VOV4.Bahnar - Kơmưt ‘no\h m^nh lơ\m tơmam joăt joe io\k yua lơ\m chă pai sa rim năr dăh mă io\k yua vă pơm pơgang ming hơmet lơ tơdrong j^ jăn. Hre\i au, hăm tơdrong io\k yua jơne\i rim kmăi kmo\k gơ\h hơge\i vă pơm tơle\ch đe\i kơchơ\t Curumin đơ\ng kơmưt, kơ loăi ‘long pơtăm – pơgang au hlôi jing tơmam drăm đe\i io\k yua kơ jăp ăn mu\k drăm, đe\i chă pơtăm lơ tơring lơ\m te\h đak. Hơdro# tơ\ Dak Lăk păng tơring Tây Nguyên, kơ hre\ng ‘nu kon pơlei hlôi đe\i jing pơdro\ng đơ\ng ro\ng pơtăm bu\ch te\ch kơmưt. Lơ an^h mơdro sa tơm hlôi lăng Dak Lăk jing tơring g^t kăl vă lang să chă pơtăm kơmưt, tơgu\m ăn pơm tơle\ch păng te\ch mơdro tơ\ te\h đak đe.

Sơnăm 2016, đơ\ng ro\ng [o#h lơ u\nh hnam kon pơlei lơ\m apu\ng pơtăm kơmưt đe\i io\k yua kơ jăp, adoi [o#h kơ jă chă te\ch mơdro măt păng sơđơ\ng, yă Hoàng Thị Hoa, oe\i tơ\ thôn 3, tơring Ea Yiêng, apung Krông Pach, dêh char Dak Lak hlôi tơpl^h 1 hektar te\h đơ\ng pơtăm [um [lang io\k pơtăm kơmưt. Đơ\ng ro\ng pơtăm ‘măng mă blu\ng, yă Hoa hlôi bu\ch io\k đe\i 30 tân [um kơmưt, te\ch io\k đe\i hlo\h 180 tr^u hlak jên. Sơnăm au, u\nh hnam yă Hoa hlôi lang să chă pơtăm kơmưt tru\h 1 hek tar 5 sao hăm hơmo\ đe\i io\k yua kơ jăp hlo\h dơ\ng.

Yă Hoàng Thị Hoa pơma: “ Tru\h sơnăm au u\nh hnam chă pơtăm pơyan mă 2 bơih, u\nh hnam [o#h đe\i io\k yua kơ jăp đơ\ng pơtăm kơmưt hơnhăk ăn, hơpơi ‘me\h vă hăm te\ch mơdro hơnơ\ng măt sơđơ\ng vă kon pơlei jang sa đe\i io\k yua kơ jăp hlo\h dơ\ng”.

Hăm [ok Y Suên Byă, oe\i tơ\ buôn Hra Ea HNing, tơring Dray Bhăng, apu\ng Cư Kuin, io\k đe\i kơ jăp đơ\ng pơtăm kơmưt hlôi pơm ăn kơ [ok ư\h kơ măh ê. Sơnăm 2015, [ok pơtăm ming  8 sao chehphe păng pơtăm kơmưt vă kơ te\h đe\i jing ‘lơ\ng păng io\k yua to\ se\t, lăng akhan “ io\k hrôih rong klui”, lơ\m khe\i năr gô chang đe\i chehphe ple\i. Ư|h kơmăh ê, pơ đ^ 2 pơyan kơmưt au ki, hlôi hơnhăk ăn io\k đe\i vă dôm ăi hăm chehphe ple\i, lơ hlo\h [ar ‘măng pơtêng hăm pơtăm hơ [o păng [um [lang. Lơ\m m^nh pơyan [ok io\k đe\i 16 tân kơmưt, hăm kơ jă đơ\ng 6.000 – 8.000 hlak jên lơ\m 1 k^. Lăp đơ\ng ro\ng tơklăh pơ đ^ kon jên jang u\nh hnam [ok oe\i io\k đe\i hlo\h 120 tr^u hlak jên. M^nh tơdrong hơ iă anai pơm ăn kơ [ok Y Suên lăp đon hăm kơmưt ‘no\h ‘long pơtăm au chă pơtăm [ônh, dă [iơ\ sơdrông pơrang pơra\m, dă [iơ\ tơhoach năr jang ve\i lăng păng chă te\ch [ônh kơ hlot.

{ok Y Suên Byă: “ Kơmưt blu\h vơ\ ‘lơ\ng ư\h tơnap yă kiơ, lăp prôi to\ se\t pho\ng păng jang ‘ngie\t đe\ch. Găh tơdrong te\ch mơdro ‘no\h sơđơ\ng đe\i đe răt io\k hloi, nhen sơnăm sơ\ đe năm tru\h tơ\ hnam răt io\k”

Đơ\ng tơdrong hơ iă kơ ‘long kơmưt lơ\m hơgăt te\h tơ\ Dak Lăk, khe\i năr blu\ng sơnăm 2017, lơ an^h mơdro sa năm tru\h dăr lăng păng tơmơ\t jên jang pơtăm kơmưt jing tơdrong tơm chă pơtăm vă pơm tơle\ch pơgang. Lơ\m au đe\i Ko\ng ty Solavina, m^nh lơ\m dôm ko\ng ty joăt pơtăm ‘long pơgang păng tơmơ\t jên jang pơm tơle\ch – te\ch mơdro tơ\ te\h đak đe. Hlo\h đơ\ng dăr lăng ‘măng mă blu\ng, Ko\ng ty hlôi rơ\ih io\k đe\i 300 u\nh hnam hăm 300 ha tơ\ apu\ng Krông Pach dêh char Dak Lăk vă vang jang tơdrong jang au. Rim u\nh hnam vang jang đe\i ko\ng ty tơgu\m hơdre\ch, kih thuơ\t păng đe\i k^ pơkăp răt io\k pơ đ^ hloi. Hre\i au, hơgăt te\h pơtăm kơmưt hlôi đe\i hơ yak ‘lơ\ng hơ iă.

Yă Hoàng Thị Thạo, Kơdră che\p pơgơ\r Ko\ng ty Solavina an^h sơdrai tơ\ Tây Nguyên tơbăt: “ Dang e\i, ko\ng ty nhôn to\k bo\k pơm đơ\ng 3 – 5 hnam kmăi pơm tơle\ch pơ gia tơ\ apu\ng păng rim tơring tơ je# đe\i hnam kmăi pơm tơle\ch vă sơđơ\ng kơ jă kơmưt ăn kon pơlei sơđơ\ng jang sa. Nhôn to\k bo\k tơle\ch jang tru\h vă đ^ sơnăm 2017 gô pơm keh rim hnam kmăi vă tru\h pơyan bu\ch kơmưt ‘no\h nhôn ăn hnam kmăi ro\r kơmưt pơm tơle\ch curcumin hloi”

Dôm pơyan kơmưt io\k yua lơ, dôm kon pơlei pơdro\ng đơ\ng pơtăm kơmưt roi năr roi lơ, păng je\i roi năr roi đe\i lơ an^h mơdro sa vang jang hơdoi tơmơ\t jên jang – pơm tơle\ch tơmam drăm hăm kon pơlei, to\k bo\k [o#h hơmo\ ‘lơ\ng hơ iă đơ\ng ‘long pơtăm io\k yua kơ jăp lơ\m hơmet pơ ‘lơ\ng ‘long pơtăm kơ dêh char Dak Lăk pơma hơdro# păng Tây Nguyên pơma atu\m.

Bơngai ch^h: Hương Lý

Tơblơ\ nơ\r: Amazưt