Tơring Như Cố, apŭng Chợ Mới, dêh char Bắc Kạn ‘noh tơring đei groi teh kông kŏ, tŏ ‘mi kial sơđơ̆ng tôch trŏ lăp ăn rei pơtăm dôm ‘long pơtăm đei kơ tơring. Tơring ou jei đei bơngai jang sơnăm mơlôh lơ mă lei ưh kơ đei tơdrong jang sơđơ̆ng. Ƀôh hơdăh dôm tơdrong đei, groi teh păng bơngai jang, mĭnh ƀar ‘nu boăl mơlôh kon kông hlôi dơ̆ng pang tang măt pơjing khul jang hơdoi hơdruh tơdăm Như Cố lơ̆m sơnăm 2017. 

Tơ iung pơjing tơgoăt jang hơdoi kơjăp ƀar păh choh jang sa păng tĕch răt pơm hơtŏk kơjă chehphe - Rup iŏk đơ̆ng lơ̆m Internet.

Rim bơngai lơ̆m Khul jang hơdoi hlôi pơtho, tơgŭm djru kon pơlei vang mơ̆t jang lơ̆m tơgoăt choh jang sa, kĕch phĕ tơmam drăm choh jang sa tơplih ăn chă jang sa kơdih kơdih nhen hơdrol ou ki. Gơnơm trong jang ‘nao, rim trong choh jang sa kơ Khul jang hơdoi hơdruh tơdăm Như Cố hơnhăk đei iŏk yua kơjăp tĕnh koăng. Đơ̆ng iŏk đei jơnei ‘măng mă blŭng, rim bơngai lơ̆m khul jang hơdoi tơchơ̆t tơplih pơm jing Hơp tak xah Hodruh tơdăm Như Cố. Ư̆h khan lăp pơdơ̆h ƀơ̆t trong choh jang sa, Khul kơdră chĕp pơgơ̆r Hơp tak xah oei akŏm pơm hơtŏk ‘lơ̆ng rim tơmam drăm hăm trong pơm hal bơar apĭnh drơ̆ng nơ̆r tơmam drăm OCOP ăn tơmam drăm tơm dơnơm kơ dih. ‘Nhŏng Lường Đình Hùng - Bơngai jang Pơchoh trong ăn Hơp tak xah Hơdruh tơdăm Như Cố sơkơ̆t hơdăh:“Hăm dôm tơmam drăm đei drơ̆ng nơ̆r tơmam drăm OCOP, pơtih gia dôm tơmam drăm đơ̆ng pơm tơlĕch sŭp pơtih gia ‘noh sơ̆ dôm tơmam drăm chă tĕch mơdro hmă lăp pơm păh ai đĕch, lơ̆m 1 kĭ chă tĕch lăp đơ̆ng 12 truh 15.000 hlak jên, mưh tơmam drăm ou đei pơm tơlĕch tăh lơ̆m kơdŭng chih hơnăn, năr pơm tơlĕch ou to tôm kiơ̆ tơdrong tơchơ̆t ‘noh hlôi đei tŏk đơ̆ng 30-35%, kơ yuơ tơmam drăm bơ̆n gơ̆h chă chơ tĕch tơ̆ tơring tăih, mong răk đunh jơ ‘năr dơ̆ng”.

Trong choh jang sa kiơ̆ tơgoăt jang hơdoi tŏk bŏk jing tơdrong ‘meh vă, vă hơnih vei lăng choh jang sa atŏk kơtang hơmet ming pơ ‘lơ̆ng kiơ̆ trong pơjing tơmam drăm tĕch mơdro, gơ̆h hơgei păng tŏk lơ. Trong choh jang sa pơm tơlĕch sơđơ̆ng ăn rim bơngai vang mơ̆t lơ̆m khul tơgoăt choh jang sa hơdoi gơ̆h chă tơbăt dih băl dôm tơdrong ou to, sơđơ̆ng ăn tơdrong chă tĕch mơdro păng tơchă băt tơm a la chă tơmam drăm. 

Mŏ Nguyễn Thị Cẩm Mỹ - Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơp tak xah Hla che Cẩm Mỹ tơ̆ tơring Tất Thắng, apŭng Thanh Sơn, dêh char Phú Thọ akhan, lăp jang sa kiơ̆ tơgoăt jang hơdoi mă pơjing đei hơnăn tơmam drăm păng dơ̆ng kơjăp lơ̆m tĕch mơdro. Lơ̆m hơgăt teh să hloh 10ha, hơnih ou hlôi iung jang ‘lơ̆ng lơ̆m tơdrong vei lăng năng tông, chă phĕ păng pơm tơlĕch hla che ‘lơ̆ng. Pơđĭ lơ̆m tơdrong vei lăng năng tông, phĕ đei rim bơngai lơ̆m khul jang chă phĕ tơplih ăn iŏk yua kmăi phĕ. Đơ̆ng rŏng vă jê̆ 7 sơnăm pơjing trong tơgoăt jang sa hơdoi kơ yuơ hơp tak xah dơ̆ng pang tang măt, mŏ Nguyễn Thị Cẩm Mỹ chơt hơ iă mưh kon pơlei tŏk bŏk tơplih trong jang sa kiơ̆ trong kơjăp ‘lơ̆ng:“Sơ̆, đe ưh kơ tơchĕng truh tuh mơ̆r ăn hla che păng ưh kơ ê kơjă hla che đei măt lơ lou. Ba jei hơnơ̆ng chă pơma pơ ieng hăm đe mih ma duch nă tơ̆ ou ‘noh dang ei 1 kĭ hla che 600.000 hlak jên gô kơtĕch răt đei 4 tŏ iĕr. Mă blŭng ba chơt hiôk ‘noh tơdrong tơplih trong jang sa, tơplih đơ̆ng tơdrong choh jang druh kiơ̆ iok đei lơ tơmam drăm vă tơplih jang kiơ̆ jang pơjing đei tơmam drăm ‘lơ̆ng. Tơdrong mă 2, bơngai jang hla che kơ hơp tak xah nhôn, đe sư tôch sơđơ̆ng jơhngơ̆m kơ yuơ tơdrong chă tech mơdro tôch sơđơ̆ng”.

Tơgoăt jang hơdoi tŏk bŏk jing trong yak trŏ lăp hloh vă hơmet ming choh jang sa teh đak bơ̆n kơjăp ‘lơ̆ng păng vang mơ̆t hơdoi lơ̆m apŭng plĕnh teh. Kon pơlei choh jang sa roi năr roi hlôh vao akhan, choh jang sa kiơ̆ kơdih kơdih, pơtăm yă kiơ tĕch yă ‘noh pă đei trŏ lăp bơih, tơplih lơ̆m noh kăl tơgoăt jang hơdoi vă jang sa dôm tơmam drăm đe ‘meh vă răt iŏk, bơngai yoa ‘meh vă răt iŏk. Jơhngơm đon choh jang sa tơplih atŭm hăm tơdrong pơjing trong jang hơdoi đơ̆ng choh jang sa truh chă phĕ, pơm tơlĕch tơmam drăm choh jang sa gô hơnhăk đei iŏk yua kơjăp ăn kon pơlei choh jang sa. Vang iung jang lơ̆m tơgoăt jang hơdoi ‘moi kiơ̆ hơp tak xah tơgŭm ăn kon pơlei sơđơ̆ng jơhngơ̆m choh jang sa păng đei iŏk yua sa hơpăh đơ̆ng kơjă tŏk măt.

Yă Bùi Thị Kim Liên - Kơ iĕng kơdră chĕp pơgơ̆r Hơp tak xah Trường Gia Phát tơ̆ tơring Cầu Đất, pơlei tơm Đà Lạt, dêh char Lâm Đồng tơbăt, tơdrong tơgoăt jang hơdoi hăm hơnih mơdro sa pơjing đei trong choh jang sa mơ̆t lĕch hơnhăk đei iŏk yua kơjăp ăn rim bơngai lơ̆m khul. Mă hơdăh, kon pơlei jang lơ̆m khul đei vang năm hŏk pơhrăm, vang iung jang choh jang sa ‘lơ̆ng hơ iă.

Hăm tơdrong tơgŭm djru đơ̆ng Hơnih mơdro sa, rim bơngai lơ̆m hơp tak xah hlôi tơgĕch iŏk hla ou to kơ chehphe uh pơm mơ̆r , iŏk kơđŏh plei chehphe pơm tơlĕch mĭnh ƀar tơmam drăm đak nhă rơngơp. Chehphe lăp đơ̆ng rŏng phĕ ot đei hơnih mơdro sa răt iŏk hăm kơjă sơđơ̆ng. Mưh jang sa đei iŏk yua kơjăp sơđơ̆ng ‘noh jơhngơ̆m đon hlôh vao kơ kon pơlei lơ̆m jang chehphe rơgoh 'lơ̆ng roi năr roi tŏk kơtang. Yă Bùi Thị Kim Liên pơma: “Hăm trong “ ‘Mi pru ju đunh”, mă blŭng ‘noh ba kăl chă pơtho tơbăt vă kon pơlei ƀôh tơdrong răm đơ̆ng tơdrong jang chehphe ‘mê̆ ‘mach gô pơm kơnê̆ truh kơjă chehphe lơ̆m tơring bơ̆n. ‘Moi kiơ̆ đơ̆ng tơgoăt jang hơdoi hăm rim kŏng ty, kon pơlei vang jang lơ̆m khul hlôi đei iŏk yua sa hơpăh ‘lơ̆ng nhen đe chă răt chephe rơgoh ‘lơ̆ng hăm kơjă 18.000 hlak jên plei chehphe hơdrih ‘noh kŏng ty đei tơgoăt jang hơdoi ‘moi kiơ̆ hơp tak xah ‘noh đe sư răt iŏk truh 20.000 hlak jên lơ̆m 1 kĭ hơdrih ‘noh kon pơlei ƀôh tom măt tơpă mơ̆n, kơna jang kiơ̆ tôch tơnăp”.

Tơdrong pơjing kơjă tŏk măt tơmam drăm choh jang sa rơgoh ‘lơ̆ng, sơđơ̆ng trong jang kih thuơ̆t tŏk bok đei jing tơdrong ‘meh vă kăl hloh vă tơmam drăm trŏ lăp hăm bơngai răt yua ‘meh vă chă răt. ‘Nou jĭ trong jang tôch trŏ lăp hăm chăl hle păng trong pơchoh ăn hơmet ming choh jang sa teh đak mơ̆n kiơ̆ trong pơm hơtŏk kơjă tơmam drăm păng atŏk tơ iung kơjăp ‘lơ̆ng.