă ‘nei, trong choh jang xa rơgŏh, xa vă huei đei jĭ jăn ‘nŏh jĭ trong jang ưh gơ̆h vĕh, hơnơ̆ng đei bơngai răt tơmam tơchă. Mă lei, tơdăh choh jang hăm mơ̆r mă ưh băt trong choh jang xa hăm kơmăy sô̆ ‘nŏh bơ̆n gô tơhiong lê̆ tơdrong ‘lơ̆ng vă tĕch ăn bơngai răt tơmam. Tơdrong tơmât hơdai choh jang xa hăm kơmăy sô̆ păng choh jang xa hăm mơ̆r tơgŭm ăn bơngai răt gơ̆h dăr lăng đơ̆ng hơtăih, băt hơdăh trong pơtăm vei rong 'long, vei lăng hơnăn tơmam, chih pơjing hơnăn tơmam”.

Mưh choh jang xa, Hoàng ưh đei jang kiơ̆ trong so sơ̆, mă tơmât yoa kơmăy kơmŏk ngăl, vă tơplih ăn kơsư̆k bơngai. Đĭ đăng pơgar đei chô̆ kơmăy hơlen năng, pơm đing pruih đak kơtoh păng săy phŏng kơdih, pơm ƀât rim tơm ‘long ƀơ. Kiơ̆ đơ̆ng iŏk yoa Internet hơlen năng rim tơdrong (ioT), đĭ đăng kơsô̆ chih găh hơyuh ‘ngôm đơ̆ng tĕh, đak tơruih păng tơdrong blŭh vơ̆ đơ̆ng ‘long đei chih akŏm tôch tĕch hăm kơmăy păng gơih ăn kơmăy điên thoăi vă hơlen năng, tơblang hơdăh păng tơlĕch nơ̆r khan hơdrol, roi tơƀôh vă bơngai jang gơ̆h băt trong vei rong, phĕ plei thoi yơ vă ‘lơ̆ng. Bơngai pơtăm gơ̆h ‘mơ ‘met đei 80% đak tơruih, 40% phŏng, pơgang. 

Trong jang hăm kơmăy mưh choh jang xa đơ̆ng Hoàng iŏk đei lơ tơdrong jơnei păng đei lơ bơngai tơrĕk truh. Hrei ‘nâu lơ kon pơlei tơ̆ Bình Phước kŭm pơih xă tĕh pơtăm ‘long ƀơ Mã Dưỡng truh 200ha. Hoàng tơchĕng, lơ̆m tơdrong choh jang xa “’mĕh năm hơtăih ‘nŏh athei vang năm hơdai" kơna ‘nhŏng hơnơ̆ng hơpơi ‘mĕh roi tơƀôh trong jang xa ăn rim bơngai. Đon tơchĕng ‘nŏh đơ̆ng Hoàng đei bơngai pơdro ‘nŏh jĭ yă Nguyễn Thị Thành Thực tơgŭm păng roi tơƀôh đon tơchĕng pơjing HTX choh jang xa hăm kơmăy sô̆, akŏm đei 12 ‘nu bơngai ‘mĕh jang, đơ̆ng nŏh, HTX choh jang xa hăm kơmăy sô̆ Bình Phước đei pơjing lơ̆m khei 6/2022. ‘Nâu jĭ 1 lơ̆m dôm anih jang mă blŭng tơ̆ dêh char Bình Phước bơ̆ jang tơplih hăm kơmăy kơmŏk lơ̆m tơdrong choh jang xa. Hoàng đei rơih pơm Kơdră vei lăng.

 Hăm hơnăp jang pơm Kơdră vei lăng HTX, Hoàng roi tơbăt păng pơtho tơƀôh kơmăy kơmŏk ăn dôm jĭt anih tĕch mơdro. Đơ̆ng nŏh pơjing đei tơdrong ‘lơ̆ng păng trong jang đei yoa hlŏh mưh vei rong ‘long, tơgŭm ăn mih ma duch nă jang xa roi đei yoa hlŏh dơ̆ng vă pơm hơtŏk tơdrong arih, mă loi ‘nŏh gơ̆h hơnhăk tơmam đơ̆ng choh jang xa đơ̆ng Việt Nam truh tơ̆ tĕh đak nai.

‘Nhŏng Nguyễn Minh Hiếu, tơ ‘ngla anih jang Gia Bảo Ecofarm tơ̆ thĭ xăh Phước Long, Phŏ Kơdră HTX choh jang xa hăm kơmăy sô̆ Bình Phước akhan: “Hoàng hlôh vao tôm găh kơmăy kơmŏk roi tơbăt. Hoàng tôch hơbĕch hăm dôm tơdrong tơplih ‘nao kơna chă pơtho ăn ‘nhŏng ŏh, kŭm nhen tơguăt tơdrong roi tơbăt vă pơm ăn tơdrong jang hăm kơmăy sô̆, hiôk hian. ‘lơ̆ng ƀiơ̆”.

Hrei ‘nâu, dôm bơngai jang lơ̆m HTX đei roi tơƀôh iŏk yoa app AutoAgri, tơmam đơ̆ng choh jang athei vei lăng kiơ̆ trong jang atŭm. Tơdrong ‘lơ̆ng đơ̆ng tơmam ưh gơ̆h phara băl kơna tơdrong tĕch mơdro lơ̆m tĕh đak dăh mă tơ̆ tĕh đak đe kŭm hiôk hian ƀiơ̆. Hăm hơnăm jang pơm kơdră vei lăng HTX choh jang xa hăm kơmăy sô̆ Bình Phước, Hoàng kơchăng vang truh hăm rim hop akŏm, pơma nuh găh trong tĕch mơdro hăm dôm anih tĕch mơdro lơ̆m păng ‘ngoăih kơ tĕh đak, tơgop roi tơƀôh tơmam đơ̆ng choh jang xa đei kơ Bình Phước păng chă trong vă tơgŭm ăn kon pơlei, anih tĕch mơdro chă trong tĕch tơmam đơ̆ng choh jang xa đei tơ̆ tơring. ‘Nao hlŏh âu, Hoàng chă trong tơgŭm ăn dôm bơngai jang lơ̆m HTX gơ̆h đei kơsô̆ chih tơbăt tơring pơtăm sầu riêng vă tĕch tơ̆ tĕh đak Trung Quốc. ‘Ngoăih kơ 12 ‘nu bơngai jang lơ̆m HTX, ‘nhŏng Hoàng oei tơroi đĕch app AutoAgri truh hăm 1.500 unh hnam kon pơlei jang chŭn mir lơ̆m dêh char Bình Phước. Truh dang ei, lơ bơngai jang pơgar hlôi jang kiơ̆ trong jang đơ̆ng Hoàng păng blŭng a hlôi iŏk đei lơ tơdrong jơnei.

Ƀok Trần Quốc Duy, Kơdră Anih tơlĕch trong tơmât jên jang tĕch mơdro păng chă tơmang lăng dêh char Bình Phước ăn tơbăt, pơgar ‘long ƀơ ‘nhŏng Hoàng jĭ 1 lơ̆m dôm trong choh jang xa rơgei tơ̆ Bình Phước. Hoàng kơchăng jang hơdoi, pơma nuh, roi tơbăt dôm tơdrong kăl ăn druh dăm tơ̆ tơring iung jang xa hăm kơmăy kơmŏk. Vă pơjing đei trong iung jang xa lăp 'lơ̆ng, tơgŭm ăn bơngai mơlôh pơ̆n tơplih 'nao, iung jang xa rơgei, hrei 'nâu Anih oei jang hăm Hoàng bơ̆ jang lơ trong.

Ƀok Duy pơma: “Truh dang ei, nhôn oei yak hơdai kiơ̆ trong roi tơbăt tơdrong ‘mêm kơ eng truh hăm khul mơlôh, tơgŭm ăn kon pơlei jang chŭn mir lơ̆m tơring, vang tơgop ăn trong jang tơplih ‘nao rơgei kiơ̆ dôm trong jang tôch hơdăh. Pơtih gia nhen jang hơdoi hăm dôm bơngai juăt jang roi tơƀôh dơ̆ng đon tơchĕng, nơ̆r tơbăt, dăh mă pơtho tơƀôh khoa hŏk kơmăy kơmŏk. Đơ̆ng nŏh pơm thoi yơ vă tơdrong choh jang xa Bình Phước gơ̆h tŏk pran păng yak hơdai, hơnhăk tơmam đơ̆ng choh jang xa đei kơ Việt Nam truh hăm dôm tĕh đak lơ̆m apŭng plenh tĕh păng lơ̆m tơring.”

Đơ̆ng dôm trong jang rơgei, tơplih ‘nao ‘lơ̆ng, trong pơtăm ƀơ đơ̆ng Hoàng iŏk đei tơdrong hơgăt Vietgap, iŏk đei lơ tơmam hơpăh đơ̆ng dôm Anih tơm, anih jang kơpal. Hoàng kŭm iŏk đei Tơmam hơpăh Lương Định Của sơnăm 2021 yoa Trung ương Đoàn hơpăh ăn.

 Hrei ‘nâu, Hoàng oei pơm Bơngai vei lăng grŭp Lương Định Của lơ̆m tĕh đak. Hăm hơnăp jang âu, Hoàng hơnơ̆ng kŭm hăm dôm bơngai iŏk đei tơmam hơpăh "Lương Định Của" jang lơ̆m grŭp, tơgŭm ăn đe druh dăm tơ̆ tơring tơrang iung jang xa kiơ̆ trong jang hăm kơmăy 4.0. Hăm đon jang tơnăp, pơ̆n tơchĕng, pơ̆n jang, hơnơ̆ng chă hŏk pơhrăm, pơchĕh 'nao păng jang tŏk, tơdăm ki sư hŏk tơ̆ Phalăng pơm ăn lơ bơngai lui yom găh tơdrong pơhnŏng jang adrol sơ̆ đơ̆ng kơdih kâu, mưh ‘nhŏng rơih iŏk trong vih dơ̆ng tơ̆ tĕh đak vă jang xa, vang tơgop hơnhăk tơmam đơ̆ng choh jang xa Việt truh tơ̆ tĕh đak nai.

Thiên Lý – VOV PLT HCM/Dơ̆ng tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC