VOV4.Bahnar - Yoa [ơm kơ ne# đơ\ng j^ klak nhu\ng châu Phi, kơ so# nhu\ng te\ch ưh kơ măh kơ na jă to\k tôch dêh. Lơ unh hnam te\ch mơ dro oei tôch pơ ngơ\t, ưh kơ su\k yă kiơ.

Hlo\h 2 gie\ng ‘nâu, tơ\ ki-ốt te\ch ‘nhe\m nhu\ng kơ yă Đặng Thị Bích Liên, bơ ngai pơ dro tơ\ kơ chơ Gia Nghĩa ưh gan đei bơ ngai răt lơ nhen thoi adrol ki. Kiơ\ yă Liên, yoa kơ jă nhu\ng to\k kơ na kơ jă ‘nhe\m nhu\ng te\ch tơ\ ‘ngoăih ku\m to\k kiơ\ pơm ăn tơ drong răt yoa đơ\ng kon pơ lei jur [iơ\. Tơ\ an^h te\ch ‘nhe\m kơ yă Liên, ‘nhe\m nhu\ng dôm kơ loăi te\ch đơ\ng 100 – 110 rơ bâu 1 k^; ting mir đơ\ng 110 – 130 rơ bâu 1 k^… đei răt io\k đơ\ng an^h ket [uh nhu\ng atu\m ngăl. Kiơ\ yă Liên, tơ dăh kơ jă te\ch to\k hơ nơ\ng, ‘no\h yă hơ nat vă gơ\h te\ch ‘nhe\m hơ nơ\ng, kơ lih yoa ‘nhe\m nhu\ng răt io\k tôch măk, mă lei mưh te\ch ‘no\h oei athei hơ met ming vă lăp hăm kơ so# jên bơ ngai răt yoa, kơ na ưh kơ đei lơi dôm yơ:

“ Hơ drol ki kơ jă to\k ‘măng mă blu\ng truh 20 rơ bâu, đơ\ng ro\ng kơ ‘no\h to\k dơ\ng, truh 95 rơ bâu 1 k^, [lă đơ\ng noh to\k dơ\ng truh 120 rơ bâu 1 k^. Bơ ngai răt đe oei răt mơ\n mă lei răt to\ se\t đe\ch, lơ bơ ngai [ôh măk đe ưh pă răt ‘nhe\m nhu\ng bơih mă răt xa tơ mam nai dơ\ng, jên kon pơ lei io\k đei đơ\ng jang mir roh ngăl, kơ jă che\h phe dang ei jur kơ na đe răt ku\m to\ se\t [iơ\.”

Nhen thoi no\h mơ\n, tơ\ an^h te\ch ‘nhe\m nhu\ng kơ yă Phạm Thị Oanh, tơ\ kơ chơ Gia Nghĩa lơ loh ‘năi. Tơ dăh adrol ki, 1 năr, yă te\ch đei vă je# 1 tă ‘nhe\m nhu\ng ‘no\h dang ei, ‘nhe\m nhu\ng te\ch hlot jur truh 1 puăt. Yă Oanh ăn tơ băt, ‘nhe\m nhu\ng ưh kơ măh, pơm ăn kơ jă to\k tôch dêh, khei ‘năr tơ je# âu lơ bơ ngai pơ dro tơ\ jơ\p tơ ring năm tơ\ Dak Nông chă răt nhu\ng kơ na pơm ăn ‘nhe\m nhu\ng roi ưh kơ măh. Dôm unh hnam rong nhu\ng dang ei pă đei io\k jên đăt ko\k răt nhu\ng đơ\ng bơ ngai pơ dro nhen adrol ki bơih, yoa oei gô lăng kơ jă jur to\k ‘mơ\i.

“ Hơ drol ki inh te\ch 80 rơ bâu 1 k^, to\k 90 rơ bâu, đơ\ng ro\ng kơ ‘no\h to\k truh 120 rơ bâu 1 k^, hơ dro# lơ\m khei 11 âu kơ jă to\k truh 120 rơ bâu 1 k^, kon pơ lei đe [ôh măk kơ na ưh gan ‘me\h răt. Nhôn tôch pơ ngơ\t, te\ch ưh đei lơi kơ na tôch pơ ngơ\t, jên răt măk, jên ket [uh, jên chơ, tôm kơ loăi jên athei tơ le\ch.”

Tơ\ hơ năp tơ drong hli ưh kơ măh ‘nhe\m nhu\ng, ưh hơ dro# bơ ngai pơ dro đe\ch, mă bơ ngai răt yoa ku\m tôch pơ ngơ\t yoa khei ‘năr hơ tuch sơ năm tơ drong ‘me\h vă răt xa ‘nhe\m nhu\ng to\k, kơ plăh ‘no\h kơ jă sư roi to\k hlo\h dơ\ng. Yă Nguyễn Thị Hạnh, tơ\ phương Nghĩa Đức (Gia Nghĩa) tơ roi: Kơ jă ‘nhe\m nhu\ng to\k, tơ mam so\ng xa rim năr kơ unh hnam ku\m tơ plih kiơ\.

“ Dang ei athei răt to\ se\t [iơ\, adrol ki năm kơ chơ răt 100 rơ bâu ‘nhe\m nhu\ng dang ei lăp răt 50 truh 60 rơ bâu đe\ch, sư măk dêh ne jên đơ\ng yơ vă răt, ba jang chu\n mir lơ liơ gơ\h đei jên răt lơ, dang ei 1 k^ dang 120 rơ bâu hlak, nhu\ng oei hơ rih đei răt ku\m truh 80 rơ bâu bơih.”

Kơ plăh dang ei kơ jă ‘nhe\m nhu\ng oei to\k dêh hlo\h đơ\ng sơ\ truh dang ei, hăm dang 130 rơ bâu hlak 1 k^, to\k vă je# 2 ‘măng pơ têng hăm đunh kơ âu 2 khei, păng ro\ năng gô to\k lơ hlo\h dơ\ng.

Hoàng Qui: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\