VOV4.Bahnar - Dang ei, bơngai pơtăm cà phê tơ\ dôm dêh char Tây Nguyên pe\ je# đang cà phê pơyan 2016-2017. Đơ\ng ro\ng kơ khei năr âu, mih ma duch nă gô choh hơmet pơgar cà phê po ăn pơyan đơ\ng ro\ng kơnh. Mă lei pha hăm dôm xơnăm adrol ki, xơnăm âu, lơ unh hnam kon pơlei tơ\ Dak Lak pơngơ\t kơ đon lơ\m tơdrong vei jang pơgar cà phê đơ\ng ro\ng kơ pe\ plei [ơ\t hơyuh to# ‘mi ưh kơ xơđơ\ng. 

Unh hnam [ok Bùi Văn Thống oei tơ\ thôn 3, xăh Ea Kly, apu\ng Krông Pach, dêh char Dak Lak đei hloh 2 héc ta cà phê oei pe\ plei. Mă hlôi juăt hăm tơdrong jang cà phê, mă lei [ok Thống ăn tơbăt 2 xơnăm kơ âu, hơyuh to# ‘mi ưh kơ xơđơ\ng, pho\ to# pho\ ‘mi. Tơdrong mă âu hlôi pơm tơplih lơ\m tơdrong jang cà phê kơ unh hnam [ok. Mă adrin tôch dêh, mă lei đơ\ng ro\ng kơ pe\ plei cà phê pơyan adrol adar hloh kơlih ‘mi lơ hlôi pơrăm truh tơ\ plei cà phê ăh pơyan âu ưh kơ ‘lơ\ng. {ok Bùi Văn Thống tơroi:“Pơtêng hăm xơnăm xơ\ noh ưh kơ đei hơto\ ôh. Mưh nhen xơnăm xơ\ 1 héc ta đei yua 3 tấn noh xơnăm âu pơhlom 2 tấn đe\ch minh ha, ưh kơ hloh ôh. ‘Măng le\ch pơkao kơ xơnăm âu ki noh ‘mi lơ pơm ăn tơm cà phê giơ\ng ‘lơ\ng, mă lei ako\m adro# tơ\ hla noh plei ưh kơ đei lơ”

Jing tơring juăt jang cà phê đunh xơnăm, lơ bơngai pơtăm cà phê tơ\ Dak Lak gơnơm lơ\m tơdrong hlôh vao đơ\ng kơdih po, ưh kơ đei hơlen kiơ\ tơdrong giơ\ng pran đơ\ng tơm nhen tơroi đơ\ng dôm anih juăt jang. Mưh nhen dôm xơnăm adrol ki, đơ\ng ro\ng kơ pe\ plei, mih ma duch nă hleh xơdrai, kôch chong rơgoh, tuh pho\ng, ruih đak vă pơgar to\k pran đơ\ng ro\ng minh xơnăm rong plei, noh xơnăm âu, mih ma duch nă pơngơ\t kơ đon ưh kơ băt vă jang thoi yơ. Kơlih hơyuh to# ‘mi ưh kơ xơđơ\ng, hơdrông pơrang pơrăm, tơdrong axong kơchơ\t ‘lơ\ng păng pho\ng tuh ưh kơ đei nhen pơkăp. Ma  Lê Minh Tuấn oei tơ\ xăh Ea Kiết, apu\ng Chư\ Mgar, unh hnam đei hloh 2 hec ta cà phê pe\ plei je# đang ăn tơbăt: “Kiơ\ tơdrong hlôh vao rim xơnăm đơ\ng ro\ng kơ pe\ plei inh kăt hleh xơdrai, đơ\ng ro\ng kơ noh pơhlom 1 khei le# tơm jô ‘mơ\i noh pơtơm ruih đak vă pơkao hăp chôh tôm. Mă lei xơnăm âu hơyuh to# ‘mi tơplih, đei tơm pơkao chôh hrôih, đei tơm noh jô, noh inh oei pơngơ\t kơ đon ưh kơ băt athei tuh pho\ng ruih đak thoi yơ vă vei lăng tơnăp tơm cà phê thoi yơ”

 Kiơ\ Tiến sĩ Trương Hồng, Pho\ kơdră Anih jang hơlen Kho ho\k kih thuơ\t choh jang xa jang găh bri Tây Nguyên, yuơ kon pơlei pơngơ\t lơ\m tơdrong vei lăng cà phê [ơ\t hơyuh to# ‘mi ưh kơ xơđơ\ng nhen dang ei, noh lơ unh hnam hlôi jang glăi pơkăp, kơxo# pho\ng păng mă hăt noh ăh khei ruih đak. Yuơ hơyuh to# phang, vă pơgenh axong đak ruih, kon pơlei ưh kơ pơkăpkhei năr mă tơre\k truh tơ\ tơm đe\ch. Tơdrong mă âu pơm ưh kơ xơđơ\ng lơ\m tơdrong vei jang cà phê đơ\ng ro\ng kơ pe\ plei, tơre\k truh tơdrong giơ\ng pran hăm tơm cà phê lơ\m khei năr hơmet chôh pơkao, pơm tơnap tap ăn tơdrong vei jang ning nai kơnh. Tiến sĩ, Trương Hồng ăn tơbăt:“Kon pơlei hơnơ\ng kơ ruih đak thoi yơ mă [lep hăm tơdrong kơ po ke\ đei, noh đe ưh kơ xơkơ\t khei năr ruih thoi yơ vă mă [lep. Lơ mir pơgar nhôn năm hơlen ăn [ôh mih ma duch nă ruih đak hrôih hloh pơtêng hăm tơdrong kăl đak kơ tơm cà phê. Pơtih gia đơ\ng ro\ng kơ pe\ plei đang mưh bơ\n kiơ\ kơ tơdrong giơ\ng hăm tơm cà phê bơ\n gô [ôh khei năr ruih tro\ [lep [ơ\t tơm cà phê jô hla đơ\ng ro\ng kơ ruih noh chôh pơkao pơhlom 90%, oei mưh ruih ưh kơ tro\ noh đơ\ng ro\ng kơ ruih pơkao chôh đei 70% đe\ch. Noh jing tơdrong jang mă mih ma duch nă jang ưh kơ [lep hơnơ\ng kơ [ôh.”

Hăm hơyuh to# ‘mi ưh kơ xơđơ\ng noh tơdrong vei lăng kơchơ\t ‘lơ\ng, vei xơđơ\ng đak ruih ăn tơm cà phê thoi yơ mă tro\ [lep pơyua lơ jing tơdrong mă kon pơlei jang mir Dak Lak oei tơre\k dang ei.

Lan chih păng rapor