VOV4.Bahnar - Đơ\ng sơ năm 2016, hơ dre\ch prit Nam Mi đei hơ nhăk pơ tăm tơ\ 1, 2 xăh kơ apu\ng Buôn Đôn, dêh char Dak Lak. Vă pơm ‘lơ\ng ăn tơ drong đei yoa kơ kon pơ lei, an^h jang kơ pal pơ gơ\r jang hơ doi hăm an^h te\ch mơ dro tơ gu\m hơ dre\ch, ki thuơ\t păng pơ kăp răt io\k đ^ tơ mam đơ\ng kon pơ lei jang đei. Hăm trong jang hơ doi âu prit to\k bo\k pơih đei tơ drong hơ me\ng ‘nao lơ\m tơ drong tơ plih ming ‘long pơ tăm tơ\ tơ ring:

Pơ gar prit xă hlo\h 1 ha kơ u\nh hnam mo\ Phùng Thị Mai, tơ\ plei Ea Mar, xăh Krông Na, apu\ng Buôn Đôn, dêh char Dak Lak dang ei pơ tơm mât lơ\m khei mă 7, tơm prit jung hlo\h kơ\l, tih dang to\ blu, m^nh [ar tơm đ^ le\ch yo\l, đei prit bơih, ro\ năng gô kăt te\ch dang 3-4 khei đơ\ng ro\ng dơ\ng. Mo\ Mai ăn tơ băt, ‘nâu j^ hơ dre\ch prit Nam Mi yoa 1 an^h te\ch mơ dro tơ\ pơ lei tơm Hồ Chí Minh te\ch ăn. An^h âu jang hăm An^h vei lăng choh jang xa păng ato\k tơ iung tơ ring tơ rang apu\ng k^ hăm kon pơ lei, tơ gu\m hơ dre\ch, ki thuơ\t pơ tăm, vei rong păng răt io\k pơ đ^ prit. Lơ\m khei ‘năr pơ tăm, bơ ngai tang măt đơ\ng An^h vei lăng choh jang xa apu\ng păng bơ ngai jang ki thuơ\t đơ\ng công ty hơ nơ\ng chă dăr lăng lơ\m pơ gar, hơ len năng bơ\n sơ drông păng pơ tho ăn kon pơ lei tang găn:

“Công ty đe sư jur jang hăm xăh, apu\ng k^ pơ kăp răt io\k pơ đ^ tơ mam, prit jang đei. Găh ki thuơ\t hăm găh an^h vei lăng choh jang xa đe sư hơ nơ\ng jur dăr lăng, 1 khei dôm ‘măng jur ‘mơ\i. Pơ tăm prit te\h ‘nâu ku\m lăp mơ\n, prit ‘lơ\ng kơ jung dang 4m jo# hloi hăm hla, tơm ‘no\h tôch tih.”

Pơ gar prit hnam mo\ Mai pơ tơm le\ch hơ nglu\ng

Ku\m nhen u\nh hnam mo\ Mai, u\nh hnam yă H’Nhap Hra, tơ\ plei Drêc A, xăh Ea Huar, apu\ng Buôn Đôn, đơ\ng ro\ng lơ ‘măng truh dăr lăng tơ\ dôm pơ gar pơ tăm pơ long năng păng đei xăh roi tơ [ôh tôch rơ đăh yă pơ tăm 8 sao prit hơ dre\ch ‘nao. Mă đơ\ng ‘nao pơ tăm ră mă lei prit blu\h jing ‘lơ\ng, ưh gan đei sơ drông phă. Hlo\h kơ ‘no\h dơ\ng, đei an^h te\ch mơ dro [ơk ăn hơ dre\ch, pơ tho pơ tăm păng k^ hla ar răt pơ đ^ prit đơ\ng jang đei, lơ\m hla ar pơ kăp chih hơ dăh, tơ dăh an^h te\ch mơ dro pơm glăi, ưh đei răt io\k prit nhen nơ\r pơ kăp ‘no\h athei hru\ ‘mong ăn kon pơ lei 100 triu hlak jên 1ha, kơ na u\nh hnam yă ku\m sơ đơ\ng jơ hngâm jang.

Pơ gar prit ‘nao pơ tăm kơ u\nh hnam yă H’Nhap Hra

Yă H Nhap Hra pơ ma: “Tơ\ xăh, apu\ng pơ gơ\r hôp, tơ roi akhan công ty vă tơ mât jên jang, pơ hlom dơ\ng, klo inh đ^ năm dăr lăng trong đe pơ tăm pơ long năng adrol kơ ‘no\h bơih. Đơ\ng ro\ng kơ ‘no\h nhôn pơ tơm k^ hla ar pơ tăm. Kơ tơ\ng đe khan, công ty vă răt io\k pơ đ^ prit ăn kon pơ lei đơ\ng no\h nhôn pơ\n pơ tăm, tơ dăh pơ tăm mă ưh đei an^h răt lei nhôn ưh pơ\n pơ tăm ôh.”

Kiơ\ tơ drong jang tơ plih tơ đăh ‘long pơ tăm tơ\ tơ ring, sơ năm 2016, apu\ng Buôn Đôn pơ jing An^h pơ gơ\r pơ tăm prit te\ch tơ\ te\h đak đe yoa Kơ dră vei lăng kon pơ lei apu\ng che\p kơ\l, jang hơ doi hăm Công ty pơ tăm prit Việt – m^nh an^h juăt pơ tăm păng te\ch prit tơ\ te\h đe tơ\ pơ lei tơm Hồ Chí Minh, pơ jing tơ ring pơ tăm prit. An^h jang âu tơ gu\m ăn kon pơ lei 1 puăt kơ jă prit hơ dre\ch, pơ tho trong pơ tăm, vei rong păng răt io\k pơ đ^ prit jang đei. Tơ\ m^nh [ar trong jang pơ long năng, tơ ring tơ gu\m ăn kon pơ lei 1 puăt jên răt hơ dre\ch păng jên pơm đing pruih đak ‘mơ ‘met.

Truh dang ei, apu\ng Buôn Đôn pơ tăm đei 24 ha prit Nam Mi. Rim pơ gar prit oei blu\h jing ‘lơ\ng ngăl, m^nh [ar pơ gar pơ tơm le\ch yo\l, đei plei. Yă Trần Thị Thủy, pho\ kơ dră An^h vei lăng choh jang xa păng ato\k tơ iung tơ ring tơ rang apu\ng Buôn Đôn ăn tơ băt, kiơ\ hla ar pơ kăp, công ty cam răt io\k đ^ tơ mam ăn kon pơ lei, hăm kơ jă 5.000 hlak 1 k^. Hăm kơ jă âu, lăp kăl prit pơ tăm đei plei tih, trăp 20 k^ 1 hơ nglu\ng, jo# păh lăp 1 ha prit đơ\ng ro\ng kơ kăt te\ch kon pơ lei lơi đơ\ng 100 triu hlak jên 1 sơ năm:

“Tơ drong ‘nâu đei trong jang đơ\ng apu\ng bơih, mưh pơ jing ‘no\h Kơ dră vei lăng kon pơ lei apu\ng che\p kơ\l khul păng 13 an^h jang nai adoi đei măt lơ\m khul ‘no\h ngăl. Kiơ\ kơ ‘no\h, công ty k^ hla ar hăm kon pơ lei đei khul kơ dră tơ ring dơ\ng lăng. Truh dang ei, đei lơ pơ gar vă je# truh 7 khei bơih kơ na prit hlôi le\ch yo\l, hơ nglu\ng bơih. Hlôi đei hla ar đơ\ng kon pơ lei tơ roi ăn công ty vă chơ ako\m bơ\n [ao, tơ lei păng pơ tho ăn kon pơ lei trong yoa vă kon pơ lei io\k yoa, đơ\ng ro\ng kơnh đe sư trư jên mưh răt prit. Hrei ‘nâu hăm dôm pơ gar prit âu kon pơ lei sơ đơ\ng jơ hngâm păng ku\m tôch hơ iă hăm apu\ng hai.” Yă Trần Thị Thủy pơ ma thoi no\h.

Kiơ\ trong jang, sơ năm ‘nâu, apu\ng Buôn Đôn vă pơ tăm dơ\ng 50ha prit Nam Mi, păng tơ che\ng adrol truh sơ năm 2020 vă pơih xă păng vei kơ jăp tơ ring pơ tăm prit xă 200ha. Hăm trong jang hơ doi 3 pang: Khul kơ dră tơ ring – kon pơ lei jang chu\n mir – bơ ngai tơ mât jên jang, an^h jang kơ pal io\k dăr lăng, bơ ngai tơ mât jên jang pơ truh hơ dre\ch, pơ tho ki thuơ\t jang păng răt io\k pơ đ^ tơ mam jang đei ăn kon pơ lei, ‘long prit Nam Mi to\k bo\k pơih đei trong yak ‘nao găh kơ loăi pơ tăm đei kơ jă kăp tơ\ Buôn Đôn.

            H’Xíu H’Mốc: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\