VOV4.Bahnar - Hăm tơ drong tơ mât yoa dôm trong jang kơ jăp ‘lơ\ng hlôi hơ nhăk ba lơ tơ drong đei yoa ăn kon pơ lei tơ\ dêh char Gia Lai. Plei ‘yăl, hơ kâu ‘lơ\ng păng kơ jă te\ch măk [iơ\ mưh kon pơ lei jang kiơ\ trong jang đei pơ tho tơ [ôh. {ai chih tơ\ hơ la âu tơ roi truh tơ drong ‘nâu tơ\ apu\ng Ia Grai, 1 lơ\m 4 apu\ng tơ\ dêh char Gia Lai oei tơ le\ch tơ drong jang “Pơm hơ to\k kơ jăp ‘lơ\ng đơ\ng tơ drong jang che\h phe hăm dôm unh hnam kon pơ lei”.    

{ok Nguyễn Văn Miên, tơ\ plei Tân Lập, xăh Ia Sao, apu\ng Ia Grai vang jang lơ\m tơ drong jang pơ tăm che\h phe kơ jăp ‘lơ\ng truh dang ei ‘no\h j^ sơ năm mă 2. Hăm 3ha te\h, sơ năm adrol ki [ok io\k đei vă je# 15 tân che\h phe găr păng tơ che\ng adrol sơ năm ‘nâu ku\m io\k đei dôm âu ‘năi, lơ [iơ\ tôch dêh pơ têng hăm dôm sơ năm adrol sơ\. Kiơ\ [ok Miên, mưh mât jang lơ\m tơ drong ‘nâu, [ok đei pơ tâp pơ hrăm tôch hơ len dôm trong jang kơ jăp đunh, nhen hơ to\k io\k yoa mơ\r, le# gan săy pho\ng; pruih pơ gang sơ drông kiơ\ trong “4 tro\”; dăh mă pruih đak ‘mơ ‘met. Kiơ\ đơ\ng no\h, ‘mơ ‘met đei jên jang mă lei che\h phe lei ‘yăl, hơ kâu ‘lơ\ng [iơ\:

“Rim sơ năm đei dôm ‘măng hop ako\m pơ ma găh pơ tăm che\h phe kơ jăp inh truh ako\m ngăl. Adrol ki, jang che\h phe inh jang kiơ\ trong so đe\ch, jang kiơ\ đon hlôh vao đơ\ng unh hnam kơ dih đe\ch mă lei đơ\ng đei năm hop ako\m ‘no\h pơ tơm jang kiơ\ khoa ho\k, ki thuơ\t, jang kiơ\ trong jang che\h phe kơ jăp ‘lơ\ng âu. Jang kiơ\ vă pơ gar che\h phe đei plei ‘yăl, hơ kâu ‘lơ\ng.”

Vang jang lơ\m tơ drong jang pơ tăm che\h phe kơ jăp ‘lơ\ng hai, [ok Hồ Quang Hiệu, tơ\ plei Tân Sao, xăh Ia Sao, apu\ng Ia Grai, dêh char Gia Lai ăn tơ băt, jang tam mă đunh mă lei [ok păng lơ bơ ngai lơ\m tơ ring hlôi tơ plih đei đon tơ che\ng găh pơ tăm che\h phe kiơ\ trong kơ jăp đunh. Hlo\h 1ha che\h phe hnam [ok hlôi đei pơ tăm ming mưh vang jang lơ\m tơ drong jang ‘nâu. Kiơ\ đơ\ng pơ tâp pơ hrăm, [ok hlôi jang kiơ\ rim trong jang che\h phe kơ jăp ‘lơ\ng, đơ\ng choh te\h truh rơih hơ dre\ch, săy pho\ng, tuh mơ\r, pruih pơ gang sơ drông păng pruih đak:

“Rim ‘măng vih đơ\ng pơ tâp jang, kon pơ lei jang che\h phe ku\m tơ plih ming đon jang roi lơ. Găh tơ drong yoa pơ gang sơ drông, trong vei rong săy pho\ng, tuh mơ\r ăn ‘long che\h phe đei jang ‘lơ\ng [iơ\ tơ pă.”

Ia Grai j^ 1 lơ\m dôm apu\ng tơm găh pơ tăm che\h phe kơ dêh char Gia Lai hăm vă je# 20.000ha. ‘Long che\h phe hlôi đei pơ tăm tơ\ âu hlo\h 30 sơ năm păng lơ pơ gar ‘long hrei ‘nâu oei chă pơ tăm ming, mă ưh ‘no\h ‘nao vă đei plei. Kiơ\ yă Bùi Thị Hằng, Pho\ Kơ dră vei lăng kon pơ lei xăh Ia Sao, apu\ng Ia Grai, ‘nâu j^ tơ drong ‘lơ\ng vă tơ gu\m ăn kon pơ lei jang kiơ\ dôm trong jang kơ jăp ‘lơ\ng tơ\ pơ gar che\h phe. Kiơ\ đơ\ng noh, lơ tơ drong jang vang tơ gu\m ăn kon pơ lei pơ tăm ming che\h phe ku\m nhen jang che\h phe kơ jăp ‘lơ\ng đei tơ le\ch tơ\ tơ ring, tôch đei yoa ăn kon pơ lei:

“Khei ‘năr tơ je# âu, lơ tơ drong pơ tâp pơ hrăm trong jang pơ tăm ming che\h phe păng pơ tho tơ [ôh trong vei rong che\h phe. Kiơ\ đơ\ng no\h, kon pơ lei hlôh vao păng tơ plih ming trong vei rong ‘long che\h phe vă kon pơ lei jang xa kiơ\ trong jang rơ go\h păng kơ jăp ‘lơ\ng.”

{ok Trần Văn Chín, Pho\ Kơ dră Công ty jang hơ doi Mascopex an^h jang tơ\ Gia Lai ăn tơ băt, j^ an^h chă răt mong che\h phe te\ch ăn dôm an^h jang tih lơ\m apu\ng plenh te\h, công ty tôch năng kăl truh che\h phe ‘lơ\ng, rơ go\h. Yoa thoi no\h, an^h oei bơ\ jang tơ gu\m ăn apu\ng Ia Grai ku\m hăm 3 apu\ng nai lơ\m dêh char Gia Lai tơ le\ch tơ drong jang che\h phe kơ jăp ‘lơ\ng. Lơ\m tơ drong jang ‘nâu, công ty ku\m hăm khul kơ dră tơ ring, an^h jang kơ pal tơ\ tơ ring vang tơ le\ch hăm tơ drong jang tơm ‘no\h pơm hơ to\k đon hlôh vao, jang gơ\h hơ gei ăn unh hnam kon pơ lei. Hlo\h 2 sơ năm tơ le\ch jang, kon pơ lei lơ\m tơ ring đei tơ drong jang hlôi ho\k io\k păng jang kiơ\ trong jang kơ jăp ‘lơ\ng, blu\ng a hơ nhăk đei io\k yoa kơ jăp:

“Tơ drong tơm đơ\ng tơ drong jang ‘nâu ‘no\h yoa tơ pôl, yoa cham char păng pơm ăn ‘long che\h phe đei plei ‘yăl. Pơm thoi yơ vă kon pơ lei jang đei tơ mam che\h phe ‘lơ\ng, rơ go\h păng ‘mơ ‘met đei jên jang, hơ to\k io\k yoa ăn kon pơ lei pơ tăm”.

Tơ drong tơ roi yak hơ doi hăm kon pơ lei choh jang xa tơ\ hơ la âu, nhôn đei jơ pơ ma nuh hăm yă Lê Mỹ Trinh, Kơ dră vei lăng tơ drong jang găh an^h jang hơ to\k tơ iung tơ pôl (CDC), an^h io\k jang tơ drong jang “ Pơm hơ to\k kơ jăp ‘lơ\ng đơ\ng tơ drong jang che\h phe hăm kon pơ lei jang chu\n mir tơ\ de#h char Gia Lai”.

-Tơ drong jang pơm hơ to\k kơ jăp ‘lơ\ng đơ\ng tơ drong jang che\h phe yua đơ\ng an^h jang bơ\n jang hơ dai tơ le\ch jang tơ\ de#h char Gia Lai đei dôm tơ dỏng jang tơm hơ yơ?

-Bà Lê Mỹ Trinh: Tơ drong jang pơm hơ to\k kơ jăp ‘lơ\ng tơ drong jang che\h phe hăm u\nh hnam kon pơ lei jang chu\n mir đei tơ le\ch jang tơ\ 4 apu\ng kơ de#h char Gia Lai ‘no\h đei apu\ng Ia Grai, apu\ng Chư Sê, apu\ng Chư Păh păng pơ lei tơm Pleiku. Tơ drong tơm đơ\ng tơ drong jang ‘no\h j^ vă hơ met ‘lơ\ng tơ drong kơ jăp đơ\ng tơ drong jang che\h phe păng 1 lơ\m dôm tơ drong jang tơm đơ\ng tơ drong jang ‘no\h hơ met ‘lơ\ng jang kiơ\ pơ tăm che\h phe đơ\ng kon pơ lei, mă loi ‘no\h j^ lăng kăl tơ drong yua pơ gang pơ lôch hơ drông 1 trong đei yua.  

- Ding tru\h dang ei, rim tơ drong hơ găt, tơ drong jang tơ le\ch ăn hlôi tơ le\ch jang đei tru\h dang yơ bơ\ih hă yă?

-Bà Lê Mỹ Trinh: Rim tơ drong bơ\ jang đơ\ng tơ drong jang hlôi pơ jing rim tơ drong jang pơ long găh pơm tơ le\ch che\h phe kơ jăp, ‘no\h đei 8 tơ drong jang tơ\ 4 apu\ng kơ tơ ring tơ drong jang. Păng pơ jing 100 tơ drong jang hơ met ‘lơ\ng râm re\k man hăm [ê to\ng đei pơ bu\ng pe\ng vă hơ met ‘lơ\ng rim tơ pu pơ gang pơ lôch hơ drông đơ\ng ro\ng kơ yua. ‘Ngoăih kơ ‘no\h, rim tơ drong bơ\ jang nai đơ\ng tơ drong jang nhen pơ gơ\r rim lăm pơ hrăm găh pơ tăm che\h phe lăp hăm tơ pl^h to\ ‘mi kial, tang găn hơ drông, pơ rang j^ pơ răm, yua pơ gang pơ lôch hơ drông 1 trong đei io\k yua. Tơ drong hơ găt đơ\ng tơ drong jang ‘no\h j^ 2.000 kon pơ lei jang chu\n mir ‘no\h sơ năm âu ki tơ drong jang hlôi tơ le\ch jang ăn kơ 400 kon pơ lei jang chu\n mir. Dang ei tơ\ tơ drong jang tơ le\ch jang hlo\h sơ năm mă 2, lơ\m sơ năm mă 2 ‘no\h tơ drong jang ako\m lơ\m rim tơ drong jang tơ roi tơ băt, hơ to\k ‘lơ\ng đon hlo#h vao đơ\ng kon pơ lei jang chu\n mur.  

- M^nh lơ\m dôm tơ drong tơm lơ\m pơm tơ le\ch che\h phe kơ jăp ‘lơ\ng đei bơ ngơ\t tru\h ‘no\h j^ yua pho\ng, pơ gang hơ drông pơm liơ vă kơ lăp. Lơ\m tơ drong jang, 2 tơ drong jang âu đei bơ ngơ\t tru\h thoi yơ hă yă?

-Bà Lê Mỹ Trinh: Mă hơ drol ‘no\h tơ drong jang đei pơ gơ\r pơ hrăm, tơ drong hơ găt đơ\ng tơ drong jang ‘no\h 2.000 kon pơ lei jang chu\n mir gô pơ gơ\r 80 lăm pơ hrăm tơ\ 4 apu\ng tơ ring tơ drong jang. Tơ drong jang hăm jên păng jơ năr ư\h lơ ‘no\h ư\h kơ gơ\h asong tru\h pơ đ^ kon pơ lei jang chu\n mir kơ de#h char Gia Lai. Yua thoi no\h ‘no\h [ơ\t măt tơ drong hơ găt ‘no\h j^ 2.000 kon pơ lei jang chu\n mir ‘no\h đơ\ng ro\ng ‘no\h đe sư jing dôm bơ ngai jang tơm tơ roi dôm tơ drong hlo#h vao ku\m hăm rim tơ drong đei [ơm mă tơ drong jang hlôi pơm ăn lơ\m tơ ring tơ drong jang păng jum dăr. Bơ\n băt ‘no\h j^ tơ\ tơ ring ‘no\h kon pơ lei jang chu\n mir pơ mơ\ng lơ\m te\h tôch kơ lơ. Pơ t^h gia nhen lơ\m pơ gar ‘long đei đei hơ drông sa dăh mă găh kơ chơ\t ‘lơ\ng ‘no\h kon pơ lei năm tơ\ rim an^h te\ch mơ dro păng athei tơ roi tơ băt đang kơ ‘no\h răt pơ gang kiơ\ tơ drong pơ tho đơ\ng rim an^h te\ch mơ dro. Yua thoi no\h mă tơ drong jang ku\m bơ ngơ\t tru\h rim an^h te\ch mơ dro, pơ hrăm hơ to\k ‘lơ\ng hlo#h vao ăn đe sư vă đe sư gơ\h tơ roi tơ [o#h 1 trong mă lăp ăn kon pơ lei jang chu\n mir.  

- {ơm tru\h pơm tơ le\ch che\h phe kơ jăp ‘lơ\ng ‘no\h tơ drong răt io\k tơ mam ăn kon pơ lei ku\m jing tơ drong tôch kơ tơ re\k tru\h ư\h deh?

-Bà Lê Mỹ Trinh: & ăh, tơ drong răt io\k ‘no\h j^ tơ drong tơm, tơ chơ\t tơ drong jang đei đơ\ng rim tơ drong jang tơ gu\m jang sa ăn kon pơ lei. ‘No\h j^ tơ drong tơm yua kơ lơ mă đei tơ drong vang jang đơ\ng Ko\ng ti jang hơ dai Mascopex- an^h io\k jang te\ch mơ dro, io\k răt che\h phe lơ\m de#h char Gia Lai. Mascopex ‘no\h ko\ng ti jang hơ dai kơ tơ drong jang păng Mascopex ku\m jing an^h pơ tru\h tơ mam ăn Gru\p jang che\h phe jơ\p ple\nh te\h JDE. Tơ drong tơm đơ\ng gru\p jang JDE mư\h tơ gu\m ăn tơ drong jang âu ‘no\h j^ đe ‘me\h pơ jing 1 an^h pơ tru\h kơ jăp, pơm lăp hăm rim tơ drong hơ găt kơ jăp găh cham char – mu\k drăm – tơ pôl ăn kơ kon pơ lei pơm tơ le\ch che\h phe tơ\ de#h char Gia Lai. Yua thoi no\h, ‘ngoăih kơ tơ gu\m rim trong jang ki thuơ\t kơ jăp, ‘no\h ku\m tơ gu\m, pơ jing an^h io\k răt ăn kon pơ lei. {ơ\t mă kon pơ lei jang kiơ\ pơ tăm, pơm tơ le\ch che\h phe pơm lăp hăm dôm tơ drong hơ găt kơ jăp ‘lơ\ng ‘no\h Mascopex gô io\k răt dôm tơ mam ‘no\h kiơ\ 1 trong jang tơ gu\m kơ d^h đơ\ng đe sư. Thoi no\h, kơ jă te\ch gô đei păi [iơ\ hăm kon pơ lei mư\h đe jang [lep kiơ\ athei che\h phe ‘lơ\ng

- Bơ nê kơ ^h găh jơ pơ ma dơ nu\h nar ‘nâu hơ.

Công Bắc : Ch^h

Dơ\ng hăm Thuem: Tơ blơ\